اخراج پناهجویان افغان، کشور مبداء امن یا ناامن؟

شمار آوارگان افغان که به آلمان می آیند، در حال افزایش است. فقط درماه اکتوبر بیش از 31 هزار آواره افغان به آلمان رسیده اند و شمار کل آن ها در این سال به 67 هزار تن می رسد.

آن ها پس از پناهجویان سوریایی دومین گروه بزرگ آوارگان در آلمان هستند. اما حکومت آلمان قصد دارد سرازیری افغان ها را محدود نماید.

معمولاً کارمندان اداره آلمان فدرال برای آوارگان و مهاجرت در مورد هر پناهجو جداگانه تصمیم می گیرند و پیش از قبولی یا رد درخواست او بررسی می کنند که آیا متقاضی واقعا در کشورش تحت تعقیب است یا نه.

اما اگر تصمیم گیرندگان شناخت صحیحی از منازعات سیاسی، قومی و مذهبی در افغانستان نداشته باشند، اغلب از مرکز اطلاعات برای پناهندگی و مهاجرت کمک می گیرند که در یک شبکه جهانی متشکل از نهادهای بین المللی، سازمان های غیردولتی (ان جی او) و شرکای محلی در بسیاری از کشورها به فعالیت مشغول است.

تفاوت های منطقه یی

متین بَرَکی، دانشمند علوم سیاسی که در دانشگاه ماربورگ آلمان تدریس می کند، اغلب در پروسه تصمیم گیری به مسئولان کمک می کند. او درباره پناهجویان افغان می گوید: «اگر آن ها از مناطقی بیایند که به طور قسمی یا کامل توسط طالبان کنترول می شوند، شانس خوبی برای ماندن در این جا را دارند».

بسیاری از مردم متعلق به قوم پشتون، تاجیک، هزاره و اقوام دیگر نمی توانند مسئولان آلمانی را قناعت دهند که در هیچ جای افغانستان امنیت ندارند.

برکی که اغلب برای پناهجویان ترجمانی می کند، می گوید: «تصمیم گیرندگان می گویند، اگر شما در غرب افغانستان تحت تعقیب هستید، می توانید به کابل بروید».

با این وجود سازمان های بین المللی بر این اصرار دارند که وضعیت امنیتی در افغانستان وخیم است و به این خاطر از زمانی که طالبان و گروه های افراطی دیگر در بسیاری از مناطق این کشور بمبگذاری می کنند، پیدا کردن راه حل به این سادگی نیست.

یوناما یا دفتر نمایندگی سازمان ملل متحد در کابل از 1600 مورد مرگ افراد ملکی در نیمه نخست سال 2015 گزارش داده است. در ماه سپتمبر، طالبان شهر کندز را تصرف کردند. در حالی که این شهر پیش از این امن محسوب می شد.

ماندن در آلمان

به هر حال، کمی کمتر از 50 درصد پناهجویان افغان جواب مثبت گرفته اند. اما بسیاری از افغان ها در آلمان «تحمل» می شوند، در حالی که برخی دیگر که جواب رد گرفته اند، برای کسب اجازه اقامت در آلمان به محکمه شکایت می کنند.

تصمیمات محکمه در آلمان نشان داده است که دوسیه هر پناهجو می تواند چقدر متفاوت باشد.

براساس حکم محکمه عالی در ایالت نیدرزاکسِن، زنانی که در افغانستان به سبک غربی زندگی می کردند، ممکن است در صورت عودت به کشورشان در معرض خشونت قرار گیرند و موازین حقوق بشر در مورد آن ها زیرپای گذاشته شود.

در یک مورد دیگر یک پناهجوی افغان به دلیل گرویدن به دین مسیحیت اجازه اقامت گرفت. چون ممکن بود که او به خاطر تغییر مذهب در وطن اش مورد مجازات شدید قرار گیرد.

اجازه اقامت موقت

برکی می گوید که بسیاری از افغان ها در آلمان بدون گرفتن پناهندگی اجازه اقامت دارند. به گفته او، این گروه از افغان ها درخواست پناهندگی شان را پس می گیرند و در قبال آن اجازه اقامت دوساله دریافت می کنند. به گفته برکی، اگر آن ها بتوانند در عرض دوسال کار برای خودشان پیدا کنند و از کمک های اداره تامین اجتماعی استفاده نکنند، اجازه اقامت دائمی دریافت می کنند».

تا به حال، فقط شمار اندکی از افغان ها عودت داده شده اند، چون روند اخراج پروسه ای است که به زمان و هزینه زیاد نیاز دارد. برکی شخصا از ده مورد اخراج شهروندان افغان اطلاع دارد. او می گوید: «فقط آن هایی را که اعمال خلاف قانون انجام داده اند، اخراج کرده اند». اما تغییراتی در جریان است، زیرا آلمان درباره تصویب یک موافقتنامه درباره بازپس گیری پناهجویان با افغانستان در حال مذاکره است.

افزون بر این پروسه های پناهندگی باید در آینده طی سه هفته به اتمام برسد. به شکایت های احتمالی پناهجویانی که جواب رد گرفته اند نیز باید طی همین مهلت سه هفته یی رسیدگی شود.

سازمان مدافع حقوق پناهندگان «پروازول» از حکومت آلمان به خاطر این تصمیم گیری انتقاد کرد. طبق اطلاعات این سازمان، آلمان در نظر دارد که پروسه تصمیم گیری اداره مهاجرت آلمان را به طور اساسی بازبینی کند.

گونتر بورکهارت، مدیر پروآزول در مورد سرنوشت پناهجویان افغان می گوید: «میزان قبولی کاهش خواهد یافت و حقوق آن ها سلب خواهد شد تا آن ها حاضر به ترک کشور شوند». این سازمان می گوید که آلمان می خواهد با تصمیم به محدودیت حقوق پناهندگی آوارگان افغان در این کشور، آن هایی را که تصمیم به ترک کشورشان دارند، پشیمان کند.