امریکا و جنگ سوریه؛ دشمنِ دشمن اکنون دوست است؟

اردوی شورشی مورد حمایت امریکا در سوریه اکنون دستورهایی دارد که رژیم بشار اسد را مورد حمله قرار ندهد.

دشمن عمده، "دولت اسلامی" یا داعش است، نه ملیشه های جانبدار غرب، که برای این یا آن خطر به وجود می آورند. واشنگتن تنها 60 جنگجو را آموزش داده است.

اشتون کارتر وزیر دفاع ایالات متحده امریکا، در این هفته اعتراف کرده و به کانگرس گفته است که شمار این افراد پایین تر از انتظارات اصلی وزارت دفاع ایالات متحده امریکا است. این اعتراف وزیر دفاع امریکا بهت زدگی را در بین مخالفان رئیس جمهور اوباما شدت بخشیده و کنترول بر حامیانش را آسیب رسانده است.

سناتور جان مک کین، در جریان استماع یک کمیته مجلس سنا گفت: «ابزارها و سطح جاری تلاش های مان در انطباق با اهداف ما نیست. این بیانگر آن است که ما پیروز نمی شویم و ما جنگ را نمی بریم، بلکه می بازیم».

چرا ایالات متحده امریکا این قدر شمار اندک شورشیان را آموزش داده است؟ یک پروسه ارزیابی اکید وجود دارد که بنابر اظهارات کارتر، تضمین نماید که استخدام شدگان، متعهد به جنگیدن علیه "دولت اسلامی" یا داعش، به مثابه نخستین اولویت شان بوده، و از قوانین منازعات مسلحانه متابعت کنند.

طبق اظهار دیوید لیش کارشناس سوریه، حکومت اوباما محتاط است زیرا ترس از آن دارد که مبادا سلاح های امریکایی در دست اسلامگرایان تندرو بیفتد: «چنانکه چنین امری پیوسته اتفاق افتاده است، به شمول آنکه دیپوهای اسلحه شورشیان متحد با ایالات متحده امریکا، توسط گروه های اسلامگرا اداره می شوند».

کدام اپوزسیون معتدل؟

بنا به اظهار وزیر دفاع ایالات متحده امریکا تاکنون حدود 7000 نفر جلب شده مورد ارزیابی قرار گرفته اند. هدف پنتاگون یا وزارت دفاع ایالات متحده امریکا این است تا سالانه بیش از 5000 جنگجو را آموزش دهد و در سه سال یک نیروی دارای بیش از 15 هزار جنگجو را تشکیل دهد. آن ها حقوق ماهیانه 250 تا 400 دالر امریکایی از واشنگتن به دست می آورند.

جوشوا لندیس، مدیر مرکز مطالعات خاورمیانه در دانشگاه اوکلاهوما، معتقد است که جنگجویان معتدلِ اندکی در سوریه باقی مانده اند. اما یک انگیزه مالی قوی وجود دارد تا این جنگجویان به ایالات متحده امریکا بپیوندند.

لندی که مطالبی در مورد سوریه می نویسد، به دویچه وله گفت: «شمار زیاد سوریایی ها وجود دارند که برای به دست آوردن حقوق و معاش هرکاری می کنند. هیچ کاری اگر نکنند، مطمئناً پول که می گیرند».

سناتور جان مک کین و سایر حلقات کانگرس از مدت ها پیش به اینسو اداره اوباما را مورد انتقاد قرار داده اند که پیش از این که گروه های جهادی مانند جبهه النصره متحد القاعده و داعش پیشروی کنند، در سوریه مداخله نکرده و به شورشیان مخالف بشار اسد آموزش نداده است.

اما لندیس چندان بر این دلایل اتکا نمی کند. این کارشناس سوریه می گوید که با وجود تلاش های رئیس جمهور، اصلاً کدام اپوزیسیون متحد در سوریه وجود نداشت که همرایش همکاری می شد.

لندیس به دویچه وله گفت: «اوباما کوشید یک اتحاد بین جنگجویان سوریایی به وجود آید، اما نتوانست و این پیام صریحی فرستاد که او نمی تواند اوضاع را کنترول بکند».

اتحاد ضمنی با اسد

هنگامی که شورش سوریه نخستین بار ظهور کرد، موضع رئیس جمهور اوباما روشن بود و آن اینکه اسد باید از قدرت برود. اما امروز اوضاع بسیار پیچیده است. دمشق یک قدرت سکولار و با یک اردوی سازمان یافته است که مخالف "دولت اسلامی" یا داعش می باشد.

لندیس به دویچه وله گفت: «در همان لحظه ای که ایالات متحده امریکا علیه "دولت اسلامی" یا داعش اعلام جنگ کرد، یک اتحاد استراتژیک بین اسد و ایالات متحد امریکا ایجاد شد.»

اما برای شورشیانی که در صحنه حضور دارند، مهم ترین هدف سرنگونی اسد باقی مانده است و آن ها را در موقعیتی قرار داده است که کاخ سفید به این اولویت اش امتیاز قایل شود.

دیوید لیش به دویچه وله گفت: «تقریباً همه مخالفان مسلح می خواهند علیه رژیم اسد بجنگند نه "دولت اسلامی" یا داعش». این محقق ارشد منطقه و پروفیسور دانشگاه ترینتی، بین سال های 2012 تا 2013 تقریباً با همه بازیگران بزرگ جنگ داخلی سوریه صحبت کرده است.

لیش گفت: «برای شورشیان اولویت واضح رژیم است، پس از آنکه اسد از میان رفت، آنگاه آن ها علیه "دولت اسلامی" یا داعش خواهند جنگید».

«همه دشمنان امریکا هستند»

بنا به گفته لندیس، هرچند لحن بیان کاخ سفید نسبت به اسد نرم شده است، ایالات متحده امریکا هنوز هم می خواهد شاهد از بین رفتن این رژیم باشد. او می گوید این یک اتحاد و تسهیلات موقتی تا زمانی است که "دولت اسلامی" یا داعش شکست بخورد.

تحریم های اقتصادی علیه رژیم اسد به حال خود باقی می مانند و متحدان کلیدی ایالات متحده امریکا در منطقه مانند ترکیه، عربستان سعودی و سایر کشورهای خلیج می خواهند این متحد عمده ایران در منطقه از میان برود.

لندیس گفت: «امریکا می خواهد به اسد آسیب برساند و وی را تضعیف کند. امریکا می خواهد به همه قدرت های بزرگ در سوریه آسیب برساند. آن ها همه دشمن امریکا اند».

او افزود: «برخی مقامات نظامی امریکایی نیز چنین فکر می کنند. اگرچه آن ها هیچگاه به مطبوعات این را اظهار نکرده اند، زیرا چنین امری بسیار غیرامریکایی معلوم می شود و شاید در تضاد با دیدگاه های اظهار شده توسط وزارت خارجه و رئیس جمهور قرار گیرد.»