ایران بازار جذاب برای سرمایه گذاری و تجارت غرب

بازار بورس کالای ایران ده سال پیش برای صادرات سنگ آهن، مواد نفتی، جواری، جو و یا زعفران ایجاد شد. هدف ایجاد یک سکو برای انکشاف اقتصادی ایران بود.

پس از پایان تحریم های مالی و اقتصادی بین المللی در پی امضای توافقنامه اتومی "برجام" در میانه ماه جنوری سال جاری میلادی، ممنوعیت اعتبار صادراتی اروپا به ایران نیز از میان برداشته شد.

از آن زمان به بعد امیدواری ها برای رشد تجارت و سرمایه گذاری های خارجی در بازار بورس کالای ایران و هم در غرب افزایش یافت. اما این روند به دلیل برخی مشکلات در مراودات مالی فروکش کرده است.

به هرحال سرمایه گذاران زیادی از کشورهای غربی پیشنهاد سرمایه گذاری در ایران را کرده اند و می توانند به ماشین رشد اقتصادی ایران تبدیل شوند.

حامد سلطانی نژاد، مدیر عامل بازار بورس کالای ایران می گوید: «سرمایه گذاران می خواهند از این فرصت در ایران بهره ببرند، اما آنها نمی خواهند خود را با بروکراسی ایران درگیر کنند. آنها می خواهند پول شان را سرمایه گذاری کنند و تولیدات ایرانی را بدون اینکه مجبور باشند اینجا بیایند، خریداری کنند».

در حال حاضر بورس کالای ایران پس از برداشته شدن تحریم ها به 15 میلیارد دالر در سال افزایش یافته است که نزدیک به هفت درصد تولید ناخالص داخلی ایران را تشکیل می دهد.

صادارات به ایران

همزمان با اینکه سرمایه گذاری غرب در ایران و صادرات این کشور به غرب آنچنان که انتظار می رفت افزایش نیافته، برعکس صادرات برخی کشورهای غربی به ایران به شکل قابل ملاحظه ای افزایش را نشان می دهد.

ارقام اداره آمار آلمان در شهر ویسبادن که روز پنج شنبه نشر شد، نشان می دهد که صادرات این کشور به ایران نسبت به سال گذشته روندی رو به رشد دارد. میشائیل توکوس، رئیس اتاق تجارت ایران و آلمان به خبرگزاری رویترز گفت که صادرات "ماشین آلات، تجهیزات صنعتی و همچنان گندم" به ایران به خوبی انجام می شود.

میزان صادرات آلمان به ایران در سال گذشته دو میلیارد یورو بود و به گفته این مقام اتاق تجارت آلمان و ایران، این رقم می تواند در سال جاری به 3 میلیارد یورو افزایش یابد.

اما در قسمت صادرات ایران به غرب هنوز مشکلاتی وجود دارد. علی شریعتی، مدیر عامل شرکت "نوین زعفران" ایران در این زمینه می گوید: «تحریم ها در چند سال اخیر صادرات را پیچیده و سخت ساخته و صادرات ما را به امریکا متوقف کرده است. اما امریکا همچنان زعفران ما را به صورت غیرمستقیم و بیشتر از طریق اسپانیا می خرد. این هزینه بیشتری دارد. چنین به می رسد که وقتی تحریم ها برداشته شود، خریداران با واسطه کمتری می توانند اجناس ما را خریداری کنند».

اما ایران در پی برداشته شدن تحریم ها، انتظارات بالاتری از سرمایه گذاران غربی دارد. گارلت دویین، وزیر اقتصاد ایالت نورد راین وستفالن آلمان چند روز پیش به همراه هیئتی 100 نفره از شرکتهای اقتصادی در سطح متوسط، سفری سه روزه به ایران داشت و در این مدت با مقامات این کشور به بررسی روابط اقتصادی دوکشور پرداخت.

خبرگزاری ایرنا نوشته است همایون حائری، مشاور عالی وزیر نیرو و رئیس مرکز توسعه صادرات و پشتیبانی صنایع برق و آب، در دیدار با وی در زمینه توسعه استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر گفت: «استراتژی آینده ما این است که در زمینه انرژیهای بادی و خورشیدی از همکاری های بیشتر کشور آلمان بهرهمند باشیم.»

ایران خواستار سرمایه گذاری غربی ها در پروژههای بزرگی چون ساخت پالایشگاه، تاسیسات پتروشیمی یا کارخانجات سمنت است. اما میشائیل توکوس به مشکلاتی در قسمت سرمایه گذاری اروپایی در ایران اشاره می کند.

رئیس اتاق تجارت آلمان و ایران می گوید رابطه بانکهای ایران با بانک های غربی به سبب تحریمها هنوز عادی نشده و بانکهای این کشور اعتبار لازم را برای تامین مالی چنین قراردادهایی ندارند و قادر به پرداخت هزینهها به طور نقد نیز نیستند.

بانکهای ایران در حال حاضر باید به بانکهای غربی اتکا کنند تا بتوانند طرحهای بزرگ صنعتی خود را از نظر مادی تامین کنند؛ اما بانکهای اروپایی علاقمندی چندانی در این رابطه از خود نشان نمی دهند و محتاطانه عمل می کنند.

ورنر اشتاین مولر، یکی از مدیران دویچه بانک آلمان می گوید به خاطر اینکه هنوز بانک های امریکایی اجازه مراودات مالی با بانک های ایرانی را ندارند، بانک های اروپایی نمی خواهند به خاطر از سرگیری معاملات با بانک های ایرانی جریمه های سنگین بپردازند.