روز تاریخی در هاوانا؛ رئیس جمهور امریکا به کیوبا سفر می کند

بِرت هوفمَن، مدیر بخش مطالعات امریکا در بنیاد آلمانی "گیگا" می گوید: «دیدار اوباما برای مردم (کیوبا) یک واقعه تاریخی است... به خصوص مردم مسن تر می گویند: فکرش را هم نمی کردم که چنین روزی را تجربه کنیم».

برای نخستین بار پس از گذشت 88 سال، به تاریخ 20 مارچ دوباره یک رئیس دولت ایالات متحده امریکا به کیوبا می رسد. پیش از این کَلوین کولیج، رئیس جمهور ایالات متحده امریکا در سال 1928 با کشتی جنگی به کیوبا رفته بود. بارک اوباما و رائول کاسترو، رئیس جمهور کیوبا می خواهند اختلافات دیرینه را به کنار بگذارند.

در آستانه این دیدار تاریخی، ژست های نمادین زیادی میان دو کشور رد و بدل شده است.

بورس تحصیلی برای هنرمندان کیوبایی

در ایالات متحده امریکا، شهروندان کیوبایی طی دیدار از این کشور اجازه کار و گشایش حساب بانکی دریافت می کنند. آن ها می توانند از بورس های تحصیلی مخصوص دیدارکنندگان بهره مند شوند. افزون براین پس از گذشت 48 سال تبادله پُستی میان دو کشور از سر گرفته شده است.

هوفمَن، کارشناس کیوبا می گوید: «تحولاتی که طی یک و نیم سال گذشته در هاوانا رخ داده، بیش از پنج دهه قبل از آن است». به گفته هوفمَن سرازیری بازدیدکنندگان امریکایی باعث رشد اقتصاد کیوبا شده و این امیدواری وجود دارد که روند پیشرفت همچنان ادامه پیدا کرده و بازدیدکنندگان بیشتری به کیوبا بروند.

اما کیوبا خط مشی سیاسی اش را به طور کامل تغییر نداده است. رائول کاسترو، روز جمعه به نیکولاس مادورو، رئیس جمهور وِنِزوئلا، نشان خوزه مارتی را اعطا نمود که بالاترین نشان این حکومت کمونیستی است.

رائول کاسترو در مراسم اعطای این نشان گفت که مادورو، با "شجاعت و هوشیاری" علیه منشوری که ایالات متحده امریکا امضا کرده، مقاومت کرده است. در این منشور ونزوئلا به عنوان خطری برای ایالات متحده امریکا عنوان شده بود.

گوانتانامو: یکی از معضلات اصلی

با وجود پیشرفت های قابل ملاحظه در روند نزدیکی میان واشنگتن و هاوانا، حکومت کیوبا بر اجرای خواسته هایش پافشاری دارد.

به یکی از این خواسته ها رسیدگی شده است؛ ایالات متحده امریکا در ماه می سال 2015، نام کیوبا را از لیست سیاه آن دسته از کشورهایی حذف کرد که گفته می شود از تروریزم حمایت می کنند. تحریم تجارتی کیوبا هنوز برقرار است و مقر ایالات متحده امریکا در گوانتانامو نیز هنوز به کیوبا بازگردانده نشده است.

برند گراینر از بنیاد "هامبورگ برای تحقیقات اجتماعی" می گوید، این رائول کاسترو است که باید این خواسته ها را به زبان بیاورد، او نماینده انقلاب کیوبا است. اما به گفته این کارشناس علوم سیاسی، مشخص است که همه این درخواست ها به طور کامل به اجرا درنخواهند آمد.

گراینَر و هوفمَن در این مورد توافق نظر دارند که رائول کاسترو، در نزدیکی موفقانه میان دو کشور نقش کلیدی دارد.

شکاف طبقاتی

با وجود خوشی و شادمانی از گشایش اقتصادی و سیاسی کیوبا، انتقادها نسبت به نابرابری اجتماعی نیز در حال افزایش است. در حالی که رستورانت داران و صاحبان بار و میخانه ها از دیدار توریست ها بهره می برند و دالر به دست می آورند، معلمان و داکتران در مناطق روستایی دست خالی می مانند.

ناظران به تحولات کیوبا در خارج از کشورهم این نکات را می دانند. هوفمن، کارشناس امریکای لاتین می گوید: «برای حکومت، نزدیکی (به ایالات متحده) آن قدر ساده نیست، زیرا انقلاب کیوبا مشروعیت اش را بر جبهه گیری علیه امریکا پایه گذاری کرده است». به عقیده هوفمن، روند اصلاحات داخلی نه منطقی است و نه شفاف.

اما برت هوفمن به جز ادامه روند نزدیکی به ایالات متحده امریکا گزینه دیگری هم برای کیوبا نمی بیند. او می گوید: «امریکا شریک تجارتی طبیعی (کیوبا) در همه بخش ها است. هاوانا به میامی نزدیک تر است تا به لایپزیگ یا بُن... فقط دو میلیون امریکایی کیوبایی الاصل در ایالات متحده امریکا پول بیشتری به کیوبا انتقال می دهند تا اتحادیه اروپا».