آیا گیاه افدرا جای کوکنار را در افغانستان می‌گیرد؟
۱۴۰۱ مهر ۲۲, جمعه
یک باشنده ولایت هلمند در جنوب افغانستان می‌گوید از زمانی که طالبان کشت تریاک و چرس را ممنوع اعلام کرده اند، صاحبانه کارخانه‌های مواد مخدر از یک گیاه کوهی به نام «اومان» یا «افدرا» برای تولید مواد مخدر استفاده می‌کنند. این گیاه کوهی در برخی از ولایات افغانستان یافت می‌شود و پس از پروسس در تهیه مواد مخدر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
محیب الله، باشنده ولسوالی سنگین ولایت هلمند، که خودش یک فابریکه پروسس این گیاه را دارد، به دویچه وله گفت که پس از توقف کشت کوکنار، اکنون گیاه «اومان یا افدرا» از کوه‌ها و دره‌ها جمع‌آوری شده و در تهیه مواد مخدر استفاده می‌شود.
این باشنده هلمند گفت که این گیاه بسیار پرسود است: «اکنون هر باشنده هلمند در جمع‌آوری این گیاه مصروف است. اگر یک شخص ۱۰ هزار دالر (در این گیاه) هزینه کند، پس از دو ماه سرمایه‌اش به ۲۰ هزار دالر افزایش می‌یابد.»
او افزود: «در این گیاه موادی وجود دارد که مردم از آن پودر تهیه می‌کنند و سپس آن را با هروئین مخلوط می‌کنند. پیش از این مردم از داروهای پنادول سی اف در تهیه هیروئین استفاده می‌کردند، اما حالا از این گیاه کار می‌گیرند. این گیاه فعلاً به ایران نیز انتقال می‌یابد.»
به گفته محب الله، پروسس این گیاه بسیار آسان است و تنها به یک آسیاب گندم، ده بشکه و یک دیگ بزرگ که در آن آب جوش داده شود نیاز دارد.
او تخمین زد که یک فرد با داشتن یک کارخانه پروسس این گیاه ماهانه می‌تواند بیشتر از پنچ میلیون کلدار پاکستانی عاید داشته باشد. مواد مخدر در جنوب افغانستان عمدتاً به کلدار پاکستانی معامله می‌شود.
بیشتر بخوانید: طالبان کشت، تولید و قاچاق مواد مخدر را در افغانستان ممنوع کرد
شماری از باشندگان ولسوالی‌های گیزاب و خاص ولایت ارزگان نیز می‌گویند که تعدادی از باشندگان این ولسوالی‌ها به عنوان کارگر روزمزد استخدام شده اند تا گیاه "اومان" را از کوه‌ها جمع‌آوری کنند.
محمد سید، یکی از باشندگان ولایت ارزگان به دویچه وله گفت که این کار در شرایط کنونی به اندازه‌ای رونق پیدا کرده است که هر فرد می‌تواند روزانه مبلغ یک تا سه هزار افغانی درآمد داشته باشد.
او گفت: «کار جمع‌آوری این گیاه بسیار زیاد شده است. هر روز مردم به کوه‌ها می‌روند. چهار و پنچ نفر یک تیلر تراکتور از این گیاه جمع‌آوری می‌کنند و پس از فروش پول خوبی به دست می‌آورند.»
البته گیاه «اومان» یا «افدرا» در بین مردم در گذشته نیز ناشناخته نبوده و بیشتر به عنوان داروی گیاهی یونانی مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
محمد سلیم (اسم مستعار)، یکی از فروشندگان داروهای گیاهی یونانی در ولایت هلمند که با این گیاه از گذشته آشنایی دارد، گفت: «در گذشته ما از گیاه اومان برای تداوی برخی بیماری‌ها استفاده می‌کردیم. استفاده این گیاه انسان را آرام می‌کند.»
طالبان: استفاده از گیاه "اومان" منع است
عبدالنافع تکور، سخنگوی وزارت داخله اداره طالبان می‌گوید که گیاه اومان مانند دیگر مواد مخدر در افغانستان منع است. او به دویچه وله گفت: «این یک ماده مخدر است و هیچ کس اجازه کشت، استفاده، ذخیره، انتقال یا تجارت آن را ندارد.»
چندی پیش مسئولان مبارزه با مواد مخدر وزارت داخله طالبان، به مقام‌های محلی در ولایت هلمند دستور داده بودند که جلو خرید، فروش و استفاده این گیاه را بگیرند. اما جمع‌آوری و استفاده از این گیاه برای تولید مواد مخدر عملاً جریان دارد. کارخانه‌های زیادی برای پروسس این گیاه در هلمند، نیمروز و شماری دیگر از ولایت‌های افغانستان ساخته شده است.
مفتی حبیب الله الهام، رئیس اطلاعات و فرهنگ طالبان در ولایت نیمروز می‌گوید که روند تخریب فابریکه‌های پروسس این گیاه را آغاز کرده اند.
الهام به دویچه وله گفت: «از چند روز به این سو چندین فابریکه را در منطقه دلارام نیمروز تخریب کردیم و به آنها اجازه نمی‌دهیم، زیرا بر اساس فرمان رهبر ما کشت و قاچاق مواد مخدر منع است.»
گیاه اومان یا افدرا چیست؟
افدرا یا گیاه اومان برعلاوه افغانستان در نقاط مختلف جهان و بیشتر در مناطق خشک مانند امریکای شمالی، امریکای جنوبی، کشورهای شمال آفریقا، آسیای جنوب غربی و مرکزی و شمال چین یافت می‌شود.
گیاهان خانواده افدرا ظاهراً پنچ هزار سال قبل از میلاد مورد استفاده قرار می‌گرفت، اما در سال ۱۸۸۱ یک کیمیادان جاپانی به نام ناگای ناگایوشی این گیاه را تجزیه و تحلیل کرد و پس از آن، این گیاه در طبابت مورد استفاده قرار گرفت.
سه گونه از خانواده این گیاه به نام‌ها افدرا سینیکا، افدرا ولگارس و تا حدودی افدرا اکوازیتینا هنوزهم در چین به شکل تجارتی آن کشت می‌شوند و کاربرد طبی دارند.
در قرن بیست و یک عناصر مربوط به گیاه افدرا در بازارهای ایالات متحده امریکا ممنوع شد و دلیل آن را تهدید جدی برای سلامت بیان کردند.
در آلمان نیز دواهای که در آنها از گیاه افدرا استفاده شده است، بدون تجویز داکتر فروخته نمی‌شود.
در طب سنتی از این گیاه و سایر گیاهان این خانواده برای بیماران دچار سردردی و یا تنفس تنگی مورد استفاده قرار گرفته است.
زدیک به ۷۰ نوع از این گیاه کوهی در جهان وجود دارد که یکی از آنها از سال ۲۰۱۳ به این طرف در افغانستان جمع‌آوری شده و به قیمت بسیار ارزان فروخته می‌شود، و سپس قاچاقی به بیرون از افغانستان انتقال داده می‌شود.
آلبوم عکس از آرشیف: کشتزارهای کوکنار در افغانستان