چرا دوره بلوغ همواره زودتر آغاز می‌شود؟
۱۴۰۳ مهر ۳۰, دوشنبه
در گذشته پسر همکارم تار های رنگی موهای مادرش را شیک می‌دانست، اما اکنون می‌گوید: "مادر، نمی‌توانی چهره عادی داشته باشی؟" وقتی والدین ناگهان برای فرزند شان "خجالت‌آور" می‌شوند، احتمالاً فرزندشان به بلوغ رسیده است. در این زمان، بدن به تولید هورمون‌های بیشتر جنسی می‌پردازد: در دختران هورمون های استروژن و پروژسترون و در پسران تستوسترون. این هورمون ها باعث تغییرات جسمی و روانی می شوند. نوسانات خلق و خو در نوجوانان یک امر طبیعی است و فاصله گرفتن از والدین نیز.
مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید!
از نظر ظاهری، در هر دو جنس (دختر و پسر)، موهای اعضای تناسلی شان رشد می‌کند. در دختران، سینه‌ها شروع به رشد می‌کنند و سپس عادت ماهوار آغاز می‌شود. در پسران صدای شان تغییر کرده و بیضه‌ها و آلت تناسلی شان رشد می‌کنند و اولین انزال آنها اتفاق می‌افتد.
دوره بلوغ امروزه تقریباً یک سال زودتر از ۵۰ سال پیش آغاز می‌شود
تمام این تغییرات امروزه در سنین پایین‌تری نسبت به گذشته رخ می‌دهد. یک مطالعه نشان داده است که در سال ۲۰۱۳ بلوغ در دختران به طور متوسط تقریباً یک سال زودتر از سال ۱۹۷۷ آغاز شد. پسران نیز معمولاً زودتر به بلوغ می‌رسند، اما نتایج مطالعات در مورد پسران به مقایسه دختران وضاحت ندارد.
در قرن نوزده زنان جوان در اروپا اولین قاعدگی خود را در سن ۱۷ سالگی و در اوایل دهه ۱۹۶۰ در حدود ۱۳ سالگی داشتند.
به گفته بتینا گوهلکه، رئیس بخش اندوکرینولوژی کودکان در شفاخانه دانشگاهی بن، در حال حاضر زمان آغاز قاعدگی دختران در آلمان طور اوسط ۱۲،۸ سالگی است. گوهلکه در مصاحبه‌ای با دویچه وله گفت که دلیل آن احتمالاً اینست که دختران به دلیل بلند رفتن سطح زندگی، توانایی لازم برای زایمان و نگهداری از کودکان را پیدا کرده اند. او تأکید کرده می گوید که "با این حال، بلوغ دختران با اولین عادت ماهوار نه، بلکه با رشد سینه‌ها آغاز می‌شود".
اما چرا این زمان در تنها چهار دهه حدود یک سال جلوتر آمده است؟ دلایل آن مختلف بوده و همه آنها به وضوح قابل اثبات نیستند.
آیا چاقی باعث بلوغ زودهنگام در جریان پاندمی کرونا شد؟
تحقیقات نشان می‌دهد که کودکان چاق زودتر به بلوغ می‌رسند. در بافت چربی بدن آنها، یک نوع پروتئین پیام‌رسان به نام لپتین به میزان بیشتری تولید می‌شود که به مغز می‌گوید: «دوران بلوغ را آغاز کن». این که کودکان در جریان پاندمی کرونا تحرک کمتری داشتند و و در نتیجه چاق‌تر شدند، می‌تواند یکی از دلایلی باشد که در آن زمان تعداد بیشتری از دختران به بلوغ زودرس دچار شدند. در این وضعیت، ویژگی‌های جنسی خارجی در دختران قبل از ۹ سالگی و در پسران قبل از ۱۰ سالگی توسعه می‌یابد.
این دانشمند در ادامه اضافه کرده می گوید که "علاوه بر این، در دوران پاندمی کرونا کل سبک زندگی تغییر کرده بود، از جمله ریتم یا نظم خواب و بیداری، و اینکه کودکان بار روانی بیشتری را تحمل می‌کردند و بیشتر به صفحه کمپیوتر و نور آبی رنگ آن می نگریستند، چنانچه در مطالعات حیوانی دیده شد که چنین چیزی بر هورمون‌ها تأثیر می‌گذارد". به گفته این محقق، روند بلوغ زودرس اکنون دوباره کاهش یافته است.
سم های یا زهریات کیمیایی چه تأثیری بر بلوغ دارند؟
پژوهشگران بر این باورند که سم های موجود در محیط زیست نیز تأثیرگذارند. به عنوان مثال، ثابت شده است که آفت‌کش "دی دی تی" باعث آغاز زودتر عادت ماهوار می‌شود. «دی دی تی» (دی‌کلرو دی‌فنیل تری‌کلرواتان) به عنوان معروفترین عامل کیمیایی دفع آفات است که خواص حشره کشی نیز دارد.
همچنین مواد موجود در محصولاتی که برای تمیز کردن و مراقبت از بدن اند، مانند فتالات‌ها، پارابن‌ها و سایر فنول‌ها احتمالاً در آغاز زودهنگام بلوغ نقش دارند. این موضوع به ویژه در مورد دختران صدق می‌کند.
گوهلکه می‌گوید که ممکن است که نرم‌کننده‌های هورمونی موجود در پلاستیک نیز بر شروع بلوغ تأثیر بگذارند. او این را بسیار محتمل می‌داند، زیرا روند جهانی آغاز زودهنگام بلوغ به قدری سریع توسعه یافته که نمی‌توان آن را به تغییرات ژنتیکی نسبت داد.
اما اینکه دقیقاً کدام مواد مسئول این امر اند، به وضوح قابل تشخیص نیست، زیرا "بیش از ۱۰۰ ماده مختلف وجود دارد که به عنوان علل احتمالی شناخته شده‌اند، همان‌طور که در آزمایشات حیوانی نشان داده شده است و ما در معرض خطر تعداد زیادی از این مواد هستیم." علاوه بر این، همیشه سؤالی در مورد مقدار مواد وجود دارد: مقدارهایی که در آزمایشات حیوانی هنوز بی‌خطر به نظر می‌رسند، ممکن است تأثیر قابل توجهی بر روی کودکان داشته باشند.
روغن اسطوخودوس یا لاوندر و پروتئین سویا تأثیر بر هورمون‌ها دارند
مچنین روغن‌های معطر یا "عصاره ها" می‌توانند بر هورمون‌ها تأثیر بگذارند و به این ترتیب به روند بلوغ نیز تأثیر بگذارند. چنانچه دختران و پسران پس از استفاده از محصولات حاوی اسطوخودوس یا لاوندر دچار رشد زودرس سینه شدند. در آزمایشگاه نشان داده شده است که ۶۵ روغن معطر شامل مواد خاصی اند که بر روی سلول‌های انسانی اثر هورمونی دارند. رشد سینه‌ها در تمام کودکان پس از قطع مصرف محصولات معطر کاهش یافه است.
صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید!
محصولات سویا نیز تأثیر هورمونی دارند. سویا حاوی فیتواستروژن‌ها است، یعنی مواد گیاهی که شبیه هورمون استروژن انسانی هستند. نگفته نماند که نوشابه بیر نیز چنین خاصیتی دارد. اگرچه تاکنون تأثیر آن بر شروع بلوغ ثابت نشده است، اما زنانی که در نوزادی با پروتئین سویا تغذیه شده‌اند، در یک مطالعه از عادت ماهانه طولانی‌تر و دردهای شدیدتر قاعدگی شکایت کرده اند. بنابراین جامعه طبی کودکان و نوجوانان آلمان توصیه می‌کند که از تغذیه نوزادان با محصولات مبتنی بر سویا به طور معمول خودداری شود.
مطالعه‌ای از دنمارک: تک فرزندان زودتر به بلوغ می‌رسند
و یک نکته دیگر نیز به نظر می‌رسد که بر آغاز بلوغ تأثیرگذار باشد: به اساس مطالعات علمی که در دنمارک انجام یافته است، تک فرزندان به طور میانگین زودتر از کودکان دارای خواهر یا برادر به بلوغ می‌رسند. توضیح آن شاید این باشد که بدن تک فرزندان، به دلیل نداشتن خواهر و یا برادر، در زمینه انتقال ژن‌های خانوادگی به نسل های بعدی، ترجیح می‌دهد که زودتر بر توانایی تولید مثل خود متکی باشد.