کدام غذاها از جریان شدید بیماری کرونا جلوگیری میکنند؟
۱۴۰۰ خرداد ۲۶, چهارشنبهیک نکته مشخص است: رژیم غذایی ما تاثیر مستقیم به صحت، کارکرد بدن و سیستم ایمنی و دفاعی بدن ما دارد.
با ادامه گسترش ویروس کرونا، مردم میخواهند بدانند که چه کارهایی در خانه برای جلوگیری از جریان شدید بیماری کووید-۱۹ میتوانند انجام بدهند. استفاده از خوراکهای مغذی که سیستم ایمنی بدن را تقویت میکنند، کار خوبی است.
دانشمندان به تحقیق در مورد رابطه رژیم غذایی و بیماری کووید-۱۹ شروع کرده اند. یک نکته در این تحقیقات مشخص است و آن این که برای حفظ سلامت بدن و سیستم ایمنی خوب، نیاز به تنوع غذایی است.
فیلیپ کالدر، ایمنیشناس غذایی در دانشگاه ساوتهمپتون در بریتانیا میگوید: «هیچ ماده غذایی منفردی وجود ندارد که به عنوان گلوله طلایی در محافظت از مردم [در برابر بیماری کووید-۱۹] عمل کند.»
«رژیم غذایی مهمترین عامل نیست»
یک تحقیق روی ۲۸۸۴ کارمند بخش صحی در فرانسه، آلمان، ایتالیا، اسپانیا، بریتانیا و ایالات متحده امریکا که در ماه می در مجله طبی (BMJ) نشر شد، دریافته است که در کسانی که رژیم غذایی گیاهی و پسکاتریانیسم (رژیم غذایی گیاهی و خوراک دریایی) دارند نسبت به کسانی که گوشت میخورند، جریان معتدل یا شدید بیماری کووید-۱۹ کمتر محتمل است.
بر اساس این تحقیق، در کسانی که رژیم غذایی گیاهی دارند احتمال جریان متوسط تا شدید بیماری کرونا ۷۳ درصد و در کسانی که غذاهای گیاهی یا دریایی میخورند، ۵۹ درصد کمتر بوده است، در مقایسه با کسانی که چنین رژیم غذایی ندارند. در کسانی که رژیم غذایی حاوی کاربوهایدرت کمتر و پروتئین بالا دارند، نسبت به کسانی که رژیم گیاهی دارند، احتمال جریان متوسط تا شدید بیماری کووید-۱۹ سه برابر بیشتر بوده است.
هرچند دانشمندان در این تحقیق عواملی چون جنسیت، قومیت، تخصص طبی، شاخص توده بدنی، وضعیت صحی و شیوه زندگی مانند سگرت کشیدن و ورزش را در نظر گرفته اند، اما این تحقیق محدودیتهایی نیز دارد. مثلاً ۷۰ درصد اشتراککنندگان مرد و ۹۵ درصد آنها داکتر بوده اند. در این تحقیق عوامل دیگری مانند میزان استرس و خواب در نظر گرفته نشده است.
کالدر گفت: «چیزهای زیادی وجود دارند که بر سیستم ایمنی انسان تاثیر میگذارند و رژیم غذایی یکی از آنهاست.» او افزود: «این اساسیترین عامل نیست.»
از مجموع ۵۶۸ واقعه ابتلا به بیماری کووید-۱۹ در میان اشتراککنندگان این تحقیق، تنها ۲۹۸ تن آنها تست مثبت «پی سی آر» یا انتیژن داشته اند. باقی آنها تنها از بروز علایم این بیماری گزارش داده اند.
غذاهایی که نیاز داریم
هرچند این تحقیق محدودیتهای زیادی دارد، اما یافتههایش در مطابقت با توصیههای غذایی سازمان جهانی صحت قرار دارد.
انسانها هم به ریزخوراکها (micronutrients) و هم به درشت خوراکها (macronutrients) نیاز دارند که عناصر هر دو در غذاهای گیاهی وجود دارند. ریزخوراک به غذاهایی گفته میشود که حاوی ویتامینها و مینرالهاست که برای فعالیت بدن و تقویت ایمنی بدن بسیار اساسی است. درشتخوراک به گروهی از غذاها گفته میشود که حاوی کاربوهایدرت، پروتئین و چربی است. این عناصر غذایی به ما انرژی میدهد تا کارکردهای بدن را در امور روزانه حفظ کنیم.
سازمان جهانی صحت توصیه میکند که عادات غذایی ما باید حاوی انواع میوه و سبزیجات، حبوبات (مانند عدس، نخود و لوبیا)، مغزباب، غلهجات کامل (مانند برنج قهوهای رنگ، جو، ارزن و جواری) و غذاهای حیوانی باشد. براساس این توصیه، انسان باید روزانه ۴۰۰ گرام میوه و سبزی بخورد.
این نیز مهم است که چه چیزهایی را نباید بخوریم. مثلاً میزان شکری که روزانه مصرف میکنیم نباید از ۱۲ قاشق چایخوری بیشتر باشد و حدود شش قاشق چایخوری در روز کفایت میکند. البته منظور تنها مقدار شکری نیست که مردم با چای میخورند، بلکه همه مقدار شکر استفاده شده در غذا و نوشیدنی و همچنین شکری که به صورت طبیعی در غذاهای مانند عسل وجود دارد، نیز شامل این میزان است. شکری که به صورت طبیعی در سبزیجات و میوهجات نهفته است شامل این محدودیت نمیشود. استفاده از نمک به صورت مجموعی باید به حدود یک قاشق چایخوری در روز محدود شود.
امگا ۳ بیشتر جریان بیماری کووید-۱۹ را خفیف میسازد؟
یک عنصر غذایی دیگر که ممکن است در خفیف ساختن جریان بیماری کووید-۱۹ نقش داشته باشد، اسیدهای چرب امگا ۳ است. انسان به سه نوع اصلی این اسیدها نیاز دارد: الفا لینولنیک اسید (ALA)، دوکزاهگزائنوئیک اسید (DHA) و ایکوزاپنتانوئیک اسید (EPA).
الفا لینولنیک اسید بیشتر در تخمهای نباتی و روغنهای نباتی یافت میشود، مانند گیاه چیا و کتان و روغن شرشم. دوکزاهگزائنوئیک اسید و ایکوزاپنتانوئیک اسید تنها در ماهیها و برخی علفهای دریایی یافت میشود. گیاهخواران میتوانند برای تامین این عناصر غذایی از غذاهای ساخته شده از جلبکها یا علفهای دریایی استفاده کنند. ماهیها به دلیل این که از جلبکهای دریایی تغدیه میکنند، غنی از اسید چرب امگا ۳ اند.
دانشمندان ایرانی دریافته اند که اسیدهای امگا ۳ احتمالاً نقش مهمی در مقابله با بیماری وخیم کووید-۱۹ دارد. نتایج آزمایشها این دانشمندان که در ماه مارچ در مجله (Journal of Translational Medicine) نشر شد، نشان داده است که آن بیماران وخیم کووید-۱۹ که در دو هفته بعد از بستر شدن داروی مکمل ۱۰۰۰ ملیگرام امیگا ۳ را گرفته اند، ۲۱ درصد شانس نجات یافتن از این بیماری را داشته اند. میزان نجات در میان بیمارانی که امیگا ۳ نگرفته اند در این گروه آزمایشی ۳ درصد بوده است.
داروی تکمیلی امگا ۳ در این بیماران همچنین در بهبود عملکرد گردهها و سیستم تنفسی نیز نقش داشته است، اما نویسندگان این تحقیق گفته اند که نیاز به مطالعات بیشتر میرود.
نه تنها خود، بلکه میکروبیومهای خود را نیز تغذیه کنیم
انسان با تغذیه خود همچنین میکروبیومهای خود را نیز تغذیه میکند. میکروبیومها مجموعهای از باکتریها، قارجها، پارازیتها و ویروسهایی است که در سراسر بدن ما وجود دارند. بزرگترین تعداد این میکروبیومها در روده انسان موجود است.
شینا کروکشنک، دانشمند ایمنیشناسی در دانشگاه منچستر بریتانیا میگوید: «میکروبیومها وظایف زیادی دارند، به شمول کمک در هضم غذا، تولید ویتامینهای حیاتی، محافظت در برابر عفونتها و آموزشدهی به سیستم ایمنی بدن.»
این دانشمند میگوید که میکروبیومها به تقویت موانع محافظتی در برابر میکروبها در روده انسان کمک میکند و همچنین از بدن در برابر میکروبهایی که مستقیم حمله میکنند فعالانه محافظت میکند.
بنابراین نوعیت غذایی ما نقش چشمگیری در مورد انواع میکروبیومها در روده بزرگ دارد. فیبرها یا الیافهای خوراکی مانند نشائسته مقاوم (به شمول کچالوی پخته شده، لوبیا و عدس) در تغذیه باکتریهای خوب کمک میکند. غذاهای پروبیوتیک که حاوی باکتریهای زنده و مفید است نیز در این زمینه موثر است. این دسته غذاها شامل خوردنیها و نوشیدنیهای تخمیر شده مانند نوشیدنی «کفیر»، برخی انواع ماستها، غذای کوریایی «کیمچی»، سوپ جاپانی «میسو»، کلم ترش، ترشیهای سبزی، تمپه و چای کامبوچا میشود.
این غذاها روده انسان را سالم نگه میدارد که به نوبه خود سیستم ایمنی بدن را در مبارزه علیه ویروس کرونا تقویت میکند.
لوئزا رایت/ ع. ف.