آیا لویه جرگه می‌تواند به پیشرفتی در روند صلح بی‌انجامد؟
۱۳۹۸ اردیبهشت ۹, دوشنبه
اشرف غنی روز دوشنبه این لویه جرگه را افتتاح کرد، اما همانگونه که او در روند صلح به حاشیه رانده شده است، در این لویه جرگه نیز در میان جریان‌ها و چهره‌های سیاسی همراهان زیادی ندارد.
۱۱ تیم انتخاباتی، شماری از احزاب سیاسی، حامد کرزی رئیس جمهور پیشین افغانستان و شماری دیگر از چهره‌های مطرح سیاسی این کشور در این لویه جرگه اشتراک ندارند. حتی عبدالله عبدالله که با غنی شریک قدرت است، نیز در این جلسه شرکت نکرده است.
غنی هنگام افتتاح این لویه جرگه گفت: «یکی از وظایف نمایندگان محترم در لویه جرگه این است که صلح را تعریف کنند. آیا طالبان به صلح آماده هستند یا خیر؟ شما این سوالات و خواست‌های مردم را در رابطه به صلح جهت می دهید.»
تحلیلگران به این باورند که غنی می‌خواهد با برگزاری این لویه جرگه، موضع خود در مذاکرات صلح را تقویت کند، اما تحریم این لویه جرگه از سوی احزاب، نامزدان انتخاباتی و حتی رئیس اجراییه این سوال را ایجاد کرده است که فیصله‌هایی این جرگه چه اندازه موثر خواهند بود.
حوریه مصدق، عضو گروه عدالت انتقالی در افغانستان می‌گوید: «در این جرگه تعداد زیادی از کارمندان دولتی و اعضای انتصابی شرکت کرده اند. من فکر نمی کنم که این جرگه بتواند برای دست یافتن به صلح نتیجه بدهد.»
مصدق می افزاید که عدم حضور نامزدان ریاست جمهوری نتیجه این جرگه را کم‌رنگتر خواهد ساخت: «حضور این ها (کاندیدان) ضروری بود، منحیث کسانی که امکان دارد یکی از آنان برنده انتخابات آینده ریاست جمهوری باشد.»
با توجه به این اختلاف‌نظرها، نصرالله ستانکزی، استاد حقوق در دانشگاه کابل نیز به این باور نیست که این جرگه بتواند نتایج چشمگیری برای روند صلح داشته باشد: «جرگه نتیجه ای را که بتواند به روند صلح تاثیر داشته باشد، نخواهد داشت.»
او می افزاید که رئیس جمهور افغانستان برای امتیازگیری در مذاکرات صلح، کارزار انتخاباتی و آوردن فشار بر مخالفان سیاسی‌اش این جرگه را راه اندازی کرده است: «من فکر می‌کنم که این جرگه با عدم حضور سیاسیون و رهبران افغانستان اعتبار خود را از دست داده است.»
وحید عمر، مشاور رئیس جمهور و یکی از شرکت کنندگان جرگه مشورتی صلح می گوید که در این جرگه دیدگاه های مردم از سراسر افغانستان شنیده خواهد شد و می تواند در روند گفتگو های صلح با طالبان تاثیر مثبت داشته باشد
عمر در باره عدم حضور اپوزیسیون و نامزدان ریاست جمهوری در این جرگه می گوید: «سیاسیون افغانستان همیشه تربیون‌ها در داخل و بیرون افغانستان در اختیار شان است و خواست های شان نیز مشخص است. در این لویه جرگه فقط مردم افغانستان دعوت شده اند تا خواست هایشان شنیده شود.»
فوزیه سادات، سناتور ولایت پکتیا که در این جرگه شرکت کرده است، به نتیجه این جرگه باورمند است: «حضور ۳۲۰۰ تن از سراسر کشور در این جرگه امیدوار کننده است که صلح می آید.»
«صلح نیاز به اجماع دارد»
سیما سمر، رئیس کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان که یکی از شرکت کنندگان این جرگه است، به این باور است که جرگه در صورتی نتیجه مثبت به دنبال خواهد داشت که شرکت کنندگان آن دیدگاه هایشان را بدون تهدید و آزادانه بیان کنند.
اما در روز نخست جرگه، دو کلیپ ویدیویی که نشان‌دهنده اخراج کردن دو تن از صحن جلسه است، میان کاربران افغان شبکه‌های مجازی دست به دست می‌شد. ظاهراَ این دو نفر از میان حاضران دست به اعتراض زده بودند.
خانم سمر می گوید: «هرچند من طرفدار برگزاری لویه جرگه به تاریخ ۹ ثور نبودم، زیرا ۷ و ۸ ثور به مردم یک عالم رنج و درد آورد، اما امیدوار هستم که نتیجه ای که از جرگه به دست می آید در مخالفت با نظریات کسانی که در جرگه شرکت نکرده اند نباشد. برای آوردن صلح یک اجماع نیاز است.»
برگزارکنندگان لویه جرگه مشورتی صلح می گویند که قرار بود در این جرگه ۳۰ درصد زنان از سراسر افغانستان شرکت کنند، اما از زنان بسیاری از ولسوالی ها به علت ناامنی ها و موانع سنتی نخواستند در این جرگه سهم بگیرند، از همین رو ۳۰ درصد سهم زنان را شرکت کنندگان از مرکز تکمیل کرده اند.