آنچه درباره موشک‌های هایپرسونیک روسیه باید بدانید

اوکرایین روز پنجشنبه، ۹ مارچ، در معرض یکی از بدترین بمباران‌های ممکن از سوی روسیه قرار گرفت. روسیه در آن روز به اهدافی در سراسر این کشور حمله کرد. نیروهای دفاعی اوکرایین گفتند که روسیه در این حملات از موشک‌های هایپرسونیک استفاده کرده است.

به گفته مقام‌های رسمی اوکرایین در این حملات موشکی دست کم ۹ فرد ملکی کشته شدند. در این حملات کییف، پایتخت این کشور و مناطق دیگر به شمول شهر شرقی خارکیف و قریه‌ها در منطقه غربی لویو هدف قرار گرفتند.

مسکو قبل از این هم از راکت‌های هایپرسونیک در نخستین هفته‌های جنگ در سال ۲۰۲۲ استفاده کرده بود. این راکت‌ها سلاح ویژه‌ای به شمار می‌آیند، به دلایل زیر: 

آیا راکت‌های هایپرسونیک سلاح‌های شکست‌ناپذیر هستند؟ 

وقتی که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه در سال ۲۰۱۸ از زرادخانه موشک‌های کشورش پرده برداری کرد، از اصطلاح «شکست ناپذیر» برای موشک‌های هایپرسونیک استفاده کرد.

بیشتر بخوانید: روسیه از آزمایش موفقانه یک موشک مافوق صوت خبر داد

این احتمالاً توصیفی مبالغه‌آمیز و به مقاصد تبلیغاتی بود. اما رگه‌هایی از حقیقت نیز در این توصیف وجود دارد. راکت‌های هایپرسونیک از راکت‌های بالستیک معمولی تفاوت دارند، به گونه‌ای که رهگیری آن‌ها توسط سیستم دفاعی ضد موشکی دشوارتر است.

آیا راکت‌های هایپرسونیک از راکت‌های عادی سریع‌تر هستند؟

سرعت راکت‌های هایپرسونیک پنج تا ده بار از سرعت صدا بیشتر است که به ۵ تا ۱۰ ماخ می‌رسد.

راکت‌های هایپرسونیکی که روسیه در حملات به اوکرایین استفاده کرده است، به نام «کینژال» یا خنجر نیز نامبرده می‌شود. طول آن‌ها به ۸ متر می‌رسد.

برخی از کارشناسان می‌گویند که سرعت این نوع راکت‌ها برابر است با ۶ هزار کیلومتر در ساعت، یعنی ۵ ماخ. برخی دیگر می‌گویند که این راکت با سرعت ۹ و یا حتی ۱۰ ماخ پرواز می‌کند.

به گفته کارشناسان سلاح در سایت امریکایی (Military.com) به هر صورت این راکت‌ها به حدی سریع هستند که «فشار هوا در مقابل این راکت به ابر پلاسمایی تبدیل می‌شود که امواج رادیویی را جذب می‌کند».

این باعث می‌شود که رهگیری «کینژال» و سلاح‌های هایپرسونیک دیگر توسط سیستم‌های رادار بسیار دشوار باشد، تاثیری که به خاطر ارتفاع پایین آن‌ها تشدید می‌شود.

ارتفاع پایین

موشک‌های هایپرسونیک در مقایسه با موشک‌های بالیستیک معمولی در ارتفاع بسیار پایین‌تری پرواز می‌کنند.

این موشک‌ها در مسیر اتموسفیری بالیستیکی پایین حرکت می‌کنند. یعنی این که تا زمانی که یک سیستم دفاع ضد موشکی بتواند آن‌ها را رهگیری کند، این موشک‌ها آنقدر به هدفشان نزدیک شده اند که دیگر دیر شده است.

افزون بر آن، موشک‌های هایپرسونیک می‌توانند در جریان پرواز مسیرشان را تغییر دهند.

به صفحه یوتیوب دویچه وله بپیوندید

محدوده پرواز موشک‌های هایپرسونیک

موشک‌های هایپرسونیک ک روسیه از آن‌ها در اوکرایین استفاده می‌کند از هواپیما پرتاب می‌شوند. سلاح‌های هایپرسونیک دیگر می‌توانند در کشتی و زیردریایی مستقر شوند و  قابلیت حمل کلاهک‌های اتومی را نیز دارند.

نوع کینژال آن‌ها می‌تواند تا فاصله ۲ هزار کیلومتری را هدف قرار دهد و محدوده دسترسی راکت‌های هایپرسونیک دیگر به حدود ۱ هزار کیلومتر می‌رسد.

بیشتر بخوانید:امریکا، بریتانیا و استرالیا در زمینه سلاح‌های مافوق سرعت صوت همکاری می‌کنند

به این ترتیب، مثلاً موشک‌های هایپرسونیک از منطقه کالنینگراد روسیه می‌توانند چندین پایتخت اروپایی را هدف قرار دهند. کالینینگراد از بخش اصلی روسیه جدا است و با پولند، لیتوانیا و دریای بالتیک هم مرز است. برلین، پایتخت آلمان کمتر از ۶۰۰ کیلومتر از آن جا فاصله دارد.

به صفحه انیستاگرام دویچه وله بپیوندند

اما برخی از تحلیلگران می‌گویند که با وجود امتیازهای موشک‌های هایپرسونیک نسبت به سلاح‌های بالیستیک معمولی، روسیه از آن‌ها به صورت بی‌رویه استفاده نمی‌کند.

گلن دی وان هرک، جنرال نیروی هوایی ایالات متحده، در ماه می سال ۲۰۲۲  به یک کمیته فرعی نیروهای مسلح در مجلس سنای امریکا گفت که «برخی از موشک‌های هایپرسونیک روسیه مشکلاتی دارند، به طور مثال دقت در زمینه هدفگیری» که باعث نگرانی‌هایی در اوکرایین شده بود.