رسانه های هندوستان و پاکستان و ناآرامی های کشمیر

به تاریخ هژدهم سپتمبر چهار فرد مسلح به یک پایگاه اردوی هندوستان در آن بخش از کشمیر که تحت نظارت هند است، حمله کرده و 17 سرباز هندی را کشتند. هجدهمین سرباز بعدا در شفاخانه جان باخت.

این حمله مرگبار زمانی انجام شد که ناآرامی ها در منطقه عمدتا مسلمان نشین جامو و کشمیر در صدر اخبار رسانه های جهانی قرار گرفته بود. در پی اعتراض های شدید ضد حکومتی، هندوستان اقدامات امنیتی را در آن بخش از کشمیر که تحت کنترول دارد، به شدت افزایش داد و این منطقه را عمدتا مسدود نمود. این اعتراض ها در پی کشته شدن یک فرمانده جوان شورشی آغاز شده بود.

سیاستمداران بلندپایه هندوستان، بلافاصله پس از این حمله بر پایگاه اردوی کشورشان در اوری، پاکستان را متهم به سازمان دهی آن نمودند. اوری در غرب سرینگار، مرکز کشمیر قرار دارد.

راجنات سینگ، وزیر داخله هندوستان، پاکستان را «یک کشور تروریستی» خواند و خواهان انزوای بین المللی آن شد.

در هندوستان نیز بسیاری از کاربران تویتر با او هم نظر بودند.

پاکستان این انتقادها را رد کرد و گفت که پیش از انجام تحقیقات اساسی درباره این حمله، نباید کسی را متهم کرد.

این سخنان، رسانه های مهم هر دو کشور را از این باز نداشت که با عنوان هایی مانند «نتیجه گیری های عجیب رسانه های پاکستان درباره حمله تروریستی اوری» و «اوری مانند پتهان کوت، عملیات بیرق دروغین هندوستان است» مخاطبانشان را تحریک کنند.

نقش مجادله برانگیز

گارگا چاترجی، گزارشگر مسائل سیاسی در آسیای شرقی که در شهر کلکته به سر می برد، گفت: «در کل رسانه ها در پاکستان و هندوستان نقش بسیار منفی دارند و به طرفداری از حکومت های شان مضمون های تحریک آمیز نشر می کنند». او به دویچه وله گفت: «رسانه های پاکستان هرگونه ادعایی را کتمان می کنند، در حالی که رسانه های هندوستان با انگشت به سوی دیگران نشان می دهند (و دیگران را مقصر می دانند».

بشارت علی، یک وبلاگ نویس که در بخش هندی کشمیر به سر می برد، معتقد است که رسانه های هندوستان و پاکستان برای بازتاب دادن مواضع رسمی در منازعه کشمیر همیشه توسط حکومت های شان مورد استفاده ابزاری قرار گرفته اند.

علی به دویچه وله گفت: «رسانه های هندوستان می گویند که پاکستان به ناآرامی ها در کشمیر دامن می زند. این موضع را حکومت های هندوستان از زمان آغاز منازعه، اختیار کرده اند».

او افزود: «آن ها (رسانه های هندوستان) همیشه حقیقت را تحریف می کنند و واقعیت را پوشش نمی دهند. دروغ پراکنی خشم مردم را چند برابر می کند».

بشارت علی در ادامه این مصاحبه گفت که روزنامه های هندوستان تعداد بسیاری خبرنگار در کشمیر تحت کنترول هندوستان دارند، در حالی که روزنامه های پاکستان عمدتا وابسته به خبرگزاری ها هستند، چون آن ها درمحل هیچ گزارشگری ندارند.

این وبلاگ نویس در ادامه گفت: «در گزارش های رسانه های پاکستانی موارد تخطی رو به افزایش از موازین حقوق بشر در کشمیر برجسته می شود تا توجه جهانی به این مساله جلب شود و این دقیقا موضعی است که حکومت

پاکستان اختیار کرده است».

از زمان تقسیم هندوستان در سال 1947، منازعه بر سر کشمیر میان هند و پاکستان ادامه دارد. دو مورد از سه جنگ این کشور بر سر خاکی بوده است که آن ها هر دو خواهان حکمرانی کامل بر آن هستند، اما فقط بخشی از آن را کنترول می کنند.

بابا عمر، یک خبرنگار مستقل که در دوبی به سر می برد و در مورد ناآرامی های کشمیر گزارش می دهد، می گوید که کشمیری هایی که در منطقه تحت کنترول هندوستان زندگی می کنند، رسانه های این کشور را «ماشین روابط عمومی» دهلی جدید می دانند.

او به دویچه وله گفت: « در مناطق مختلف کشمیر راهپیمایی های بزرگ به طرفداری از استقلال انجام می شود، آن چه که رسانه های هندوستان به مردم کشورشان یا به جهانیان نشان نخواهند داد». او افزود که «رسانه ها اجازه داده اند که حکومت آن ها را به سلاح واقعی برای خود و قدرت نظامی اش تبدیل کند».

عمر به این اشاره کرد که رسانه های محلی کشمیر با وجود این که بارها مورد حمله مقام های رسمی قرار گرفته اند، کارشان را در قبال پوشش دهی ناآرامی ها به خوبی انجام می دهند. او گفت: « تیلفون های موبایل، تیلفون های ثابت و سرویس های انترنتی در تمام منطقه تحت کنترول است و برخی اوقات در گذشته پولیس حتی به دفترهای روزنامه ها حمله می کرد و هزاران نسخه چاپ شده را توقیف می نمود».

کمپین شبکه های اجتماعی سطح خشونت در کشمیر را روشن می سازد

تحلیل گران رسانه ها می گویند که روزنامه های هندوستان و پاکستان وقتی که در مورد کشمیر گزارش می دهند، حقایق را به درستی بررسی نمی کنند. آن ها از رسانه های اصلی هر دو کشور می خواهند که در کاهش ناآرامی های متداوم نقش فعالی به عهده بگیرند.

چاترجی براین تاکید کرد: «رسانه های اصلی باید برای شان معلوم باشد که هندوستان و پاکستان سلاح اتومی دارند و باید مخاطبانشان را درباره تاثیرات ویرانگر منازعه اتومی مطلع سازند». او افزود: «رسانه ها باید ادعاهای اردو و حکومت کشورشان را به طور انتقادی بررسی کنند...».

استفاده از رسانه های اجتماعی

کاربران انترنت و سیاستمداران هر دو کشور به تویتر رجوع می کنند تا همدیگر را به خشونت در کشمیر متهم نمایند. با این وجود همه از این سیاست پیروی نمی کنند.

پس از حمله بر پایگاه اردوی هند در اوری، عمر عبدالله، وزیر ارشد و پیشین جامو و کشمیر، کیفیت خیمه ها و کلبه هایی را که در این پایگاه نظامی از آن استفاده می شد، زیر سوال برد. چون معلوم شد که 14 تن از 18 سربازی که کشته شدند، در خیمه های سوزان گیر مانده بودند. عبدالله معتقد است که اگر اردو از خیمه هایی استفاده می کرد که به سرعت شعله ور نمی شدند، شمار به مراتب کمتری از سربازان در این حمله جان شان را از دست می دادند.

تصمیم حکومت هندوستان به محدودیت دسترسی به انترنت در کشمیر باعث انتقاد گسترده در شبکه های اجتماعی شده است. خرم پرویز، یک فعال حامی حقوق بشر از کشمیر که در تویتر نیز فعال است، چندی پیش بازداشت شد. تحلیل گران می گویند که فیس بوک متهم شده است، آن چه را که فعالان سرشناس کشمیری درباره ناآرامی ها پُست می کنند، پاک می کند.

بابا عمر گفت: «چندی پیش یک پسر کشمیری به جرم این که در فیس بوک مضمونی را لایک کرده بود، بازداشت شد و آزادی او به قید ضمانت رد شد». او افزود: «حکومت هندوستان و نیروهایش نمی خواهند که هیچکس اعمال نادرست شان را در کشمیر زیر سوال ببرد. اما با وجود محدودیت ها کاربران رسانه های اجتماعی، به خصوص در تویتر، در مقابل موضع رسمی حکومت در کشمیر، واکنشی قوی نشان می دهند».