افغانستان و پاکستان «اقتصاد را قربانی سیاست کرده اند»
۱۳۹۰ خرداد ۲۶, پنجشنبه
سیف الدین سیحون، استاد اقتصاد در دانشگاه کابل در گفتگویی با دویچه وله می‌گوید فرصتهای زیاد اقتصادی وجود دارد که هردو کشور میتوانند با استفاده از این فرصت‌ها به‌جای رقابت‌های سیاسی، از منافع اقتصادی سود ببرند.
سیحون میافزاید: «افغانستان و پاکستان اگر به عوض تقابل و تخاصم و همچنین تعقیب منافع کوتاه مدت و آنی سیاست‌مداران، به منافع درازمدت و استراتژیک توجه کنند، مسلما برای توسعه اقتصادی، فقرزدایی و ایجاد زیرساخت‌ها، زمینه توسعه اقتصادی را در منطقه فراهم میسازند.»
توافقنامه 23 مادهای افغانستان و پاکستان زیر عنوان اعلامیه اسلام‌آباد روز یک شنبه 12 جون توسط وزیران خارجه هردو کشور امضا شد. 9 ماده این اعلامیه به روابط تجارتی و استفاده از فرصتهای اقتصادی در افغانستان و پاکستان اختصاص داده شده است.
همکاری در عرصه‌های زیربنایی، مانند معادن، تاکید بر عملی شدن توافقنامه ترانزیت و تجارت، مشوره در رابطه به همکاری‌های مالی و بانکداری و ایجاد شرکت‌های مشترک سرمایه گذاری از ماده‌های این اعلامیه میباشند.
در اعلامیه آمده است: «طرفین روی همکاری‌های اقتصادی منطقهای توافق نمودند و توافق کردند تا در سطوح دوجانبه و چند جانبه به شمول همکاری در سازمان‌های منطقهای در راستای تحقق همکاری و نزدیکی هرچه بیشتر اقتصادی در منطقه مشترکا تلاش نمایند.» اما آقای سیحون می‌گوید هنوز نظامهای دوکشور قادر به تعریف منافع اقتصادی منطقهای نشده‌اند.
سیحون میافزاید: «من معتقدم که تاکنون نهادها و انستیتوت‌ها در کشورهای افغانستان و پاکستان ایجاد نشده تا منافع اقتصادی منطقهای را تعریف کرده بتوانند و آگاه باشند از پیامدهای اقتصادی آن. به این دلیل که گروه‌ها و عواملی در دستگاه‌های سیاسی افغانستان و پاکستان مسلط هستند که حوزه دولت را با حوزه منافع خصوصی یکی میدانند. یعنی دولت‌داری برای این‌ها منفعت‌جویی شخصی و فردی تلقی می‌شود.»
به باور آقای سیحون پاکستان به جای اتخاذ سیاست‌هایی که به توسعه هردو کشور کمک کند، همواره کوشیده تا افغانستان را یک کشور وابسته به خود نگهدارد.
سیحون چنین شرح میدهد: «نگاه و تفکر (پاکستان) مبتنی بوده بر سیاست‌های وابستگی سیاسی یعنی آنها فکر میکنند که اگر یک کشور را در کل از نگاه سیاسی وابسته بسازید، از نظر اقتصادی هم تمام اهرم‌های اقتصادی آن در اختیار شما قرار میگیرد.»
سیحون میافزاید: «این نگاه، تلقی ساده پندارانه قرن نوزدهمی پاکستان است. به گونه استعمار کهن این‌ها به این فکر میکنند یک کشور را اول اشغال نظامی بکنید بعدا نهادها و تاسیسات اقتصادی آن را برهم بزنید، باز این کشور به عنوان زایده مصرفی شما باقی میماند.»
مقامهای دولت افغانستان پس از سفر اخیر هیات افغانستان به پاکستان ابراز امیدواری کردند که پاکستان در رابطه به مصالحه و روابط اقتصادی در افغانستان همکاری خواهد کرد ولی به باور آقای سیحون حتا بلندرتبه ترین مقامهای سیاسی هردوکشور صلاحیت اجرایی تطبیق این توافقنامه را ندارند.
دویچه وله/ حسین سیرت
ویراستار: عارف فرهمند