1. رفتن به محتوا
  2. رفتن به مطالب اصلی
  3. رفتن به دیگر صفحات دویچه وله

ایران: ممنوعیت ده ساله سفر برای دانشجویان معترض

شبنم فون هاین
۱۴۰۱ آذر ۹, چهارشنبه

نمایندگان مجلس ایران قانون جزای جدیدی را برای مقابله با اعتراضات دانشجویان تدوین کرده اند. این درحالی است که دانشجویان ایرانی در سراسر جهان در حال برنامه ریزی برای ابراز همبستگی با معترضان در داخل اند.

https://p.dw.com/p/4KIir
Iran I Proteste gehen seit der Ermordung von Mahsa Amini weiter
عکس: SalamPix/ABACA/picture alliance

اینکه در ماه های اخیر چند دانشجو در ایران بازداشت شده اند، نه قوه قضائیه جزئیات داده است و نه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری. از آغاز سمستر زمستانی در ۲۴ ماه سپتمبر سال روان میلادی اعتراضات در دانشگاه های ایران آغاز شده است. یک دانشجوی ۲۱ ساله از تهران به دویچه وله گفت: «در همه جا، کمره های نظارتی نصب شده اند. با آنهم اقدامات اعتراضی ما ادامه دارند.» به گفته او دانشجویان پیهم به اشکال مبتکرانه اعتراض‌ها روی می آورند. طور مثال در حال حاضر قایق های کاغذی به نماد مقاومت تبدیل شده اند: «قایق های کاغذی و ماسک هایی که دانشجویان در جریان اعتراضات خود برای پنهان ماندن هویت شان و شناسایی نشدن توسط دوربین های مداربسته از آن استفاده می کردند، اکنون از جمله اقلام ممنوعه در فهرست بسیاری از دانشگاه ها به شمار می‌روند.»

تشدید فشار روانی

دانشجویان نام های معترضان کشته شده را روی قایق های کاغذی می نویسند. این شکل اعتراض پس از تیراندازی مرگبار به کیان پیرفلک ۱۰ ساله در شهر ایذه در جنوب ایران به نماد مقاومت تبدیل شده است.

اعتراف مقام ایرانی به کشته شدن بیش از ۳۰۰ تن در اعتراض‌ها

به گفته سازمان های حقوق بشری، در اعتراضات سراسری پس از کشته شدن ژینا مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد، دست کم ۴۴۵ معترض از جمله بیش از ۶۰ کودک زیر سن قانونی به قتل رسیده اند. از جمله این اطفال و نوجوانان کشته شده، کیان پیرفلک و هستی نارویی هفت ساله از زندان کوچکترین آنها بودند.

نمایندگان مجلس ایران به منظور پایان دادن به اعتراضات دانشجویی در این کشور قانون جزای جدیدی را تدوین کرده اند. خبرگزاری نزدیک به سپاه پاسداران «فارس نیوز»، هفته گذشته گزارش داد که «گروهی از نمایندگان مجلس و کارشناسان» طرح پیشنویس قانون تشدید بیشتر مجازات علیه معترضان در دانشگاه ها را آماده کرده اند. این پیش نویس تصریح می کند که نقض هنجارهایی مانند تفکیک جنسیتی در طعام خانه دانشگاه، «توهین به مقدسات» از جمله انتقاد از رهبران مذهبی یا «ایجاد هرج و مرج» با جریمه نقدی و ممنوعیت سفر تا ده سال می تواند مجازات گردد.

یکی از دانشجویان  ۲۷ ساله به اسم مستعاد «پریا» در مصاحبه با دویچه وله می گوید: «این ترسناک است. آنها می خواهند فشار روانی را بر دانشجویان افزایش دهند.» پریا سه سال پیش برای تحصیل به آلمان آمد.

همبستگی دانشجویان ایرانی خارج از کشور

ایران با ۸۴ میلیون نفر جمعیت بیش از ۲۰۰ دانشگاه و کالج دارد. در حال حاضر بیش از سه میلیون دانشجو در این کشور مصروف تحصیل اند.  بسیاری از این جوانان پس از پایان تحصیلات خود برای کسب مدارک بیشتر در خارج از کشور، ایران را ترک می کنند. در سال ۲۰۲۱ حدود ۱۳۰ هزار دانشجوی ایرانی در خارج از این کشور مصروف تحصیل بودند. در ادامه اعتراضات اخیر شمار زیادی از این دانشجویان از هموطنان خود و اعتراضات در ایران حمایت نمودند و هنوز هم حمایت می کنند.

Iran | Protestaktion an der Iran University of Science and Technology
دانشجوان ایران، با خلاقیت بیشتر به اعتراضات خود ادامه می دهندعکس: UGC

قرار است در همین چهارشنبه هفته جاری در بیش از ۱۵۰ دانشگاه در ایالات متحده متحده امریکا، کانادا، اروپا، آسیا و استرالیا برای جلب توجه به وضعیت معترضان در ایران همایش های اعتراضی برگزار گردند.

یاسمین فتاحیامین در برگزاری یکی از این همایش ها در دانشگاه هومبولت شهر برلین همکاری داشته اشت.  این دانشجو در مصاحبه با دویچه وله گفت: «ما با دانشجویان ایران در ارتباط نزدیک هستیم و می دانیم که آنها تحت فشار شدیدی قرار دارند. همبستگی ما با آنها می تواند همچنان عواقبی برای ما داشته باشد؛ اما این تنها کاری است که برای آنها انجام داده می توانیم.»

وزیر خارجه آلمان خواستار موضع روشن شورای حقوق بشر علیه ایران شد

پریا، دانشجوی دیگر ایرانی نیز در این همایش دانشگاه هومبولت حضور خواهد داشت. او می گوید: «دانشجویانی که به صورت مسالمت آمیز اعتراض می کنند، ریسک بزرگی را متقبل می شوند.» او افزود: «هر لحظه ممکن است آنها از ادامه تحصیل منع گردند. برای پیشرفت بیشتر برای بسیاری از ما سفر و ادامه تحصیل در خارج بسیار مهم است. اکنون با ممنوعیت خروج از کشور، حاکمان ایران این کشور را به یک زندان بزرگ مبدل کرده اند.» پریا توضیح می دهد که حتی دستورالعمل های جدیدی برای آیین نامه انضباطی در دانشگاه ها تصویب شده است که به مدیریت دانشگاه امکانات گسترده ای برای مجازات دانشجویان معترض را می دهد.

تشدید اقدامات انضباطی

دستورالعمل جدید انضباطی دانشگاه ها در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب و برای اجرا به دانشگاه های ایران ارسال شده است. این دستورالعمل ها، از جمله به مدیریت دانشگاه ها اجازه می دهد تا دانشجویانی را از ورود به محوطه دانشگاه منع کنند و یا تا پنج سال دانشجویان را از تحصیل محروم نمایند. به گزارش شماری از دانشجویان ایران، حتی از طریق پیام کتبی با اس ام اس به این دانشجویان اطلاع داده می شوند که دیگر مجوز استفاده از خوابگاه یا طعامخانه را ندارند.

همچنان گفته می شود که مدیران دانشگاه ها اسامی دانشجویان معترض را به نیروهای امنیتی موسوم به «لباس شخصی ها» داده اند.  این دانشجویان بعداً در خارج از دانشگاه دستگیر شده اند.

این درحالیست که در این میان نخستین جمعی از دانشجویان بازداشت شده توسط دادگاه های ایران محکوم شده اند. یکی از آنها محمد غلام زاده نام دارد که دانشجوی مطقع دکترا در رشته علوم سیاسی در دانشگاه تهران است.  غلام زاده در ۱۴ نوامبر بدون دسترسی به وکیل مدافع محاکمه شد. صلواتی، یک تن از قضاتی که به محاکمه های نمایشی زندانیان سیاسی شهرت دارد، غلامزاده را به دلیل شرکت در تظاهرات مسالمت آمیز در دانشگاه به پنج سال زندان محکوم کرده است. او همچنان  دو سال دیگر حق ندارد که در فعالیت های مدنی اشتراک نماید و نمی تواند تا دوسال از ایران به خارج سفر کند.