محدودیت و ادامه انزوا؛ افغانستان زیر اداره طالبان چگونه است؟

در کابل فعلا هوا به شدت گرم و خشک است. اما باز هم در سرک های کابل پایتخت افغانستان زندگی روزمره کما کان جریان دارد. مردان و زنان در بازارها از کنار غرفه های کباب فروشی و لباس فروشی های رنگارنگ که در ویترین ها چهره های مانکن پوشیده شده، در حال رفت و آمدند.

موترها در ترافیک مزدحم از کنار دست فروشان و پُسته های کنترول عبور می کنند که در آنجاها طالبان مسلح به صورت دقیق وسایط نقلیه را چک می کنند. یک باشنده شهر می گوید که کابل شهری همیشه زنده است: «مردم در این زمان ها نیز به نحوی به زندگی شان ادامه می دهند.» این مرد با جمله «در این زمان ها»، به زمان تحت حاکمیت طالبان اشاره می کند.

سه سال است که با خروج سربازان بین المللی و بعد از ورود برق آسای طالبان در ۱۵ آگست ۲۰۲۱، کابل دوباره به دست این گروه افتاد.

صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید!

بعد از فرار رئیس جمهور اشرف غنی و فروپاشی حکومت تحت حمایت غرب، یک جمعیت شدیدا آسیب دیده و خسته از جنگ به جا مانده است که از آن زمان به بعد تحت حاکمیت طالبان منزوی شده در سطح بین المللی، با فقر زیاد دست و پنجه نرم می کنند. اما وضعیت این کشور تحت حاکمیت طالبان چگونه است؟

ترس مردم از ماموران امر به معروف و نهی از منکر طالبان

مینا زندگی امروزی اش را چنین توصیف می کند: «شهر من شدیداً تغییر کرده است، برای ما زنان آسان نیست که آزادانه قدم بزنیم.»

این خانم جوان از کابل می گوید که او قبل از سقوط حکومت پیشین، در رشته مدیریت تحصیل می کرد، در کافه ها با دختران دیگر دیدار می کرد و آرزو داشت یک کارآفرین شود. او حالا در بیرون از خانه از ماموران امر به معروف طالبان ترس دارد که با لباس های سفید و دستارهای سیاه شان در سرک ها  گزمه زنی می کنند.

فقط چند روز پیش بود که ماموران وزارت امر به معروف و نهی عن المنکر مینا را متوقف کردند و با وجود «گرمای شدید» از او خواستند که روی اش را بپوشاند. او گفت: «من وحشت زده شدم و بسیار ترس داشتم و نمی توانستم حرف بزنم.»

 ادامه انزوای بین المللی طالبان

مهمتر از همه کاهش گسترده حقوق زنان و محروم کردن دختران از رفتن به مکتب بعد از صنف ششم و تحصیلات در دانشگاه، باعث خشم بین المللی و انزوای گسترده افغانستان شده است. بعد از گذشت سه سال از حاکمیت طالبان، تا به حال هیچ کشوری در جهان حکومت طالبان را به رسمیت نشناخته است. کشورهای همسایه و منطقه رویکرد  واقع بینانه تری با کابل دارند.

به غیر از برخی از سازمان های غیردولتی مانند سازمان حقوق بشری «حامی پناهندگان» (پروازول) یا خبرنگاران بدون مرز، در آلمان به وضوح علاقمندی عمومی به وضعیت در افغانستان و سرنوشت پناهجویان افغان کاهش یافته است.

مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید!

نگاهی به آمار متقاضیان پناهندگی نشان می دهد که افغانستان تا هنوز از جمله کشور های اصلی مبدأ مهاجرت قرار دارد. همزمان حکومت آلمان بعد از حمله مرگبار با چاقو در شهر مانهایم که در آن یک مهاجم افغان، احتمالاً با انگیزه دینی، چندین تن را زخمی کرد، بار دیگر در مورد اخراج به افغانستان غور می کند.

حکومت آلمان هیچ روابط دیپلماتیک با اداره طالبان ندارد و نیز می خواهد این رویکرد را حفظ کند، حالا بررسی می کند که آیا اخراج افغان های مجرم از طریق یک کشور همسایه مانند ازبکستان به افغانستان ممکن است یا خیر.

تلاش برای تحکیم قدرت

 از دید ناظران، طالبان باوجود فقدان به رسمیت شناسی بین المللی در افغانستان حاکم اند. گریم سمیت، تحیلگر سیاسی گفت: «طالبان از هر گروه دیگری در بیش از ۴۰ سال به این سو در کنترول کامل نظامی بر این کشور موفق بوده اند.»، به نظر او، آنها نسبت به دوره اول حاکمیت شان در دهه ۱۹۹۰ زمانی که نبردها هنوز در شمال این کشور جریان داشت، موفق تر اند.

سمیت افزود که حکومت پیشین تحت حمایت غرب، با فساد مالی و تخطی های بی شمار حقوق بشری نتوانست در این کشور ثبات ایجاد کند، حالا صادرات اموال افزایش یافته و فساد مالی به وضوح کاهش یافته است. از دید این کارشناس، برعکس اوایل به قدرت رسیدن طالبان، اقتصاد دیگر در حال سقوط نیست، بلکه حالا در حال رکود قرار دارد.

ارقام بانک جهانی افزایش رفتن دختران را به مکاتب ابتدایی نشان می دهد که از دید این سازمان دلیل آن بهبود وضعیت امنیتی در افغانستان می باشد. بر اساس این ارقام، در حالی که در میان سالهای ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ جمعا ۳۶ درصد دختران سنین هفت و دوازده سالگی به مکاتب ابتدایی می رفتند، این شمار در بهار ۲۰۲۳ به ۶۰ درصد افزایش یافته است. بر اساس ارقام بانک جهانی، بیشترین افزایش در مناطق روستایی قابل مشاهده میباشد، که قبلا از درگیریهای مسلحانه متاثر بوده است.

رفتن دختران به مکاتب دوره متوسطه و عالی، به دلیل منع دختران بالاتر از صنف ششم به مکتب در همان دوره زمانی از ۲۴ درصد به ۳ درصد  کاهش یافته است.

از آرشیف دویچه وله 

برخورد شدید با منتقدان

همزمان منتقدان از برخورد شدید علیه فعالان حقوق بشر، معترضان و خبرنگارانی شکایت می کنند که براساس گزارش های سازمان های حقوق بشری، آنها را زندانی شدن، ناپدید شدن یا شکنجه تهدید می کند.

به گفته سمیت، قدرت طالبان باز هم در شهر جنوبی قندهار متمرکز بوده که رهبر طالبان در آن به سر می برد.

مینا، خانم جوان کابلی با وجود این همه نمی خواهد تسلیم وضعیت شود. او گفت: «در حال حاضر در راستای حقوق زنان تلاش می کنم، افزون بر آن، به صورت مخفیانه یک شرکت دارم که در آن لباس با سبک افغانی را طراحی می کنم.»

او افزود که رؤیای اش این است که همه دانشگاه ها و مکاتب بار دیگر برای دختران و زنان باز شوند و آنها بتوانند بدون همراهی مردان به تمام کشور سفر کنند: «می خواهم ببینم که آنها [دختران و زنان] آزادی دارند.»

dpa/pa/hm