تئوری توطئه در افغانستان شیوع پولیو را افزایش داده است
۱۳۹۸ خرداد ۲۴, جمعه
عبدالولی، کاکای این کودک و بزرگ خانواده به خبرگزاری فرانسه گفت: «وقتی داکتران به من گفتند که وی به بیماری فلج اطفال مبتلا شده، بسیار متاسف شدم. من به شایعات علیه برنامه واکسین پولیو باور کردم که گویا یک طرح علیه مسلمانان است».
بسیاری از خانواده های افغان در مناطق روستایی این شایعه را مثل عبدالولی باور کرده و نگذاشته اند کودکان خانواده شان واکسین شوند.
شمار مبتلایان به ویروس فلج اطفال در افغانستان در یک دهه اخیر به طور چشمگیری کاهش یافت و از ۸۰ نفر در سال ۲۰۱۱ به ۱۳ تن در سال ۲۰۱۶ کاهش یافت. اما در سال گذشته یک بار دیگر شمار مبتلایان در سراسر این کشور افزایش یافت و به ۲۱ مورد رسید.
واکسین فلج اطفال در افغانستان اجباری است، اما به خاطر عدم اعتماد مردم، در مناطق روستایی به دشواری انجام می شود.
طالبان در مناطق تحت کنترول شان برای این برنامه ممانعت ایجاد کرده و آن را کاملا ممنوع کرده اند. ملیشه ها و برخی علمای دینی به مردم می گویند این واکسین یک برنامه غربی برای عقیم کردن کودکان افغان است؛ یا اینکه پوششی برای جاسوسان غربی و حکومت افغانستان می باشد.
این جنجال از زمانی بیشتر شد که سازمان استخبارات امریکا "سی آی ای" از یک برنامه تقلبی واکسین برای پیدا کردن رد پای اسامه بن لادن رهبر شبکه تروریستی القاعده استفاده کرد. بن لادن در شهر ایبت آباد پاکستان توسط نیروهای ویژه در سال ۲۰۱۱ کشته شد. این کار امریکا تئوری توطئه شورشیان و شایعات را در پاکستان و افغانستان شعله ور ساخت.
هراس عمومی به اندازه ای زیاد شده که برخی از والدین پس از آنکه در مراکز صحی مناطق تحت کنترول حکومت قطره واکسین فلج اطفال به دهان کودک شان چکانده می شود، طفل شان را مجبور می کنند استفراغ کند. عزیزه وطنوال، یک داکتر در شهر قندهار گفت: «ما این کار را زیاد می بینیم. آنها به این شایعات باور کرده اند».
یار محمد که راضیه دختر سه ساله اش را به یک کلینیک محلی در قندهار آورده، می گوید که ملاهای محلی به روستایی ها گفته اند که واکسین فلج اطفال ایمان را ضعیف می کند.
این دختر نیز به ویروس فلج اطفال مبتلا شده است. یار محمد به دخترش که توان راه رفتن را ندارد و در بستر افتاده، نگاه کرده و می گوید: «دخترم حالا فلج شده است».
این شایعات در مناطق قبایلی و مرزی میان افغانستان و پاکستان بیشتر است. شایعه دیگر این است که واکسین پولیو از خون خوک ساخته شده است؛ حیوانی که در دین اسلام یک تابو است.
عبدالواسع رحیمی، یک شهروند قندهار گفت: «من از بزرگان و عالمان دین اینجا و در پاکستان شنیدم که واکسین پولیو ناپاک است و کسانی که آن را دریافت کنند، تا آخر عمر ایمان شان به الله ضعیف است».
به گفته مقامات صحی افغانستان، همه هفت مورد جدید مبتلایان به ویروس فلج اطفال که امسال کشف شده اند، در مناطق تحت کنترول طالبان بوده اند.
هدایت الله استانکزی، یک مشاور ارشد وزیر صحت افغانستان گفت که طالبان سال گذشته واکسین خانه به خانه را منع کرده و کارمندان صحی مجبور شدند از مساجد به عنوان مراکز واکسیناسیون استفاده کنند.
کارشناسان صحی خانه به خانه را بهترین روش برای تطبیق واکسن می دانند. اما این روش به خاطر سوء استفاده سازمان استخباراتی امریکا، تحت سوءظن قرار گرفته است. استانکزی افزود: «ما به مردم می گوییم که کارمندان صحی به کودکان آسیب پذیر کمک می کنند و جاسوس نیستند».
ذبیح الله مجاهد، کسی که خود را سخنگوی طالبان می خواند، گفت که این گروه باور دارد که کارمندان صحی از برنامه واکسیناسیون برای گردآوری اطلاعات در مناطق تحت کنترول شورشیان استفاده کرده و سپس آن را در اختیار نیروهای خارجی قرار می دهند.
مجاهد به خبرگزای فرانسه افزود: «خانه های برخی از مقامات طالبان از طریق برنامه واکسین شناسایی شده و بعدا توسط حملات هوایی نیروهای متجاوز هدف قرار گرفته اند».
او ادعا کرد که طالبان برنامه واکسین را به خاطر نگرانی از حملات هوایی نیروهای خارجی و به میان آمدم تلفات ملکی ممنوع کرده اند: «ما واکسیناسیون را منع کرده ایم و تا زمانی که مطمئن نشویم که اینچنین رویدادهایی اتفاق نمی افتد، نمی توانیم به اجرای آن اجازه بدهیم».
پدیده های ضد واکسیناسيون در سراسر جهان در حال گسترش است؛ زیرا عده زیادی چنین معتقدند و ادعای بی اساس شان را از طریق رسانه های اجتماعی پخش می کنند، که گویا واکسین منجر به شدت بیماری های بسیار ساری می شود. مثلا حتی در ایالات متحده، تعداد موارد سرخکان در ۲۵ سال گذشته به بالاترین حد خود رسیده است.
به غیر از افغانستان، بیماری فلج اطفال در پاکستان و نایجریا نیز وجود دارد؛ گرچه در سال گذشته در پاپوآ گینه نو نیز به طور بسیار نادر یک مورد کشف شد.
ستانکزی که برنامه محو پولیو را در وزارت صحت نظارت می کند، اضافه کرد که بیش از یک میلیون طفل افغان در سال ۲۰۱۸ از واکسین پولیو محروم گردیده اند.
وی هشدار داد که اگر طالبان به منع واکیسناسیون ادامه بدهند، بیش از دو میلیون کودک افغان در معرض ابتلا به فلج اطفال قرار می گیرند.
وحید مجروح، داکتر روانشناس و کارشناس صحی گفت: «تئوری های توطئه در مناطق تحت کنترول سیتزه جویان افراطی می توانند به شدت مردم را تحت تاثیر قرار دهند». وی اضافه کرد: «مثلا اگر طالبان به مردم بگویند واکسین بد است، بسیار دشوار است آنان را متقاعد کنی که خوب است».
وزارت صحت افغانستان می گوید که افزایش آگاهی در میان جوامع آسیب پذیر، کلید رفع این شایعات است.
هر سال "اداره آگاهی عامه برای محو پولیو" برای محو این بیماری هدف تعیین می کند. میر جان راسخ، سخنگوی این برنامه گفت: «در حالی که این کاملا ممکن است، اما ناامیدکننده است که در آخر سال ببینی چنین چیزی اتفاق نمی افتد، چون مردان مسلح فکر می کنند ما جاسوس هستیم و مردم محلی فکر می کنند واکسین ناپاک است».
وی اضافه کرد برای عالمان دینی برنامه هایی دارند تا آنان از طریق منابر به مردم بگویند واکسین در اسلام جایز است و "حلال" می باشد.
خبرگزاری فرانسه/ر.ش
از آرشیف دویچه وله دری: