اختلال اضطراب چیست و چگونه میتوان با آن مقابله کرد؟
۱۳۹۸ اردیبهشت ۳, سهشنبهبه گزارش سازمان جهانی صحت در سال ۲۰۱۵ میلادی حدود ۲۶۴ میلیون انسان در سراسر جهان از بیماری «اختلال اضطراب» (anxiety disorders ) رنج میبردند. اما اختلال اضطراب چه گونه بیماری است؟
تشویش یا ترس یک امر عادی و در برخی حالات موجه نیز است، به خاطری که ما را در برابر خطرات محافظت میکند. اما بیماری «اختلال اضطراب» به وضعیتی گفته میشود که در آن خطر مشخصی وجود ندارد، ولی انسان از چیز مبهمی ترس و تشویش دارد. از نقطه نظر عقلانی اضطراب بیپایه است، اما احساس آن کاملاَ واقعی است.
اختلال اضطراب فراگیر
انواع مختلف اختلال اضطراب وجود دارد؛ مثلاَ یکی از این بیماریها «فوبیا» یا ترس بیمارگونه است. یکی دیگر از انواع آن اختلال اضطراب فراگیر یا کلی است. در حالی که در «فوبیا» ترس و اضطراب در وضعیتها و حالات مشخص بروز میکند (مانند ترس از عنکبوت یا ترس از پرواز)، در اختلال اضطراب فراگیر چنین مشخص نیست. در اختلال اضطراب فراگیر، ترس مانند سایه انسان را همراهی میکند، مانند شبحی که بر سر راه انسان قرار دارد و هر لحظه ممکن است حمله کند.
البته داشتن اضطراب به این مفهوم نیست که مبتلایان به این نوع بیماری روانی همیشه در بدبختی و بیچارگی به سر ببرند. برای بسیاری مبتلایان، داشتن استرس و پریشانی متداوم به یک امر عادی تبدیل میشود. آنهایی که در نوجوانی دچار این نوع اختلال روانی میشوند، به مرور زمان یاد میگیرند که اضطراب شان را مخفی کنند و در زندگی روزمره با آن کنار بیایند. با این حال، اضطراب تاثیرات خود را به جا میگذارد.
آلبوم عکس از آرشیف:
عوامل تاثیرگذار
احتمال این که یک فرد مبتلا به اختلال اضطراب شود به چند فاکتور وابسته است. به گونه مثال، زنان دو برابر بیشتر از مردان دچار این بیماری روانی میشوند. برخیها از نظر ژنتیکی بیشتر مستعد ابتلا به اضطراب یا استرس هستند. محیط زندگی یک شخص و تجربه کردن آسیبهای روانی نیز در بروز و تقویت این بیماری نقش دارند.
علایم این بیماری روانی شامل خستگی، بدخوابی و کمخوابی و مشکلات جهاز هاضمه است. هر کسی که احساس میکند در مدت بیش از شش ماه از دایره تشویش و اضطراب رهایی نمی یابد، باید به یک فرد متخصص مراجعه کند. علاوه بر این، تغییرات اندکی در شیوه زندگی روزمره نیز میتواند تاثیر مثبتی در غلبه بر این بیماری و یا جلوگیری از ابتلا به آن داشته باشد.
ورزش
این مهم است که دو تا سه بار در هفته و هر بار برای دست کم ۳۰ دقیقه ورزش کنیم. مهم نیست چه ورزشی را انجام میدهیم. این ورزش میتواند دوش، تمرین در کلب ورزشی، بازی فوتبال، شنا یا هر فعالیت جسمی دیگر باشد. نکته مهم این است که در این ورزش، فعالیت بدنی وجود داشته باشد و بدن خسته شود.
ورزش یا فعالیت بدنی باعث کاهش میزان آدرینالین می شود که بدن ما در هنگام استرس آزاد می کند. علاوه بر آن، بدن ما در برابر تمرین همانگونه واکنش نشان میدهد که در برابر استرس. یعنی ضربان قلب بیشتر میشود، عرق از بدن جاری میگردد و انسان عمیقتر نفس میکشد. وقتی بدن در هنگام ورزش این واکنشها را تمرین کند، میتواند در برابر استرس نیز بهتر مقابله نماید.
آلبوم عکس از آرشیف:
رژیم غذایی
یک رژیم سالم غذایی که به اندازه کافی غله جات سبوسدار، سبزی و اسید «امیگا۳» داشته باشد، در کم کردن استرس نقش موثر دارد. از خوردن زیاد غذاهای دارای نشاسته مانند نان و مکارونی ساخته شده از آرد سفید باید خودداری شود، چون اینگونه غذاها میزان انسولین بدن را بلند میبرند. میزان بلند انسولین در بدن میتواند منجر به واکنشهای انفلاماسیون در بدن شود که به نوبه خود تاثیر منفی بر مغز میگذارد. در جانب دیگر، میوه و سبزیجات با انفلاماسیون در بدن مبارزه میکنند. حتی موادی هم وجود دارند که اگر به صورت مرتب استفاده شوند، خاصیت آرامشبخش دارند. این مواد شامل اسید چربی امیگا ۳ و تریتوفان میشوند که دارای امینو اسید قابل یافت در برخی مواد مانند شیر است.
با وجود این، قهوه به دلیل داشتن کافئین برای کسانی که استرس دارند یا عصبی اند، خوب نیست. برای چنین اشخاصی، قهوه نه تنها آنها را بیدار نگه میدارد، بلکه باعث میشود ضربان قلب شان بیشتر شود که بدن آن را به عنوان سیگنال استرس میشناسد.
آرامش و استراحت اعصاب
برعلاوه ورزش و رژیم غذایی سالم، استفاده از تکنیکهایی برای کسب آرامش و راحتی اعصاب نیز برای کاهش استرس تاثیر مثبت دارد. به گونه مثال میتوان از یوگا و مدیتاسیون نام برد. این تمرینها با چگونگی تنفس کردن ارتباط دارد. کسانی که استرس دارند بسیار سطحی تنفس میکنند. تنفس سطحی یک واکنش خودکار در بدن ایجاد میکند که به نام «پاسخ جنگ یا گریز» یاد میشود. این واکنش به بدن پیام میدهد که در خطر قرار دارد و آنگاه هورمونهای استرس ترشح میشوند. در جانب دیگر، نفس کشیدن عمیق و آهسته واکنشی آرامشبخش به بدن میدهد. در نتیجه، بدن انسان ریلکس و سست میشوند و هورمونهای استرس کاهش مییابند.
کسانی که این عادات را در زندگی روزمره شان رعایت میکنند، بعد از دو ماه تاثیرات مثبت آن را خواهند دید. اگر چنین نشد، شاید نیاز به مراجعه به داکتر و تداوی نیاز باشد.
صوفیا واگنر/ ع. ف.