از هر صد هزار مادر افغان ۶۶۱ تن در هنگام ولادت وفات می‌کنند

پس از هجده سال همکاری جامعه بین المللی با افغانستان در عرصه کاهش مرگ و میر مادران، نهادهای مسئول می‌گویند که هنوزهم راه درازی در این بخش در پیش است.

ارقام مرگ و میر مادران نیز در افغانستان یکسان نیست. در حالی که وزارت صحت عامه می‌گوید از هر صد هزار مادر ۶۶۱ تن در هنگام ولادت جان شان را از دست می‌دهند، آمار سازمان جهانی صحت «WHO» حاکی از آن است که از هر صد هزار مادر در افغانستان ۳۹۶ تن در هنگام ولادت جان می‌دهند.

صدیقه عبدالله ادیب، رئیس شفاخانه رابعه بلخی و عضو انجمن داکتران نسایی ولادی در این نشست گفت که براساس تعهد افغانستان باید تا سال ۲۰۳۰ مرگ و میر مادران کاهش چشمگیر داشته باشد: «تا سال ۲۰۳۰ باید آمار مرگ و میر مادران باید به هفتاد مورد در هر یک هزار ولادت برسد.» ولی او گفت با توجه به وضعیت کنونی افغانستان چنین آرزوی «خواب و خیال» باقی خواهد ماند.

مرگ و میری که قابل جلوگیری است

رولا غنی، بانوی اول افغانستان در این مراسم گفت داستان‌های دردناکی را شنیده که زنان از آغاز حمل گرفتن با مشکلات مواجه شده و در نتیجه جان شان را از دست داده‌اند: «سوال اصلی این است که چرا مادران از ولادت که یک پروسه کاملا طبیعی است، باید دلهره داشته باشند و حتا زندگی شان را از دست بدهند.»

خانم غنی از تمام خانواده‌ها در افغانستان خواست تا به برنامه‌های فامیلی برای جلوگیری از ولادت‌های پیهم توجه کنند: «کم‌توجهی خانواده‌ها به نیازمندی‌های جسمی، روحی و روانی مادران حامله، ازدواج های زیر سن و عدم دسترسی به خدمات صحی با کیفیت، حاملگی و ولادت را برای مادران پرخطر می‌سازد.»

مشوره دهی به مادران به خصوص رژیم غذایی و مراجعه مادران پیش از ولادت به شفاخانه و داکتر موارد دیگری بود که بانوی افغانستان به آن اشاره کرد و گفت که خانواده‌ها باید در این موارد با زنان همکاری کنند.

عوامل مرگ و میر مادران

نبود سیستم ترانسپورت، دشوارگذر بودن راه‌ها و دیر رسیدن مریضان به مراکز صحی از جمله عوامل مرگ و میر مادران در هنگام ولادت ‌می‌باشند. در بسیاری موارد زنان باردار پیش از رسیدن به مراکز صحی جان شان را در مسیر راه از دست می‌دهند.

تاخیر خانواده‌ها در رساندن مریضان به مراکز صحی در هنگام ولادت دلیل دیگر مرگ و میر مادران خوانده شد. انجمن داکتران نسایی ولادی تاکید کرد که رسانه ها و وزارت اطلاعات و فرهنگ باید آگاهی خانواده ها را در این زمینه بلند ببرد تا زنان حامله را پیش از ولادت به مراکز صحی برسانند.

نبود داکتران متخصص و امکانات طبی دلیل دیگر مرگ و میر مادران افغانستان است. وزارت صحت عامه می‌گوید که شفاخانه‌های ولایتی و ولسوالی‌ها به امکاناتی که بتواند جان مادران را در هنگام ولادت نجات دهند، مجهز نیستند.

خانم ادیب تاکید کرد که خونریزی، انتانات و فشار بلند خون امراضی است که جان مادران را در هنگام ولادت تهدید می‌کند.

«حتی کارمند صحی جلوگیری از ولادت‌های پیهم را گناه می‌داند»

اعضای انجمن داکتران نسایی ولادی گفتند که برنامه‌ریزی فامیلی برای جلوگیری از ولادت‌های پیهم نقش بسیار مهمی در جلوگیری از مرگ و میر مادران دارد. خانم ادیب گفت حتا کارمندان صحی گاهی از انجام وظایف شان در این راستا خودداری می‌کنند: «با تاسف حتا در مراکز صحی عدم آگاهی خود کارمند صحی باعث می‌شود که به دلایل عقایدی که وجود دارد فکر می‌کنند که جلوگیری از ولادت‌های پیهم یک گناه است. این موضوعات باید زدوده شود.»

خانم ادیب گفت که برنامه ریزی فامیلی برای جلوگیری از ولادت‌های پیهم می‌تواند ۴۴ درصد مرگ و میر مادران را کاهش دهد.

او افزود افغانستان دومین کشوری است که بیشترین مهاجر را دارد. یکی از پیپشنهادها این است که این پناهجویان تجارب مثبت از وقفه دهی در بارداری را با نزدیکان شان در افغانستان شریک سازند.

نقش سواد و عاید

خانم ادیب تاکید کرد تا زمانی که زنان باسواد نشوند و عاید نداشته باشند، جلوگیری از مرگ و میر مادران دشوار است: «تا وقتی ما نمی‌توانیم وضعیت خانم‌ها را تغییر دهیم که آن‌ها را در قلب جامعه نیاوریم.»

ح. همراز/ کابل