نخست وزیر هند در تلاش نزدیکی مناسبات با چین است

نخستین دیدار نارندرا مودی نخست وزیر هند از چین این فرصت را به هند می دهد تا روابط دشوارش با چین را بهتر کند. شی جین پینگ رئیس جمهور چین در سپتمبر سال 2014 از هند دیدار کرد.

مودی در تبصره کوتاهی در رسانه خبری چینی "وایبو" نوشت که آرزوی "ثبات، رشد و رفاه" آسیا را دارد. گوری کهندِکار رئیس برنامه تحقیقاتی موسسه "فراید" می گوید: «مودی خواستار یک آغاز نو در مناسبات با چین است.»

غول های آسیایی

مردم چین و هند یکجا بیش از یک سوم کل جمعیت جهان را تشکیل می دهند. هر دو کشور قدرت اتومی و غول های اقتصادی هستند. هردو کشور در تلاش اند در صحنه بین المللی موضع برتر داشته باشند.

دو کشور اما از نظر سیاسی تفاوت های آشکاری دارند. هند به عنوان بزرگترین دموکراسی در جهان اعتبار دارد و در چین حزب کمونیست به صورت مستبدانه حکومت می کند. با وجود این هم چین و هند با مشکلات مشابه مواجه هستند: افزایش سرسام آور جمعیت، آلودگی رو به افزایش محیط زیست و فساد مالی. گارِت پرایس، تحلیلگر موسسه تحقیقات سلطنتی بریتانیای "چتم هاوس" در لندن می گوید: «هند و چین چالش های مشترک زیادی دارند.»

هر دو کشور در سال گذشته رشد اقتصادی سریع داشته اند. سال 2014 ترازنامه تجاری میان دو کشور به حدود 70 میلیارد دالر امریکایی رسید. در سال جاری هند و چین قصد دارند که میزان مبادلات را به 100 میلیارد دالر امریکایی افزایش دهند. اما هند آشکارا کالای بیشتر از چین وارد و اجناس کمتری به این کشور صادر می کند.

بدگمانی عمیق

روابط دوجانبه سیاسی میان هند و چین در چند دهه اخیر متاثر از بدگمانی بزرگ بوده است. دو کشور در مورد مرز مشترک 2500 کیلومتری از ده ها سال به این سو مشاجره دارند که در سال 1962 به یک جنگ کوتاه مدت و اما خونین انجامید.

منازعه دو کشور در مورد قلمرو شامل ایالت اروناچل پرادیش هندوستان نیز می شود که در جنوب تبت واقع است و چین ادعای مالکیت آن را دارد. هند به نوبه خود ادعای مالکیت بر منطقه "اقصای چین" را دارد که از جانب چین اداره می شود.

با وجود آن هردو کشور موفق شدند تا بعد از جنگ سال 1962، صلح را میان خود حفظ کنند. در سال های اخیر فقط برخوردهای کوچکی میان آن ها وجود داشته است، اما تا امروز بدگمانی های بزرگی میان آنها حاکم بوده است.

چیتی جی باچپایی از دانشگاه کینگز لندن می گوید که عامل این بدگمانی ها محدود بودن تماس ها، تفاوت های فرهنگی و رشد رو به افزایش ملی گرایی در هردو کشور و تلاش برای نفوذ بیشتر بوده است.

رقابت های جیوپولیتیک

صرف نظر از علاقمندی های مشترک اقتصادی، سران هردو کشور در دیدار کنونی درباره علاقمندی های جیوپولیتیک نیز گفتگو خواهند کرد.

هند با بدگمانی به دوستی نزدیک چین با دشمن دیرینه اش پاکستان می نگرد. لیو ژونگیی، تحلیلگر در انستیتوت مطالعات بین المللی در شانگهای می گوید که هند آرزو دارد که چین «به همکاری با پاکستان پایان دهد، یا حکومت آن را دست کم قانع کند که علیه تروریسم در کشمیر اقدام کند.»

چین به نوبه خود به دوستی هند با ایالات متحده امریکا، جاپان و ویتنام با شک و تردید می نگرد، چنانچه لیو توضیح می دهد: «چین مخالف مداخله هند در ارتباط با منازعات بر سر قلمرو در دریای جنوبی و شرقی چین است.»

با وجود این همه مشکلات، کارشناسان اتفاق نظر دارند که دو کشور در جستجوی راه هایی برای افزایش بلندپروازی های جهانی خود هستند.