آیا تصمیم امریکا به خروج نیروها از افغانستان تغییر میکند؟
۱۳۹۹ بهمن ۱۷, جمعهبر بنیاد توافقنامه امضا شده میان حکومت پیشین امریکا و گروه طالبان، واشنگتن قرار است تمام نیروهای خود را تا ماه می ۲۰۲۱ از افغانستان خارج کند و در مقابل گروه طالبان تعهد کرده که حملات به نیروهای امریکایی را متوقف میکنند، میزان خشونتها را در افغانستان کاهش میدهند و نمیگذارند از مناطق زیر کنترول شان توسط تروریستهای بینالمللی علیه امریکا استفاده شود.
اما گزارش اخیری که به سفارش کانگرس امریکا تهیه شده است، چه تاثیری بر روند صلح خواهد داشت؟ آیا تصمیم امریکا به خروج نیروهای نظامیاش از افغانستان تغییر خواهد کرد؟
بعد از امضای این توافقنامه، حملات گروه طالبان بالای نیروهای امریکایی مستقر در افغانستان متوقف بوده، اما میزان خشونتها در این کشور هنوز بلند است و در گزارش کنگره امریکا آمده است که «رعایت این ضربالاجل (خروج نیروها تا ماه می)، بدون آنکه ابتدا خشونتها کاهش پیدا کرده و مذاکرات صلح میان دولت افغانستان و طالبان پیشرفت کرده باشد، میتواند به فروپاشی دولت، از سرگیری جنگهای داخلی و بیثبات شدن منطقه و همچنان احیای تهدیدهای القاعده منجر شود.»
در این گزارش آمده است که تاخیر خروج نیروهای امریکایی از افغانستان به دولت بایدن فرصت بازبینی سیاستهایش را خواهد داد، به طوری که کاهش بیشتر نیروهای آمریکایی را به کاهش خشونت از سوی طالبان، پایان همکاری این گروه با القاعده و پیشرفت در مذاکرات دوحه گره بزند.
حکومت افغانستان از این گزارش استقبال کرده و آن را تاییدکننده موضع این کشور دانسته است. وزارت خارجه افغانستان با نشر یک اعلامیه ضمن این که همنوایی خود با یافتههای این گزارش را بیان داشته، گفته است: «ما ایجاد خلای امنیتی را زمینهساز تشکیل دوباره گروههای تروریستی دانسته و چگونگی حضور نیروهای بینالمللی را به شرایط عینی و اجرای تعهدات طالبان مشروط و منوط میدانیم.»
اما ذبیحالله مجاهد، سخنگوی گروه طالبان گفته است که آنچه در این گزارش گفته شده، «واقعیت ندارد». او گفته است که گروه طالبان به این توافقنامه پابند مانده و آن را یگانه راه حل ختم جنگ در افغانستان میداند.
امرالله صالح، معاون ریاست جمهوری افغانستان در یک مصاحبه تلویزیونی گفته است که طالبان مسئول ناامنی و قتل افغانها میباشند و طالبان از نظر سیاسی بازنده اند و اکنون از نظر نظامی نیز بازنده شده اند.
آقای صالح در مصاحبهای با تلویزیون ملی افغانستان گفته است: «طالبان زنان، اطفال، خبرنگاران را میکشند و اکنون ماینها را در موترهای شهری میگذارند، و شهروندان عادی را به قتل میرسانند.» او تاکید کرده است که اکنون طالبان با امریکا جنگ ندارند، «بلکه با شهروندان افغانستان جنگ دارند و آنان را به قتل میرسانند.»
از سوی دیگر محمدحنیف اتمر، وزیر امور خارجه افغانستان در دیدار با محمد ابراهیم طاهریان فرد، نماینده ویژه ایران برای افغانستان، گفته است که طالبان برخلاف تعهدات شان ۹۰ درصد از زندانیان آزاده شده را دوباره به صفوف جنگ سوق دادهاند.
دولت افغانستان بیش از ۵۰۰۰ زندانی طالبان به شمول ۴۰۰ زندانی «خطرناک» این گروه را به هدف اعتمادسازی در روند گفتگوهای صلح آزاد کرده است. طالبان توافق کرده بودند که این زندانیان دیگر به میدان جنگ بر نمیگردند.
آقای اتمر گفته است: «طالبان بر خلاف تعهدشان خشونت را افزایش داده و ارتباط قوی با القاعده و سایر گروههای تروریستی بینالمللی را حفظ کرده اند.»
جمشید سوفی زاده، رئیس «روند اندیشه نو» و تحلیلگر مسایل سیاسی به دویچه وله گفت: «اگر توافقنامه صلح قطر عملی نگردد، طالبان با توجه به حمایتکنندگانی که در سطح کشورهای منطقه دارند، دست به حملات گستردهتر خواهند زد که وضعیت امنیتی افغانستان نیز خراب تر خواهد شد.»
به باور سوفیزاده، اگر دولت جدید ایالات متحده امریکا نیروهای خود را از افغانستان خلاف توافقنامه صلح قطر خارج نکند، باید سیاست بدیل را روی دست گیرد تا فشار نظامی گروه طالبان تاثیر منفی بالای وضعیت افغانستان نگذارد.