آلودگی مرموز و فزاینده به ویروس چیچک میمون در کشورهای مختلف

تا کنون ابتلا به ویروس چیچک میمون بیشتر در برخی از مناطق قاره افریقا تشخیص شده بود. گفته می شود موارد تثبیت شده یا مشکوکی که حالا در بریتانیا، اسپانیا، پرتگال، آلمان، ایالات متحده امریکا و کانادا دیده شده است، از نوع غرب افریقا است که در مقایسه با نوع افریقای مرکزی، سیر خفیف تری دارد.

انستیتوت تحقیقاتی آلمانی روبرت کخ نیز توجه جدی در این زمینه در آلمان را توصیه کرده است. کارل لاوترباخ، وزیر امور صحت آلمان فدرال، امروز جمعه (۲۰ می ۲۰۲۲)، با تأیید اولین مورد ابتلا به چیچک میمون در آلمان گفت که چنین چیزی دیر یا زود در آلمان رخ دادنی بود.

علایم آن چیست؟

در نتیجه ابتلای انسان به ویروس چیچک میمون، دانه ها و آبله ها بر روی پوست پدیدار شده که پس از مدتی می ترکند و ارچق ایجاد می کنند. از این دانه ها به ندرت آثار دایمی بر روی پوست باقی می ماند. این دانه های روی پوست در مراحل مختلف می تواند شبیه بیماری خفیف «آب چیچک» و یا بیماری سیفلیس باشد. فرد مصاب به چیچک میمون پس از حدود سه تا چهار هفته دوباره صحت یاب می گردد. به ندرت اتفاق ما افتد، آنهم در مورد کودکان، که این بیماری کشنده باشد.

دوره کمون یا نهفتگی این بیماری، یعنی از زمان ورود عامل بیماری به بدن تا ظهور نشانه بیماری، ۷ تا ۲۱ روز است. اما علایم این بیماری معمولاً پس از ۱۰ تا ۱۴ روز ظاهر می شوند. آنگاه، در پهلوی بروز دانه ها بر روی پوست، سر دردی، درد عضلات و کمر، تب، تب لرزه، خستگی و تورم غده های لنفاوی می تواند رخ بدهد.

چگونه می توان خود را در برابر چیچک میمون محافظت کرد؟

در برابر ویروس چیچک میمون هیچ واکسین و درمان خاصی وجود ندارد. اما داکتران به این باور اند که واکسین چیچک انسانی نیز می تواند به خوبی انسان ها را در برابر چیچک میمون محافظت کند. هرچند این دو نوع با هم ارتباط مستقیمی ندارند، اما از نگاه جنسیت در عین ردیف قرار دارند. به دلیل همین شباهت بسیار نزدیک، سیستم ایمنی بدن انسان می تواند در برابر هردو واکنش نشان بدهد.

چیچک «معمولی» انسانی، در نتیجه یک کمپاین بزرگ واکسیناسیون، از سال ۱۹۸۰ به این طرف در سراسر جهان محو شده خوانده می شود. با آنهم، به قول انستیتوت آلمانی روبرت کخ، بخش بزرگی از جمعیت جهان در برابر این ویروس واکسین نشده است.

تلاش پیگیر برای یافتن دلیل سرایت ویروس به انسان

سرایت ویروس چیچک میمون از انسان به انسان، مستلزم تماس نزدیک است و روند این سرایت در اغلب موارد پس از آلوده شدن تنها چند فرد، به پایان می رسد. در مورد اینکه آیا سرایت این ویروس از طریق تماس یک ناحیه زخمی پوست با آبله ترکیده صورت می گیرد یا نه، تحقیقات پیگیر جریان دارد.

مقامات صحی بریتانیا منشاء اولین مورد ابتلا به ویروس نادر چیچک میمون در این کشور را، که حدود دو هفته پیش تشخیص گردید، به آسانی یافتند، زیرا فرد مصاب به این ویروس از نایجریا برگشته بود و ظاهراً ویروس را با خود آورده بود. اما ردیابی چهار مورد دیگر بسیار دشوار تر است، زیرا مردان مصاب پیش از آن به افریقا سفر نکرده بودند و با افراد مبتلا هیچ تماسی نداشته اند. مقامات اکنون مجدانه تلاش می کنند دلیل این سرایت مرموز را کشف کنند، زیرا ویروس چیچک میمون به راحتی سرایت نمی کند.

سرایت از طریق تماس نزدیک

در اکثریت مواردی که تاکنون تثبیت شده اند، مردانی به ویروس چیچک میمون مصاب گردیده اند که با مردان دیگر تماس جنسی داشته اند. اما بسیاری از کارشناسان بریتانیایی همزمان تأکید می کنند که تا حال هیچ ثبوتی وجود ندارد که نوع انسانی چیچک میمون از جمله ویروس های باشد که از طریق رابطه جنسی قابل سرایت باشد. به قول آنها این ویروس احتمالاً در نتیجه تماس بسیار نزدیک و یا استفاده مشترک از وسایلی مانند رختخواب، نیز بتواند از یک فرد به فرد دیگری سرایت کند.

انستیوت روبرت کخ در گزارش خود توصیه کرده است که بروز علایم غیر واضح و مشابه با علایم چیچک بر روی پوست بدن، باید جدی گرفته شود و به خصوص مردانی که با مردان دیگر تماس جنسی داشته اند و اینگونه علایم مرموز در وجود شان بروز می کند، باید خود را مورد معاینه و معالجه طبی قرار بدهند.

مقامات امور صحی بریتانیا نیز با اظهارات مشابهی، از مردان همجنس گرا و دوجنس گرا اکیداً خواسته اند که با دیدن علایم و یا دانه های غیر معمولی بر روی پوست شان، بلافاصله به مقامات صحت جنسی مراجعه کنند.

تشخیص اولین مورد

چیچک میمون در وجود انسان برای اولین بار در سال ۱۹۷۰ در جمهوری دموکراتیک کانگو ثبت گردید. موارد جداگانه در کشور های افریقای مرکزی و غربی نیز وجود داشت. اما سازمان جهانی صحت در مجموع شیوع اِندِمیک یا شیوع این ویروس در سراسر یک منطقه را بسیار کم محتمل می داند.

عامل بیماری چیچک میمون احتمالاً در حیوانات رده جوندگان در گردش است. بدن یک میمون یک پرورشگاه مناسبی برای ویروس عامل نیست، زیرا میمون می تواند با این ویروس آلوده شود، اما رشد این پارازیت در بدنش ممکن نیست.

در گزارش انستیتوت روبرت کخ آمده است که سرایت این ویروس به انسان در قدم اول می تواند از جمله از طریق تماس با حیواناتی مانند سنجاب و موش و یا هم تماس با خون و ترشحات حیوانات، خوردن گوشت آلوده میمون یا حیوان دیگری رخ بدهد.

الکساندر فرویند / ص.ا، ع.ف