اقامه دعوای یک معلم زن علیه ممنوعیت پوشیدن چادر

یک خانم معلم مسلمان بعد از تحصیلش به حیث معلم مکتب ابتدایی برلین درخواست استخدام داد. در یک پروسه انتخاب مرکزی او مورد سوال های زیاد چندین تن از مسئولان مکتب قرار گرفت. آن ها می خواستند بدانند که آیا این خانم این را تصور می تواند که هنگام تدریس چادرش را بردارد. این خانم جوان به این پرسش "نه" گفت. اندکی پس از آن اداره مکتب به وی اطلاع داد که تقررش در حال حاضر امکان ندارد.

اکنون این فارغ التحصیل رشته تعلیم و تربیت در محکمه کار برلین اقامه دعوا کرده است. او گفته است که به دلیل پوشیدن چادر مورد تبعیض قرار گرفته است. مریم هاشمی وکیل مدافعش اش به دویجه وله گفت: «رد شدن وی به دلیل صلاحیت های حرفه یی اش نیست. با کمبود حاد معلم که در برلین حاکم است باید در این مورد سوال کرد که چرا یک معلم تحصیل یافته و خوب آموزش دیده مقرر نگردید.»

قانون بیطرفی برلین

این صورت دعوا به موضوعی ارتباط می گیرد که از بیست سال به اینسو در آلمان از نگاه حقوقی و اجتماعی به شدت مورد مباحثه قرار دارد. یعنی اینکه چگونه ما با نمادها و یا پارچه های لباس مذهبی قابل دید مان در مکتب برخورد کنیم؟ آیا ما اجازه داریم که قانوناً پوشیدن چادر را ممنوع کنیم؟ این امر با انجام دادن آزادانه اعمال مذهبی چه گونه انطباق دارد؟

گاهی چندین ایالت آلمان قانوناً پوشیدن چادر را برای معلمان زن ممنوع قرار داده اند. اما محکمه قانون اساسی آلمان حقوق معلمان زن را در آغاز سال 2015 تقویت نمود. قضات این محکمه عالی حکم صادر کردند که پوشیدن چادر صرفاً باید در صورتی ممنوع قرار داده شود که آرامش مکتب را برهم زند.

اما با وجود حکم محکمه قانون اساسی، سنای برلین به اصطلاح قانون بیطرفی اش را که تقریباً ده سال دارد، بدون تغییر گذاشته است. این قانون کارمندان عرصه عامه مانند زنان معلم، زنان پولیس و قضات زن را به هنگام انجام امور عامه از پوشیدن چادر منع می کند، زیرا امکان دارد بیطرفی دولت را به مخاطره اندازد. عامل آن نگرانی از این ناحیه است که مبادا نمادهای دینی بر شاگردان تاثیر بگذارد. از این جهت معلمان زن در مکاتب حرفه یی از این قاعده مستثنی قرار گرفته اند زیرا غالباً شاگردان در آنجا از لحاظ عمر بزرگتر اند و از این جهت کمتر تحت تاثیر قرار می گیرند.

خانم هاشمی وکیل مدافع خانم معلم متذکره می گوید که «قانون بیطرفی برلین در حال حاضر به ویژه آن زنان مسلمان را که چادر می پوشند، معروض به تبعیض می گرداند. این قانون همچنان می تواند متوجه یک معلم یهودی نیز باشد که بخواهد کلاه مخصوص مردان یهودی را بپوشد.» این وکیل مدافع سه سال پیش در مورد جبران خسارت برای یک دستیار داکتر دندان مناقشه کرده بود که از تقرر وی به کار به دلیل چادرش خودداری شده بود.

خانم هاشمی با این مشکل زنان مسلمان صرف از طریق کارش به حیث وکیل مدافع آشنایی ندارد، بلکه وی در عین زمان عضو یک شبکه ضد تبعیض در اتحادیه ترک های برلین است. او می گوید که موکل کنونی وی یک مورد منحصر به فرد نیست. در حال حاضر برای زنان مسلمان دشوار است که با پوشیدن چادر در بخش های معینی کار پیدا بتوانند. او می گوید: «دفترهای کاریابی این خانم ها را غالباً برای کار کردن به مراکز تیلفون می فرستند، زیرا در آنجاها دیده نمی شوند.»

تا محکمه قانون اساسی

اتحادیه شغلی که از علایق زنان و مردان معلم نمایندگی می کند، صورت دعوای این خانم معلم مکتب ابتدایی را با هیجان دنبال می کند. اودو بیکمان برای سال های زیادی خودش در دورتموند معلم مکتبی بوده است که شاگردان مسلمان آن زیاد بوده اند. امروز او رئیس اتحادیه تعلیم و تربیت است. بیکمان به دویچه وله گفت: «اگر این مسأله جدی گرفته شود که چه چیز گروه های سنتگرا را با چادر ارتباط می دهد، در آن صورت چادر نیز یک نشانه عدم تحمل دینی و یا کاملاً خصومت ارزیابی شده می تواند. من این را مشکلی ناچیز نمی دانم.» در صورتی که معلم چادر بپوشد، فشار بر دختر مسلمان هم زیاد می شود که عین کار را بکند. البته همه مسلمانان چادر را به دلایل بسیار جدی مذهبی نمی پوشند.

اقامه دعوای این خانم معلم برلینی در قدم اول با هدف جبران خسارت نیز می باشد. در بهترین صورت این معلم می تواند معاش چند ماهه اش را به دست آورد و آنهم در صورتی که محکمه حکم صادر کند که او به طور کلی در اثر تخطی از قانون برخورد برابر با همه، اخراج شده است.

اما از لحاظ سیاسی این محاکمه چیزی بیشتر می باشد. قضات محکمه کار برلین این امکان را دارند که قانون بیطرفی برلین را ناقض قانون اساسی طبقه بندی کرده و صورت دعوای این خانم معلم را مستقیماً به محکمه قانون اساسی آلمان راجع سازند. در آن صورت این محکمه عالی باید مجدداً در مورد این قانون توضیح بدهد و در آن صورت می تواند برای این خانم معلم مدعی و سایر معلمان زن مسلمان یک راه را باز گرداند که در آینده اجازه داشته باشند با چادر نیز تدریس کنند.