نتانیاهو، پوتین و شیعیان تندرو

نخست وزیر اسرائیل پیش از سفر به مسکو شکی باقی نگذاشته است که می خواهد مذاکرات واضحی با رئیس جمهور روسیه داشته باشد. نتانیاهو در سخنرانی اش در برابر کابینه اعلام نموده است که  مساله بر سر رسیدن به توافق در مورد منازعه سوریه است. و در مرکز این منازعه از دیدگاه اسرائیل ایران قرار دارد که یک متحد روسیه در منطقه است. نتانیاهو گفت: «ایران در صدد استقرار دایمی در سوریه است که البته یک حضور نظامی در خشکه و آب می باشد.» او افزود که اسرائیل چنین امری را تهدید می شمارد: «ایران کوشیده است که قدم به قدم در ارتفاعات جولان یک جبهه علیه ما باز کند. من به پوتین شخصاَ مقاومت قاطع اسرائیل را در قبال این احتمال مورد تاکید قرار می دهم.»

اینکه اسرائیل این تهدیدها را تا کجا جدی می گیرد، در هفته های گذشته معلوم گردید. در ۸ جنوری روزنامه "تایمز آف اسرائیل" گزارش داد که اسرائیل بنا به گزارش های تأئید ناشده یک سلسله حملات هوائی را علیه اهداف حزب الله شیعه در ارتفاعات جولان انجام داده است. گفته می شود که در اثر آن شش جنگجوی حزب الله  و یک برید جنرال پاسداران انقلابی ایران کشته شده اند. فکر می شود که این ایرانی به حزب الله در قسمت توسعه نیروی ضربتی شان در ارتفاعات جولان کمک می کرده است. به عین ترتیب فکر می شود که اسرائیل چندین حمله هوائی را علیه کاروان تسلیحاتی به سوی لبنان انجام داده باشد. از آن زمان تا کنون بین اسرائیل و حزب الله چندین برخورد صورت گرفته است.

سوریه، منطقه کلیدی

اوضاع سوریه و پیامد آن برای اسرائیل طبق اظهار چگی تسوریل مشاور امنیت اسرائیل، از بلندترین اولویت برخوردار است. چنانکه تسوریل گفته است: «سوریه یک منطقه کلیدی است، چون عالم صغیر همه است: در آنجا قدرت های جهانی روسیه و ایالات متحده امریکا، کنشگران منطقه یی مانند ایران و ترکیه، علاوه بر آن ها گروه های شورشی داخلی سوریه، همچنان رژیم اسد و اپوزسیون، کردها و "دولت اسلامی" یا داعش، همه حضور دارند.» او افزوده است که همه آنچه در سوریه اتفاق می افتد بر مجموع منطقه تاثیر دارد، البته برای سال های آینده. به گفته او، انکشافی که تاکنون صورت گرفته است «یک عدم توازن شدید را در منطقه به سود ایران به جود آورده است.» او می گوید که به ویژه حضور ایران و حزب الله در سوریه به یک عامل ناارامی دایمی در منطقه منجر می شود و این چیزی است که اسرائیل می خواهد از آن جلوگیری کند.

در صورتی که ایران و حزب الله خود را در سوریه تثبیت کنند، مهمترین دشمنان اسرائیل بلافاصله در مرز این دولت یهودی قرار می گیرند. تا حال ایران خود را به حملات لفظی علیه اسرائیل محدود ساخته است، اما بین اسرائیل و حزب الله مکرراً زد و خورد مسلحانه به وجود آمده است که شدیدترین آن ها جنگ لبنان در سال ۲۰۰۶ بود. در اثر آن از جانب لبنان حدود ۱۱۰۰ نفر و از سوی اسرائیل درست ۱۶۰ تن کشته شدند.

با توجه به پس منظر چنین منازعه ای، به گفته خالد یعقوب اویس، خبرنگار و تحلیلگر خاور نزدیک که در حال حاضر یک همکار بنیاد علم و سیاست برلین است، فکر می شود که ایران و حزب الله محتاط و عملگرا گردیده باشند. اویس به دویچه وله گفت: «حزب الله می داند که حمله بر اسرائیل شدیدترین پیامد را برای لبنان خواهد داشت و این به قمیت محبوبیت اش تمام می شود. همچنان ایران در جولان علیه اسرائیلی کاری نخواهد کرد مگر اینکه پیامدهای آن را در نظر داشته باشد.»

 "حزب الله ستان" در مرز با اسرائیل

زهرا فاینبرگ، تحلیلگر استراتژیک از بنیاد تحقیقات امنیت ملی در تل ابیب به روزنامه "الگیماینز جورنال" گفته است که با اینهم خطرات و چالش ها ابعاد مختلف دارند. اسرائیل می بایست در مباحثات پیرامون سوریه جدی تر شرکت کند. زیرا خطرات تنها به شلیک چند تا راکت بر منطقه مرزی در جولان محدود نمی شود. این تحلیلگر با توجه به ترور سیاسی که دولت هایی مانند افغانستان و پاکستان را تهدید می کند، به این نظر است که «مسأله بیشتر بر سر امکان یک "حزب الله ستان" دایمی در مرز شمال شرقی اسرائیل می باشد.»

البته دو کشور افغانستان و پاکستان با گروه های تروریستی سنی مذهب سروکار دارند. اما دشواری ملیشه های شیعی به مشکل می تواند با سنی ها مقایسه شود. خالد یعقوب اویس به دویچه وله گفت که آنها با اقدامات شدید علیه سنی ها به تشدید منازعه در سوریه به طور قابل ملاحظه ای کمک کردند. بسیاری سنی ها برای چندین دهه از رژیم اسد آزار دیده اند و «مبارزه واقعی آن ها علیه اسرائیل نه بلکه علیه رژیم اسد است.»

هشدار به ایران

قرار است نخست وزیر نتانیاهو در مسکو بکوشد تا شیعیان را محدود گرداند. طبق اظهار اویس، امکاناتی برای این منظور در آنجا وجود دارد. البته که ایران توانسته است مواضع اش را در سال های اخیر به مثابه رهبر منطقه یی توسعه بدهد. اما این کشور چنن موقفی را بیشتر مدیون تعهدات نظامی و مالی روسیه است. اویس می گوید: «بنابراین ایران بسیار به روسیه وابسته است. به همین دلیل است که شاید روسیه به نحوی از انحا به  اسرائیل علامت سبز در قسمت حمله اهداف نظامی جانبدار ایران داده باشد. پوتین به ایران شاید هشدار داده است که با اسرائیل به توافق برسد.»

نتانیاهو در مسکو علاوه بر این خواهد کوشید تا روسیه را ترغیب نماید که به نگرانی های اسرائیل توجه کند. دست کم شانس این کار با توجه به شیعیان خوب است. این به دلیل آنست که ایران و سوریه، متحدان شیعه روسیه اثبات نموده اند که کنشگران کاملاً مستقل اند و در صورتی که ضرورت باشد، می کوشند اهداف شان را حتا بدون توافق روسیه به دست آورند. چنین امری می تواند منجر به همکاری نزدیک تر بین روسیه و اسرائیل گردد، زیرا سرکوب شیعه گرایی تندرو به سود هر دو کشور است.

rr/AFKersten Knipp (Desk)