«طالبان در داخل خود دچار اختلاف اند»

آغا جان معتصم در یک گفتگوی تیلفونی به خبرگزاری اسوشتید پرس گفت: «طالبان دو گونه اند. یکی آن طالبانی که باور دارند خارجی ها می خواهند مشکل را حل کنند، اما گروه دیگری از طالبان وجود دارد که به چنین چیزی باور ندارند و فکر می کنند که خارجی ها فقط می خواهند بجنگند».

آغا جان معتصم افزود: «ولی من می توانم برای تان بگویم که اکثریت طالبان و رهبری طالبان خواهان یک حکومت با قاعده وسیع برای همه مردم افغانستان و یک نظام اسلامی مانند دیگر کشورهای اسلامی اند».

اما او از غرب، به صورت خاص ایالات متحده امریکا و بریتانیا انتقاد می کند که با خودداری از شناسایی طالبان به عنوان یک گروه سیاسی و عقب نشینی از وعده ها، در تقویت افراد میانه رو در درون گروه طالبان ناکام مانده اند. به گفته او، همه این مسایل افراد سخت سر در درون گروه طالبان را قوی تر ساخته و میانه روهایی مانند او را تضعیف کرده است.

او از کشته شدن ارسلا رحمانی، عضو ارشد شورای عالی صلح حکومت افغانستان، ابراز تاسف کرد. ارسلا رحمانی، معاون وزیر معارف حکومت طالبان، عضو فعال شورای صلح در تلاش ها برای گفتگو با طالبان بود. آغا جان معتصم گفت: «او یک فرد ملی گرا بود. ما به او احترام داشتیم».

معتصم به تلاش خودش دایر بر تاکید روی گفتگوی (صلح) نزدیک به سه سال پیش از آن که ایالات متحده امریکا به اقدام هایی جهت تماس گیری با طالبان در اواخر سال 2010 انجام دهد، اشاره کرد. او در آن زمان رییس کمیته سیاسی شورای طالبان بود. معتصم تا ماه آگست سال گذشته که زخمی گردید، عهده دار این مقام مهم در شورای کویته بود.

معتصم وقتی که در مورد حادثه شلیک بر خودش در شهر کراچی صحبت می کند، صدایش آرامتر می شود و با مکث و درنگ به صحبت هایش ادامه می دهد. او در شهر کراچی زندگی می کرد و از آنجا به صورت مرتب به افغانستان و پاکستان مسافرت می کرد، اما این که در چه جاهایی، او نام نمی برد.

در آن حادثه چندین گلوله به بدن او اصابت کرد و چندین هفته بعد از آن بستری بود. یک روز بعد از شلیک، فکر نمی کرد که زنده می ماند.

اسو شیتد پرس با معتصم در ترکیه مصاحبه کرده است، جایی که به گفته خودش، برای تداوی رفته است. معتصم وقتی که از مهاجمان بر خودش صحبت می کند، آنها را برادر و همکار می خواند و می گوید ممکن است آنها افراد سخت سر طالبان بوده باشند که با موضع معتدلانه مخالف اند.

معتصم می گوید: «نظر من این بود که من می خواستم حکومتی با قاعده وسیع از همه احزاب سیاسی تشکیل گردد و شاید برخی سخت سرها در درون طالبان در افغانستان و پاکستان نمی خواستند چنین چیزی بشنوند، بنابراین، آنها بر من حمله کردند». به گفته معتصم، برخی از مهاجمان ممکن است از افغانستان آمده بودند و شماری نیز ممکن است از وزیرستان شمالی پاکستان.

در دقایق نخست این گفتگوی تیلفونی، معتصم مایل نبود در مورد سیاست صحبت کند. او گفت دوستان و همکاران اش به او گفته اند که باید ساکت باشد: «من در هیچ گفتگویی شامل نیستم. من تنها برای تداوی ام در اینجا به سر می برم».

آهسته آهسته متعصم لب به سخن گشود و گفت طالبان سه خواست عمده دارند:  آزادی همه زندانیان از زندان تحت کنترول امریکا در گوانتاناموی کیوبا و زندان پایگاه بگرام؛ حذف نام های اعضای طالبان از لیست تحریم های ملل متحد؛ و شناسایی طالبان به عنوان یک گروه سیاسی.

معتصم گفت که گفتگوهای صلح در قطر قبلاً در سال روان به دلیل رد آزادی پنج تن از زندانیان طالبان از گوانتانامو توسط ایالات متحده امریکا، متوقف شد: «آنها فقط افراد مشهور هستند... هزاران تن دیگر در بگرام زندانی اند، اما آنها افراد بیگناه اند، دهقان و ملا اند».

به گفته معتصم، به او گفته نشده است که چرا این زندانیان آزاد نشده اند، اما افراد سخت سر گروه طالبان عدم آزادی این زندانیان را نشانه از ای دو رویی ایالات متحده امریکا می دانند. او اعتراف کرد که دفتری برای طالبان در قطر ایجاد شده است.

اما او افزود که این دفتر به عنوان مرکز سیاسی طالبان به رسمیت شناخته نمی شود، بلکه بیشتر پرده ای برای رازپوشی است و مذاکره کنندگان ایالات متحده امریکا با طالبان به عنوان شورشیان برخورد می کنند نه نمایندگان حداقل برخی از افغان ها. به گفته او، بسیاری طالبانی که با ایالات متحده امریکا مذاکره می کنند در فهرست تحریم های سازمان ملل متحد شامل اند.

سازمان ملل متحد در سال 1999 تحریم هایی را علیه طالبان وضع کرد، زیرا این گروه از تسلیم اسامه بن لادن به ایالات متحده امریکا یا کشور سومی برای محاکمه او به اتهام اعمال تروریستی، سر باز زد.

معتصم تاکید می کند که ایالات متحده امریکا باید به طالبان آزادی سیاسی بدهد. او با اشاره به کنفرانس سران ناتو در شیکاگو، افزود: «تصمیم ناتو باید به خیر افغانستان باشد و نباید تقاضای خشونت بیشتر شود. این تصمیم باید خواستار پایان جنگ، حملات و کشتار شود... افغانستان ویران شده است، مردم بیجا شده اند، مهاجران و مردم فقیر در خانه های خانه های شان می میرند و خارجی ها نیز در اینجا می میرند. این وضعیت باید پایان یابد».

اسوشتید پرس/ عارف فرهمند

ویراستار: رسول رحیم