موفقیت‌های صلیب سرخ در جست و جوی گمشدگان
۱۳۹۷ آبان ۱۸, جمعه
مادر در کینیا، دختر خوردسال در آلمان، و هیچیک از یک‌دیگر خبر ندارند. چنین است سرنوشت یک خانواده سومالیایی که در نتیجه جنگ از هم پاشیده است. اما مادر، که همزمان خواهر شوهر خود را نیز گم کرده و گمان می‌برد در سویس باشد، از تلاش برای جست و جو دست نمی‌کشد. او در کمپ مهاجران معلومات کسب کرده و دو بار در بخش "پیام های خانوادگی" صلیب سرخ نامه می‌نویسد، به امید اینکه اقارب خود را بیابد. "پیام های خانوادگی" نامه های سر گشاده ای اند که از طریق شبکه جهانی جست و جو به فرد مورد نظر رسانده می‌شوند. در قضیه این مادر سومالیایی کمیته بین المللی صلیب سرخ در کینیا پیام های او را به اداره صلیب سرخ در سویس انتقال می‌دهد. دیری طول نمی‌کشد که خواهر شوهرش واقعاً یافت می‌شود و او در مورد دختر خوردسال می‌گوید که احتمالاً نزد یک خانواده سرپرست در ایالت بادن وورتمبرگ آلمان بسر می‌برد. این دختر اکنون به سن قانونی رسیده است و با مادر خود در کینیا به طور منظم تماس کتبی دارد.
این ارتباط دوباره بدون خدمات جست و جوی صلیب سرخ ممکن نمی‌بود. این شبکه متشکل از کمیته بین المللی صلیب سرخ و سرویس های جست و جوی اداره های صلیب سرخ و هلال احمر در ۱۸۹ کشور جهان است. آنها با فعالیت های فرامرزی شان از ۷۱ سال به این‌طرف اقارب گمشده خانواده ها را جست و جو می‌کنند و در این راستا موفقیت زیادی داشته اند.
به نیمی از گمشده‌ها کمک شده است
تنها در سال ۲۰۱۷ سرویس خدماتی صلیب سرخ آلمان ۲۷۴۴ درخواست جدید برای جست و جوی اقارب دریافت کرده بود. بیشتر گمشدگان افرادی اند که در نتیجه جنگ ها و یا در پی فرار و یا مهاجرت از اقارب نزدیک شان جدا شده اند. علاوه بر آن یا فرد گمشده در آلمان گمان برده شده است و یا فرد جست و جو کننده خود در آلمان بوده است.
اکثریت گمشدگان و یا جست و جو کنندگان از کشور های افغانستان، سوریه، سومالیا و اریتریا اند. سرویس جست و جوی صلیب سرخ آلمان در تقریباً ۵۰ درصد از این موارد توانسته است کمک برساند.
یک جوان افغان به نام علی رضا یکی از افرادی است که مادر و خواهر خود را در راه فرار از کشورش گم کرده بود. آنها آخرین بار در ترکیه همدیگر را دیده بودند.
سوزانه پول، سخنگوی اداره صلیب سرخ آلمان می گوید قضایای که به این اداره راجع می‌شوند، دشوار ترین اند. او می‌افزاید: «در اکثر موارد جست و جو کنندگان خود تلاش می‌کنند که از طریق انترنت و یا تلفون خانواده های خود را بیابند. ما با درنظرداشت مسیر فرار تلاش می‌کنیم که از طریق همه شبکه ها اطلاعات جمع‌‌آوری کنیم. اما یک پورتال انترنتی نیز وجود دارد که بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. جست و جو کننده می‌تواند عکس خود را در این پورتال بگذارد.»
علی رضا نیز در همین پورتال نوشت: «مادر و خواهرم را جست و جو می‌کنم.» در پورتال انترنتی "Trace the face" معلومات بیشتری در مورد علی رضا وجود نداشت، زیرا این معلومات نباید به جست و جو کننده و یا افراد گمشده خطرساز گردد و یا به دست کسانی بیفتد که فرد فراری را تحت پیگیرد سیاسی قرار داده اند و یا می‌خواهند او را به عنوان سرباز استخدام کنند. اداره صلیب سرخ آلمان در قضیه علی رضا پس از چند ماه از لندن اطلاع حاصل کرد که مادر و خواهر وی در آنجا بسر می‌برند.
جست و جو همواره دشوارتر می‌شود
به اساس معلومات صلیب سرخ در حال حاضر حدود ۱۰۰ هزار نفر در سراسر جهان به عنوان گمشده ثبت شده اند، که این رقم پس از پایان جنگ دوم جهانی در سال ۱۹۴۵، هرگز تا این حد بالا نبوده است. دلیل این رقم بلند فرار و مهاجرت های گروهی در سال ۲۰۱۵ خوانده شده است. تنها در نیمه اول سال روان میلادی ۱۱۶۰ درخواست جست و جوی اقارب ارائه شده است. در سال گذشته جمعاً ۲۷۰۰ درخواست ارائه شده بود. خانم پول می‌گوید: «ما گمان می‌کنیم که میزان گمشدگان همانگونه بلند خواهد رفت. هرچند حالا پناهجویان کمتری به آلمان می‌رسند، با آنهم موارد حل ناشده زیاد اند.» به قول وی دشواری و چالش بزرگ در برابر خدمات جست و جو، رقم بلند این موارد و همچنان یافتن اعضای خانواده در مناطق درگیر جنگ است.
در بسیاری از موارد مددرسانان صلیب سرخ مناطقی را جست و جو می‌کنند که در امتداد مسیر های فرار قرار دارند. این کار می تواند به زمان بسیار زیادی نیاز داشته و به خصوص در مناطق درگیر جنگ مانند سوریه بسیار دشوار باشد. از همین خاطر چند سال پیش یک پورتال انترنتی به نام "Trace the face" ایجاد گردید. اما از آنجاییکه بسیاری از مردم در مناطق درگیر جنگ به انترنت دسترسی ندارند، این سایت انترنتی هم مورد استفاده قرار گرفته نمی‌تواند. سخنگوی اداره صلیب سرخ آلمان می گوید: «وظیفه ما برقرار ساختن ارتباط است.»
با وجود امکانات دیجیتالی، جست و جوی گمشدگان بسیار دشوار است، از جمله به دلیل نبود تاریخ دقیق تولد و یا یک املای واحد نام های که از زبان های دیگر، مثلاً از زبان عربی به آلمانی آوا نگاری می‌شوند. همین چالش ها قسماً سبب شده است که هزاران کودک بدون همراه مفقود باشند.
نواسه ها در جست و جوی مادرکلان و پدرکلان
در جریان جنگ دوم جهانی نیز بسیاری از انسان ها مفقود الاثر شدند. تا هنوز در مورد ۱،۳ میلیون گمشده آن زمان از آلمان هیچ اطلاعی به دست نیامده است. جست و جوی این افراد پس از جنگ دوم جهانی بخش دوم فعالیت سرویس خدماتی صلیب سرخ این کشور است و تا هنوز تلاش این اداره برای بدست آوردن اطلاعات ادامه دارد.
در نیمه اول سال روان ۴۸۰۰ تقاضانامه به خاطر گمشدگان جنگ جهانی ارائه شده است. در اکثر موارد نواسه ها می خواهند بدانند که مادرکلان و پدر کلان شان (در زمان جنگ) در کجا از دنیا رفته و در کجا دفن اند. با بررسی مجدد در آرشیف های زیادی که موجود اند، همواره به پرسش های خانواده ها کم و بیش پاسخی یافت می‌گردد. سوزانه پول می‌گوید: «ما یک آرشیف بزرگ از نام ها را داریم و می‌توانیم تقاضاهای قدیمی را نیز دوباره روی دست گیریم. از آغاز دهه ۱۹۹۰ توانستیم به دوسیه های اسیران جنگی آنزمان شوروی دسترسی داشته باشیم و در ۲۵۰ هزار مورد اطلاعاتی بدست بیاوریم. یعنی جست و جو کنندگان توانستند نتیجه ای بدست آورده و بالاخره معلومات کسب کنند که پدرکلان و مادرکلان شان چگونه مرده و در کجا دفن اند.»