افزایش سربازان ناتو وضعیت جنگ افغانستان را تغییر خواهد داد؟
۱۳۹۶ آبان ۱۷, چهارشنبه
براساس اظهارات مقامات ناتو با رسیدن سربازان جدید، شمار نیروهای خارجی در افغانستان به ۱۶ هزار تن می‌رسد. سربازانی که جدیدا فرستاده می‌شوند مانند سربازان قبلی نقش حمایتی دارند و در آموزش نیروهای افغان سهم می‌گیرند.
ناتو گفته است که افزایش نیروها می‌تواند وضعیت بحرانی افغانستان را بهبود بخشد و از پیشروی‌های بیشتر طالبان جلوگیری کند.
ولی تحلیگران به این باورند که افغانستان درگیر یک جنگ نیابتی است و کشورهای مختلف در آن نقش دارند. غلام جیلانی زواک آگاه مسایل سیاسی می‌گوید تا زمانی اختلافات منطقه‌ای حل نشود و منطقه و جهان برای پایان دادن به بحران افغانستان به توافق نرسند، افزایش یا کاهش نیروها در این کشور نقشی ندارد.
آقای زواک گفت: «افزایش عساکر هیچ فایده ای ندارد. زمانی که بیش از ۱۵۰ عسکر ناتو و امریکا در افغانستان حضور داشتند، چرا جنگ از بین نرفت. این جنگ جنگی است که کشورهای دیگر از تروریسم منحیث ابزار استفاده می‌کنند. تا زمانی که استفاده ابزاری از تروریسم به پایان نرسد، ممکن نیست که جنگ در افغانستان پایان یابد.»
کشورهای عضو ناتو در حالی نیروهای تازه نفس به افغانستان می‌فرستند که نیروهای افغان از سال ۲۰۱۴ تاکنون تلفات سنگینی در نبرد با طالبان متحمل شده‌اند. در نتیجه خروج نیروهای خارجی در سال ۲۰۱۴ و سپردن میدان‌های جنگ به نیروهای افغان، حمایت هوایی از جنگ افغانستان کاهش یافت و طالبان توانستند در دسته‌های بزرگتر حملات بزرگتری را سازمان دهی کنند.
آگاهان به این باورند که ضعف در رهبری نیروهای امنیتی و نبود حمایت‌های هوایی در سال های اخیر سبب شد تا برخی از شهرها در افغانستان بین دولت و طالبان دست به دست شوند و در نتیجه نبردهای دو طرف شمار تلفات افراد ملکی نیز افزایش یابد. ناتو اما گفته است که هدف از فرستادن نیروهای جدید رفع بن‌بست کنونی در جنگ افغانستان و فرستادن این پیام به طالبان است که این گروه در جنگ پیروز نخواهد شد.
ولی آقای زواک می‌گوید ریشه‌های جنگ افغانستان در بیرون از این کشور است و ابتدا باید این ریشه‌ها خشکانده شوند: «اگر واقعا این اراده سیاسی وجود داشته باشد که تروریسم از بین برود، باید منابع تمویل تروریسم و منابعی که حمایت استخباراتی از تروریسم می‌کند از بین برود. این منابع در افغانستان نه بلکه در خارج از افغانستان است.»
با وجود چنین دیدگاهی، برخی به این نظرند که تصمیم ناتو برای فرستادن نیروهای بیشتر وضعیت در خطوط مقدم جنگ را تغییر می‌دهد. به باور آنها حضور نیروهای بیشتر ناتو در حالی که به نیروهای افغان روحیه می‌دهد، آزادی عمل برای حملات گسترده طالبان را محدود می‌کند.
سید محمود یک شهروند افغانستان گفت: «ناتو بار دیگر به طالبان نشان داد که آنها هیچگاه نمی‌توانند بر افغانستان مسلط شوند. این به نیروهای امنیتی قوت قلب می‌دهد و سبب می‌شود که شهروندان افغانستان نسبت به آینده شان امیدوار باشند. مردم به این باورند که نیروهای خارجی به مراتب بهتر از طالبان است.»
نورالله یک باشنده کابل می‌گوید نیروهای ناتو با وسایل و تجهیزات پیشرفته نظامی مجهز هستند و این می‌تواند از سقوط افغانستان به دست گروه‌های تروریستی جلوگیری کند: «نیروهای خارجی که وارد افغانستان می‌شوند امکانات و تجهیزات بیشتر در دسترس دارند و می‌توانند بسیار موثر باشند. این نیروهای تاثیرات روانی نیز دارند.»
نقش حملات هوایی
در سال ۲۰۱۴ و پس از خروج قسمت بزرگ نیروهای ناتو از افغانستان، حملات طالبان افزایش یافت و جنگ‌های شدیدی در اطراف برخی از شهرها در گرفت. پاسخ مقامات امنیتی در آن زمان همواره این بود که با خروج ناتو، حملات هوایی بر طالبان قطع شده و افغانستان خود طیاره‌های جنگی برای سرکوب طالبان در اختیار ندارد.
در سه سال اخیر نیروهای افغان به دلیل نبود حمایت هوایی با چالش‌های زیادی روبرو بودند. حملات تهاجمی طالبان بر پوسته‌ها و قرارگاه‌های پولیس و اردو گاهی تلفات زیادی در پی داشت و سبب سقوط پوسته‌ها می‌شد. شدت حملات طالبان بر این پوسته‌ها سبب شد تا حکومت افغانستان در سال ۲۰۱۶ بر جمع کردن بیشتر این پوسته‌ها اقدام کند. استدلال حکومت این بود که پوسته‌های کوچک و پراکنده جز افزایش تلفات نیروهای امنیتی نتیجه دیگری در پی ندارد.
اما حالا ناتو گفته است که علاوه بر آموزش نیروهای افغان، نیروهای خارجی نقش حمایتی نیز دارند، چنانچه حملات هوایی نیروهای امریکایی بر طالبان نقش بسیار مهمی در پیروزی نیروهای افغان و شکست طالبان در جبهات جنگ دارد.
خروج مشروط
افزایش حضور نیروهای خارجی در افغانستان این بار مربوط به زمان مشخص نیست. پیش از سال ۲۰۱۴ زمانی که جهان تصمیم گرفت تا در این سال افغانستان را ترک کند، طالبان ساعت را در اختیار داشتند و برای خروج نیروهای خارجی از افغانستان لحظه شماری می‌کردند. آگاهان در آن زمان گفتند که تعیین زمان برای خروج نیروهای خارجی سبب شد تا طالبان دوباره نیرو بگیرند و رویای تسلط دوباره بر افغانستان را در سر بپرورانند.
اما حالا نه تنها خبری از زمان دقیق خروج نیست بلکه ادامه حضور نیروهای خارجی در افغانستان وابسته به شرایط و اوضاع شده است. دونالد ترامپ رئیس جمهور امریکا هنگام اعلام استراتژی جدید کشورش گفت که خروج نیروهای امریکایی از افغانستان وابسته به شرایط است و تا زمانی که تهدید تروریسم در این کشور وجود داشته باشد، نیروهای امریکایی نیز در این کشور حضور خواهند داشت.