استثمار مستخدمان خانگی خارجی در قطر

سازمان عفو بین الملل روز چهارشنبه (3 ثور/ 23 اپریل) گزارشی انتشار داد که می گوید مقام های قطر برای حفاظت از حقوق بیش از 80 هزار تبعه خارجی که بیشترین شان زنان اند و در این کشور برای کارهای درون خانه استخدام می شوند، کاری نمی کند.

زنانی که در این بررسی مورد پرسش قرار گرفته اند، از وعده های غلط روی موضوعات کلیدی مانند مزد و شرایط کار که هفت روز یا 100 ساعت کار در یک هفته را در بر می گیرد، تهدیدها، بدرفتاری های فزیکی و تجاوزات جنسی سخن به میان آورده اند.

اودری گاوگران، مدیر مسائل جهانی عفو بین الملل می گوید: «مهاجرانی که در درون خانه ها کار می کنند، قربانی سیستم تبعیض گرای می باشند که حفاظت های اساسی را از آن ها دریغ می کند و آن ها را در خدمت استثمار و بدرفتاری به شمول کار اجباری و قاچاق انسان قرار می دهد».

او می افزاید:« ما با زنانی صحبت کرده ایم که به شکل باور نکردنی فریب داده شده اند و در وضعیتی گیر مانده اند که باید به شفقت کارفرمایان بدرفتار شان متکی باشند. آن ها نمی توانند خانه را ترک گویند. برخی از این زنان می گویند هنگامی که به کار فرمایان شان گفته اند می خواهند کار را ترک کنند، با آن ها بدرفتاری فزیکی شده است».

طبق تحقیقات عفو بین الملل، بسیاری از این 84 هزار خارجی که به عنوان مستخدم خانگی کار می کنند، زنانی اند که یا از آسیای جنوبی و یا آسیای جنوب شرقی می باشند.

منابع قانونی اندک

این گزارش به طور خاصی انتقاد می کند که قانون کار قطر از مستخدمان خانگی حمایت نمی کند، یعنی رهنمود روشنی در مورد مسائل کلیدی مانند مزد و معاش، روز و ساعات کار وجود ندارد. وزارت خارجه قطر یک اعلامیه تحریری به عفو بین الملل فرستاده و در آن نبود مطلق حفاظت های قانونی را رد کرده است.

در اعلامیه گفته می شود: «بیرون ماندن این گروه از کارگران از ساحه قانون کار به معنای فقدان حفاظت های قانونی از حقوق شان نیست و به مفهوم این نمی باشد که هیچ قانونی برای حفاظت از این حقوق وجود ندارد».

در یکی از موارد بسیار شدید که عفو بین الملل از آن تذکر به عمل آورده است، یک مستخدم خانگی گفته است، هنگامی که می خواسته به دلیل «حمله کار فرمایش برای تجاوز جنسی» از راه کلکین فرار کند، «هر دو پایش شکسته و ستون فقرات اش کسر کرده است». گزارش می گوید که کارفرما، هنگامی که این زن به زمین افتاده بود، پیش از آن که امبولانس را بخواهد، با وی بدرفتاری جنسی کرده است. این زن از شش ماه به این سو، هنوز هم از ویلچیر استفاده می کند. طبق قوانین نهایت محافظه کار قطر، هرگاه زنی به علت تجاوز جنسی دادخواهی کند، می تواند برخی اوقات به بهانه تخطی قوانین اخلاقی مورد محاکمه قرار بگیرد.

گزارش می گوید، زنانی که در خانواده های بدرفتار کار می کنند، به شدت در دام افتاده اند. گاوگران می گوید: «زنانی که در خانواده های بدرفتار کار می کنند با شرایط نهایت رنج آور رو به رو اند. آن ها گزینه های اندکی دارند. هرگاه صرف بخواهند از خانه برآیند، امکان دارد به عنوان "فراری" به زندان بیفتند و یا اخراج گردند».

رفتار با کارگران خارجی در قطر هنگامی مورد توجه خاص قرار گرفته است که این کشور هزاران نفر را برای آمادگی جام جهانی فوتبال 2022 استخدام کرده است. در این ارتباط عفو بین الملل در ماه نوامبر گزارشی انتشار داد. اما گاوگران می گوید که فقدان حفاظت های حقوقی برای کسانی که در درون خانه ها کار می کنند، همراه با انزوایی که باید در خانه کارفرمای شان بمانند، «آن ها را به پیمانه بیشتری در معرض بدرفتاری قرار می دهد».

عفو بین الملل هنگام تدوین این گزارش، برعلاوه سایر منابع معلوماتی، با 52 زن، مقام های حکومتی و سفارت خانه های کشورهای متبوع کارگران خارجی مصاحبه کرده است.