گزارش: در ۱۷ ولایت هیچ خبرنگار زن فعالیت ندارد
۱۳۹۶ آبان ۲۹, دوشنبه
براساس این گزارش جنگ و ناامنی دلیل اصلی کاهش شمار زنان خبرنگار در رسانه‌ها است. مشکلات اجتماعی، برداشت‌های سنتی و محدودیت برای کار زنان خبرنگار از عوامل دیگر کاهش کارمندان زن در رسانه‌ها عنوان شده است. در این گزارش با ۷۴ رسانه داخلی و نهادهای رسانه‌ای در افغانستان گفتگو شده است.
گزارش گفته است که در سال‌های ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ شش کارمند رسانه‌ای زن کشته شده‌اند. فریده نیک زاد رییس مرکز حمایت از زنان خبرنگار روز دوشنبه در یک نشست مشترک خبری با مسئولان سازمان خبرنگاران بدون مرز و مقامات وزارت اطلاعات و فرهنگ گفت: «سهم دهی به زنان در سطح تصمیم گیری در رسانه‌ها نشان دهنده احترام به زنان است. برای حضور پررنگ زنان خبرنگار در رسانه‌های باید بیشتر دادخواهی شود.»
گزارش خاطرنشان کرده که کار برای خبرنگاران زن به مراتب دشوارتر از خبرنگاران مرد است زیرا زنان خبرنگار در هنگام تهیه خبر مورد اذیت و آزار قرار می‌گیرند. آنها در جاده‌ها مصئون نیستند و به دلیل دیدگاه‌های جنسیتی با دید تحقیرآمیز نگریسته می‌شوند. در گزارش آمده است که خشونت‌های کلامی، آزار جنسی و جسمی مواردی که خبرنگاران زن با آنها مواجه شده‌اند.
در همین حال انجمن آزاد ژورنالیستان افغانستان، نیز گفته است که در جریان دو سال گذشته در ولایات هرات، پروان، بدخشان، کندز، کندهار، بامیان، تخار، خوست، میدان وردک، لوگر و غور بیش از صد خبرنگار زن وظایف خبرنگاری را ترک کرده و یا تغییر شغل داده‌اند.
یافته‌های مرکز حمایت از زنان خبرنگار در افغانستان، نشان می‌دهد که در ولایات ارزگان، بدخشان، پنجشیر، پکتیا، پکتیکا، خوست، زابل، سرپل، سمنگان، غور، کاپیسا، کنر، لغمان، لوگر، نورستان، نیمروز و میدان وردک، هیچ خبرنگار زن فعالیت ندارد.
ستایش از شجاعت زنان خبرنگار
وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان نیز می‌گوید که خبرنگاران زن در معرض آزار و تهدیدهای بیشتری قرار دارند. مقام‌ها در این وزارت وعده کردند که پس از این از زنان خبرنگار حمایت بیشتری خواهد شد.
عبدالرسول باوری سرپرست وزارت اطلاعات و فرهنگ گفت که باید به کار خبرنگاران احترام شود زیرا زنان با قربانی‌های زیاد موفق می‌شود تا در جامعه سنتی افغانستان وارد رسانه شوند و شغل خبرنگاری را به پیش ببرند: «خبرنگار زن در کشور ما بسیار ارزش دارد و حق بسیار زیاد. بیشترین قربانی را خبرنگاران زن داده‌اند. زن‌ها از جهات مختلف قربانی داده‌اند. این قربانی‌ها از شکستاندن موانع دست و پاگیر خانواده شروع می‌شود.»
صدای نصف جمعیت
سیما سمر رییس کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان در این کنفرانس گفت در صورتی که زنان در رسانه‌ها سهم کافی نداشته باشند، آزادی بیان ناتکمیل است زیرا صدای نیمی از جمعیت افغانستان ناشنیده می‌ماند. خانم سمر افزود آزادی بیان ابتدایی‌ترین حق هر انسان است و نمی‌توان انرا جدا از اصل حقوق بشر و انسانیت تلقی کرد. خانم سمر گفت: «وقتی ما از حق و حق بشر و برابری و عدم تبعیض سخن می‌گوییم ناممکن است زمانی که ما از این حقوق نام ببریم ولی جمع ما جمع مردانه باشد. از رییس تلویزیون گرفته تا پایین ترین کارمندان همه مرد باشند. در چنین صورتی است که ما تنها شعار می‌دهیم ولی عمل نمی‌کنیم.»
رییس کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان تاکید که تنها حضور فزیکی و نمادین زنان در رسانه‌ها کافی نیست بلکه آنها باید کارهای اساسی انجام دهند و نقش شان را به عنوان افراد مسئول بازی بکنند.
رضا معینی مسئول بخش ایران و افغانستان در سازمان گزارشگران بدون مرز که در این کنفرانس حضور داشت از کاهش حضور زنان ابراز نگرانی کرد و گفت که حذف تدریجی زنان خبرنگار در عرصه رسانه به معنی حذف نیمی از جمعیت این کشور است.
آقای معینی گفت: «نبود خبرنگاران زن در رسانه‌ها به معنی عدم طرح معضلات زنان در جامعه است. جنگ و ناامنی تنها فعالان رسانه‌ای زن را خانه نشین نمی‌کند. که اینگونه حضور زنان در جامعه را حذف می‌کند.»
زهرا جویا یک خبرنگار در کابل می‌گوید وقتی در تظاهرات‌ها و یا سایر گردهمایی‌ها شرکت می‌کند مردم به او می‌گویند: «تو زن هستی و زن نباید در این جاها بیاید. زنان باید در خانه بنشینند تا حرمت شان حفظ شود.» خانم جویا می‌گوید چنین برداشتی از زنان بسیار «ناامید کننده» است زیرا زنان نیز می‌توانند مانند مردان در کار تهیه خبر سهم گیرند.
به گفته خانم جویا وقتی او می‌خواهد از نهادهای دولتی معلومات بگیرد، مسوولان اصلا به کار خبرنگاری او احترام ندارند و باور نمی کنند که یک زن نیز می‌تواند با یک مقام دولتی مصاحبه کند و براساس آن گزارشی را برای یک رسانه تهیه نماید.
این در حالی است که دفتر حمایت از رسانه‌های آزاد افغانستان پیش از این گزارش داده است که در حال حاضر از میان حد اکثر ۱۲۰۰۰ خبرنگار و کارمند رسانه‌یی در افغانستان، بین ۱۸۰۰ تا ۲۰۰۰ شان را زنان تشکیل می‌دهند.