1. رفتن به محتوا
  2. رفتن به مطالب اصلی
  3. رفتن به دیگر صفحات دویچه وله

ایران می خواهد از تجزیه عراق جلوگیری کند

۱۳۹۵ آبان ۲۲, شنبه

در شمال عراق اردوی آن کشور همراه با پیشمرگه های کردی و ملیشه های محلی با حمایت قطعات نظامی و حملات هوائی ایالات متحد امریکا در اتحاد ضد داعش، علیه به اصطلاح "دولت اسلامی" یا داعش پیشروی می کنند.

https://p.dw.com/p/2SbPO
Irak Mossul Truppen der Peschmerga bereiten Offensive vor
عکس: picture-alliance/AP Photo/B. Janssen

با این هم، هنگامی که موصل از ملیشه های تروریستی داعش باز پس گرفته شود، مشکل جدیدی سر بلند می کند. این مطلب را تنها ناظران سیاسی نمی گویند، بلکه همچنان حکومت ایران نهایت ناراحت است. انکشافات در کشور همسایه اش عراق که در سال های ۱۹۸۰ با آن جنگ ویرانگری را انجام داده است، برای تهران اهمیت حیاتی دارد.

بافت های متنوع

هر دو کشور ۱۰۰۰ کیلومتر مرز مشترک دارند. هنگامی که در اواسط ۲۰۱۴ داعش در ۴۰ کیلومتری این مرز قرار گرفت و موصل را تصرف کرد، ایران به مخالفان داعش در منطقه خود مختار کردستان اسلحه داد. مسعود بارزانی رئیس منطقه خود مختار کردستان بعدتر اعلام نمود که ایران اولین کشوری بوده که در کنار کردها قرار گرفته است.

Ghasem Soleymani in Irak
قاسم سلیمانی در در عراقعکس: entekhab

همچنان در آن زمان عکس های قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس که متشکل از واحدهای نخبه سپاه پاسدار ایران بوده و برای عملیات در خارج است، در رسانه های ایرانی انتشار یافت. این عکس ها وی را در کنار واحدهای کردی در جنگ علیه ملیشه های داعش نشان می داد.

بیشتر:اعلام نظام فدرالی توسط کردهای سوریه انتقادها را برانگیخت

ایران دادن اسلحه و حمایت نظامی از منطقه خود مختار کردستان را هرگز رسماً تائید نکرد. با وجود این، اکنون جنرال یحی رحیم صفوی مشاور نظامی رهبر مذهبی ایران در مورد کردهای شمال عراق خاطر نشان می کند که "بارزانی و طرفدارانش نباید فراموش کنند که چقدر آن ها مدیون ایران بوده اند". ایران نمی خواهد نفوذش را بر کردهای عراقی از دست بدهد و می خواهد تصمیم شان را برای تشکیل یک دولت خودی در نطفه خنثی گرداند. این بدان جهت است که چنین امری شاید کردهای ایرانی را برای پیوستن به آن ها تشویق نماید.

بنابراین، لازم بود که صفوی همزمان به کردها خاطر نشان کند که خود را بسیار از حکومت مرکزی در بغداد دور نکنند تا از تجزیه عراق جلوگیری شود. اما جنرال نامبرده از این هم تندتر شده و بارزانی را متهم ساخت که با دشمنان ایران همکاری می کند.

ادعا می شود که باید بارزانی به قونسلگری عربستان سعودی در اربیل مرکز کردستان خود مختار اجازه داده باشد که اقلیت ناراض کردهای ایرانی را مسلح گرداند. عربستان سعودی که یک کشور سنی مذهب است، در رقابت شدید با ایران برسر سروری در منطقه قرار دارد.  

Irak Region Mossul iranisch-kurdische Kämpferinnen
یک زن کردی ایرانی در جریان جنگ علیه داعشعکس: Reuters/A. Jadallah

ناآرامی بین اقلیت های ایران

مناطقی که در امتداد مرز عراق قرار دارند، از نگاه رسمی مناطق نامساعد ایران شناخته می شوند. دلیل آن زیرساخت های فقیر و فقدان تسهیلات طبی و آموزشی می باشد. در این مناطق کشور عمدتاً شیعه مذهب ایران، اقلیت سنی ها زندگی می کنند که متشکل از عرب ها در جنوب و کردها در شمال می باشند. اقلیت کردی در ایران حدود ۸ میلیون نفر می باشد. آن ها شاکی اند که از ده ها سال به اینسو تهران در موردشان تبعیض روا داشته و خواهان حقوق بیشتر زبانی و فرهنگی می باشند.

بیشتر:کردهای عراق به صورت گسترده مناطق شان را ترک می‌کنند

با توجه به این پسمنظر، یک گزارش خبرگزاری رویترز در آغاز ماه نومبر ایران را تکان داد. رویتر گزارش داد که ۲۰۰ زن کرد ایرانی در موصل در جبهه می جنگند. گفته می شود که این واحد جنگی زنان توسط حزب آزادی کردستان ایران، در ایران  مسلح شده و توسط ائتلاف ضد داعش به رهبری ایالات متحد امریکا آموزش دیده اند. هدف دراز مدت این گروه ایجاد یک دولت خودی کردی است که همچنان شامل مناطق مسکونی کردها در ترکیه، سوریه و عراق می گردد. این پروژه ناسیونالیستی در کشورهای مربوط با شدت با مخالفت رو به روست.

Kurdistan Freedom Party PAK
علامت حزب کردی ایرانی "پاک".عکس: Getty Images/AFP/S. Hamed

هیچکس در کردستان ایران حتا افراد معتمد، این گزارش را تائید نکرده است. شاهو حسینی یک نماینده حزب دموکرات کردستان ایران مقیم فرانسه به دویچه وله گفت: «مهم این است که در کردستان ایران احزاب با پایه وسیع مردمی وجود دارند. احزاب بزرک کدام علاقه ای به مقاومت مسلحانه علیه تهران ندارند. آن ها صرفاً خواهان حقوق زبانی و فرهنگی بیشتر اند». این تحلیلگر می گوید: بنا بر این، ایران احساس خطر می کند. او می افزاید: «ایران ترس دارد که نفوذش را در شمال عراق از دست بدهد».

 مهرداد خسروی گفت که این نفوذ ایران در کشور همسایه اش، برای سایر نقش پردازان قوی منطقه یی خوشآیند نیست. این دیپلومات سابق ایرانی که مشاور تحقیقاتی ارشد در مرکز مطالعات کشورهای عربی و ایران در لندن است، می گوید: «قبل از همه عربستان سعودی می خواهد این نفوذ ایران را پس زند».

 خسرو همچنان افزود که این هشدار تهران در برابر تجزیه عراق، ناظر بر این واقعیت است که این کشور از مدت ها پیش به اینسو تجزیه شده است: «در عراق، حکومت مرکزی شیعه مناطق نفت خیز جنوب را کنترول می کند. این مناطق در شمال از طرف اداره خود مختار کردها کنترول می شود و اقلیت سنی در غرب زندگی می کنند».

شبنم فون هاین/ر.ر