آیا پوتین از اسد حمایت نظامی می کند؟

سخنگوی مطبوعاتی ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه روز دوشنبه در مسکو در جواب سوال یک خبرنگار که پرسیده بود آیا روسیه کمک نظامی اش برای سوریه را گسترش داده است، گفت: «من در این باره اطلاعی ندارم» و به این ترتیب چنین ادعایی را به طور قطعی رد نکرد.

سه روز پیش رئیس کرملین گفت که مسکو درباره امکانات مختلف در زمینه بحران سوریه غور می کند. او افزود که اشتراک نظامی روسیه در جنگ علیه ملیشه تروریستی «دولت اسلامی» یا داعش سابق «هنوز در دستور کار نیست».

از اوائل ماه سپتمبر تا به حال گزارش ها در این باره که روسیه ظاهرا نیروهای نظامی اش را به سوریه انتقال داده تا در کنار اردوی این کشور با «دولت اسلامی» مبارزه کنند، در حال افزایش است.

برخی از منابع اطلاعات شان را از شبکه های اجتماعی به دست آورده اند. از قرار معلوم در این شبکه ها تصاویر سلفی (عکس از خود) از سربازان روسی در سوریه دست به دست می گردد.

در گزارش های دیگر گفته می شود که روسیه جدیدترین فن آوری نظامی را با کشتی های جنگی اش به سوریه آورده و می خواهد یک پایگاه هوایی نظامی تاسیس نماید.

ارسال اسلحه به سوریه گسترش داده شده است

مدرک مستندی برای اثبات این گونه ادعاها وجود ندارد. زیرا روسیه به هر حال ده ها سال است که در سوریه حضور نظامی دارد. الکسی مالاشنکو، کارشناس خاورمیانه مرکز کارنِگی مسکو در این ارتباط گفت: «این که در سوریه نظامیان روسی مستقر هستند، کاملا عادی است...آن ها از سال 1955 به بعد در خاورمیانه حضور دارند و ماموریت های مختلفی را انجام می دهند. زیرا اردوی روسیه به طور کامل مجهز به سلاح های روسی است که باید در فواصل منظم ترمیم گردند».

حکومت های مسکو و دمشق در واقع متحدین قدیمی هستند. در شهر بندری طرطوس در بحر مدیترانه، یک پایگاه ترمیم و رسیدگی برای نیروی بحری روسیه وجود دارد.

از زمان آغاز جنگ داخلی در سوریه در سال 2011 روسیه حمایت سیاسی اش از رژیم سوریه را به پیوسته با ارسال سلاح اثبات کرده است. اکنون حکومت روسیه می گوید که برای مبارزه با «دولت اسلامی» از حکومت سوریه حمایت می کند.

رسانه های ترکی در ماه اگست درباره ادعای تحویل شش هواپیمای مدرن شکاری از نوع ام آی جی – 31 به سوریه گزارش دادند. تولیدکنندگان روسی این گونه گزارش ها را انکار می کنند.

به هر حال ایالات متحده در آخر هفته گذشته به روسیه نسبت به مداخله نظامی در سوریه هشدار دادند.

جان کری، وزیر خارجه ایالات متحده با سرگئی لاوروف، همتای روسی اش تماس تیلفونی گرفت و نگرانی ایالات متحده را به او اعلام کرد. کری به لاوروف هشدار داد که گسترش کمک نظامی روسیه به بشارالاسد، رئیس جمهور سوریه، وضعیت را وخیم تر می کند.

کارشناسان، کرملین را از یک اقدام اشتباه برحذر می دارند

کارشناس امور روسیه، الکساندر گُلتس فکر نمی کنند که روسیه در حال حاضر در سوریه مداخله نظامی کند. اما او چنین اقدامی را در آینده بعید نمی داند. گُلتس در مصاحبه با دویچه وله گفت: «وقتی که فکر این را بکنیم که در روسیه فقط یک نفر حق تصمیم گیری دارد، همه چیز امکان پذیر است». به گفته این کارشناس از مسکو، مداخله نظامی روسیه در سوریه تنها زمانی منطقی است که روند جنگ به این وسیله به طور تعیین کننده ای تغییر کند. گلتس گفت، فکر نمی کند که روسیه در حال حاضر این قدر نیرو بتواند بفرستد تا بتوان «دولت اسلامی» را در سوریه و عراق به این ترتیب شکست داد. او افزود، اگر روسیه این اقدام را انجام دهد، تجربیات بین المللی و تجربیات شوروی در افغانستان در سال های 80 را نادیده گرفته است.

الکسی مالاشینکو، کارشناس روسی نیز مداخله نظامی روسیه در سوریه را «یک اشتباه بزرگ» می داند و می گوید که چشم انداز موفقیت چنین اقدامی ناچیز است و بعید است که جامعه روسیه از آن استقبال کند.

پوتین می خواهد طرح هایش را در نیویارک معرفی کند

جالب توجه است که گزارش ها درباره حضور نظامی روسیه در سوریه چند هفته قبل از سخنرانی پوتین در برابر مجمع عمومی سازمان ملل پدیدار شده اند. رئیس کرملین می خواهد در نیمه دوم ماه سپتمبر به نیویورک سفر کند. از اوائل ماه اگست در روسیه درباره «پلان پوتین» که رئیس کرملین ظاهرا می خواهد آن را اعلام کند، بحث و گمانه زنی شده است.

تا به حال فقط اعلام شده است که روسیه می خواهد علیه «دولت اسلامی» یا داعش ائتلاف بین المللی تشکیل دهد. درحال حاضر چنین ائتلافی با رهبری ایالات متحده وجود دارد، اما روسیه نمی خواهد به آن ملحق شود.

هفته ها است که حکومت مسکو فعالیت های گسترده دیپلوماتیک انجام می دهد و با کشورهای مختلف در حال مذاکره است. لاوروف در ماه اگست گفت که با ایالات متحده توافقی به دست نیامده است.

روسیه با کشورهای خاورمیانه و به خصوص با عربستان سعودی در این زمینه به مذاکره مشغول است. تا به حال به نظر می آید که این گفتگوها بی ثمر مانده باشند.

روسیه می خواهد به خصوص از بشارالاسد، رئیس جمهور سوریه حمایت کند که موقعیت اش تضعیف شده است، در حالی که غرب و به خصوص ایالات متحده اسد را مسئول جنگ داخلی می دانند و خواهان کناره گیری اش هستند.

پایان تحریم ها در ازای کمک به مبارزه با «دولت اسلامی»؟

افزون براین در رسانه های روسی درباره انگیزه احتمالی دیگر کاخ کرملین گمانه زنی می شود.

روزنامه معتبر «نُوایا گازیتا» چاپ مسکو در آخر هفته نوشت که پوتین در ازای کمک در مبارزه با «دولت اسلامی» یا داعش خواهان «کوتاه آمدن در زمینه اوکرایین» است.

به نوشته این روزنامه مسکو خواهان «پایان اقدام های تعزیری و برگشت به باشگاه قدرت های غربی» است و پوتین با این پیشنهادها به نیویارک سفر خواهد کرد.

الکساندر مالاشینکو از مرکز کارنگی براین تصور است که پوتین در قدم اول می خواهد به متحدش الاسد کمک کند و مبارزه با «دولت اسلامی» برایش از اهمیت کمتری برخوردار است.

اما به نظر این کارشناس کمک از مسکو خالی از ریسک نیست و می پرسد: «اگر اسد با وجود این سقوط کند، مسکو در چه موقعیتی قرار می گیرد؟»

حتی کارشناسان خاورمیانه در مسکو نیز به این عقیده اند که رئیس جمهور سوریه به سختی می تواند بدون کمک روسیه برسرقدرت بماند.

گریگوری میرسکی از اکادمی علوم روسیه می گوید که دیگر «امیدی به سوریه» نیست. اما به عقیده او پوتین از هیچ اقدامی برای جلوگیری از سقوط اسد فروگذاری نخواهد کرد.