آیا یک «اسلام آلمانی» می‌تواند وجود داشته باشد؟
۱۳۹۷ آذر ۸, پنجشنبه
برای وزیر داخله آلمان سوال مرکزی در «کنفرانس اسلام» در این دوره قانونگذاری این است که چگونه می‌توان از اسلامی حمایت کرد که «ریشه در جامعه آلمان داشته باشد».
زیهوفر از تقویت «اسلامی از آلمان، در آلمان و برای آلمان» سخن گفت. هدف او این است که به نفوذ خارجی بر مساجد و اتحادیه‌های اسلامی پایان داده شود. این اصطلاح در میان مسلمانان و اسلام شناسان موافقان و مخالفان خود را دارد.
احمد منصور، روانشناس و متخصص امور اسلامی می گوید: "برای من این نکته مهم نیست که اسلام آلمانی است یا اروپایی یا لیبرال. مهم این است که ما بدیلی برای اسلام محافظه کار برای نسل آینده ایجاد کنیم، و پیش از همه این امکان را فراهم سازیم که مردم همزمان هم مسلمان و هم آلمانی، دموکرات و بخشی از جامعه آلمانی بوده بتوانند.»
وزیر داخله آلمان در نظر دارد که از طریق مساجد ادغام مسلمان ها به جامعه آلمانی را تقویت کند. برای چنین کاری نیاز است که ملا امامان مساجد در آلمان آموزش ببینند. زیهوفر گفت که تنظیم این امر مربوط به اجتماع مسلمانان می شود. او گفت که حکومت فدرال آلمان نمی خواهد در این امر سرپرستی کند، اما علاقمندی به آموزش امامان دارد.
احمد منصور در مورد این اظهارات زیهوفر گفت: "هدف از چنین اظهارات ایجاد امکاناتی است تا تعبیر و فهمی از اسلام در آلمان به وجود بیاید که مستقل از وابستگی به کشورهای خارجی باشد. فعلاَ ساخت مساجد و همه مسایل اسلامی به کشورهای خارجی و ساختارهای خارجی وابسته است و همچنین وابسته به ساختارهای است که همیشه مطابق قانون اساسی ما عمل نمی کنند."
اما ریم اشپیلهاوس، اسلام شناس از دانشگاه "گیورگ آوگست" در مورد فورمول بندی «اسلام آلمانی» به دیده تردید می‌نگرد: "من از این اصطلاحات استفاده نخواهم کرد. از دیدگاه علمی، این یک توصیف مبتنی بر برنامه است. از دیدگاه مسلمانان، هسته و یا ماهیت اسلام قابل تغییر نیست. اما اکثریت محققان اسلامی می گویند که اسلام را باید براساس زمینه یا کانتکست اش درک کرد. به این معنی که مردم در اندونیزیا نسبت به مردم در افغانستان، آلمان یا مراکش به شکل متفاوتی زندگی می کنند."
اما ذکریا التوگ از انجمن اسلامی – ترکی موسوم به «دیتیب» از شهر کلن آلمان واضحاَ مخالف فورمول بندی «اسلام آلمانی» است. او می گوید: "اسلام و اصول اش فرازمانی و فرامکانی است. اسلام همه مسلمان ها را به صورت یکسان مخاطب قرار می دهد. کسی نمی تواند اسلام را انحصار کند. در نتیجه، هیچ کس حق ندارد از طرف همه مسلمانان سخن بگوید و تعریف کند که اسلام چیست."
زیهوفر «کنفرانس اسلام» را این بار در مقایسه با وزرای قبلی بزرگتر راه اندازی کرده است و بیشتر شخصیت های مسلمان را به صورت انفرادی دعوت کرده است. در این کنفرانس ۲۴۰ نفر شرکت کرده اند. زیهوفر گفت که کنفرانس اسلام تحت رهبری وی در ترکیب اش گسترده تر، متنوع تر و همچنین از نظر روش کاری انعطاف پذیرتر است. بر اساس اظهارات زیهوفر او می خواهد کمیته های ثابت وجود نداشته باشد، اما در قالب های مختلف مسایل عملی روزمره مسلمانان به بحث گرفته شود.
وزیر داخله آلمان یک برنامه را تحت نام "مساجد برای ادغام" اعلام کرد. براساس این برنامه، اجتماعات مسلمان می توانند کمک های مالی برای کار و فعالیت در راستای ادغام دریافت کنند. برای این برنامه بودجه در حال حاضر برنامه ریزی شده است. اما او در مورد اینکه به چه مقدار پول برای این برنامه اختصاص داده شده است، چیزی نگفت.