سیاست جدید پوتین در قبال "شرق"

ناریندرا مودی، نخست وزیر هند، می خواهد کشورش را، که از نگاه کثرت نفوس جای دوم را در جهان دارد، در قرن 21 رهبری کند. او می خواهد روابط اقتصادی اش را با شرکای خارجی گسترش دهد، سرمایه گذاری ها را ترویج کند و هند را با برنامه های نوسازی ریشه یی به جلو ببرد.
در هند رأی دهندگان جوان نیز در مورد بنیاد قدرت مودی در کشور شان تصمیم می گیرند، مثلاً افرادی که شدیداً دنبال شغل می گردند. آنهم در کشوری که خواهان بهبود استاندارد های زندگی در تمام ساحات است و نفوذ بین المللی اش را اعمال کند، به ویژه در آسیا. مودی نمی تواند یک شکست در برنامه هایش را بپذیرد. بنابرین عمل گرایی را در پیش گرفته است.

در مقابل، پوتین رئیس جمهور روسیه به نوبت خود نفوذ از دست رفته روسیه در صحنه بین المللی را می خواهد بازگرداند. او در کشور اش نیز با چالش های زیادی مواجه است. با الحاق کریمیا به قلمرو روسیه و حمایت از جدایی طلبان در شرق اوکرایین، غرب با تحریم ها از خود واکنش نشان داد که بالای روسیه سخت ضربه وارد کرده است. پول روسیه ارزش اش را از دست داده است، اقتصاد کشور در حال نزول است و منبع مهم درآمد از صادرات انرژی مشترکاً با قیمت نفت نیز در حالت نزولی قرار دارد.
رأی دهندگان ملی گرای پوتین، هیچ نوع تغییر خط سیر رئیس جمهور شان را تحمل کرده نمی توانند. به همین دلیل پوتین به طور بسیار فعال به دنبال شرکا و متحدان، نخست در چین و فعلاً در هند است.

تجارب قابل مقایسه با غرب

پیام پس از اجلاس در دهلی جدید این است: هند و روسیه علایق مشترک زیاد دارند. ناریندرا مودی که یکی از سیاستمدران ملی گرای هند است و از دیر زمانی از غرب دوری جسته است، نه بالای سازمان های بین المللی پر نفوذ غربی و نه بالای رسانه های بین المللی اعتماد دارد. گفته شده است که مودی تسلط تأثیرات فرهنگی غرب را نیز رد می کند.

مودی 63 ساله هنوز خوب بیاد دارد که چگونه هند در دوران جنگ سرد از ایالات متحده امریکا و متحدان اش فاصله گرفته بود. این به دلیل روابط نزدیک واشنگتن با رقیب هند، پاکستان بود. در طول این زمان، هند روابط نزدیک با اتحاد جماهیر شوروی سابق ایجاد کرد. گفته می شد که هند به اهداف کمونیستی اتحاد جماهیر شوروی نگرش خوشبینانه داشت. از اتحاد جماهیر شوروی سابق به مقیاس بسیار بزرگ سلاح خریداری می کرد.
اما زمانی که روسیه نیز به روابط دو جانبه با پاکستان علاقمند گردید، بین دهلی جدید و مسکو روابط به طور موقت به سردی گرایید. احیای دوباره روابط فعلاً کاملاً متناسب به برنامه های مودی است: او می خواهد از تمام روابط دیپلماتیک با کشورهای دیگر استفاده کند و بهترین امکانات را برای برنامه های اصلاحی داخلی اش بدست بیاورد.

پوتین همچنان احساس طرد شدن از سوی غرب را درک می کند. تا حال پوتین و مودی دو بار با هم خصوصی صحبت کرده اند: یکبار در اجلاس اتحاد کشور های نوظهور اقتصادی "بریکس" در برازیل و بار دیگر هم در نشست سران کشور های عضو (جی 20) در آسترالیا. بر اساس منابع هند، هر دو سیاستمدار با هم خوب کنار می آیند و اهداف مشترکی را دنبال می کنند: هر دو می خواهند روابط اقتصادی دوامدار و پایدار را بین کشور های شان، بدون پیش شرط های سیاسی، ایجاد کنند.
معامله هسته یی

نقاط مشترک به زودی تشخیص گردیدند. نیازمندی هند برای انرژی بسیار زیاد است. از آنجا که معامله هسته ای برنامه ریزی شده بین هند و ایالات متحده امریکا در حال حاضر به جلو نمی رود، اینک پوتین شانس اش را در اینجا می بیند. قرار است که روسیه در 20 سال آینده در جنوب هند در مجموع دوازده راکتور هسته یی بسازد. علاوه بر این هند نیز نیاز به نفت، گاز و ذغال سنگ دارد. فرصت تقریباً فوق العاده برای مسکو بشمار می رود که مواد ارزان فوسیلی را به هند صادر کند. به ویژه پس از بین رفتن پروژه ای که به اساس آن گاز از روسیه به اروپا باید انتقال پیدا می کرد.
روسیه همچنان می خواهد در بخش زیر ساخت های هند و تجارت الماس نیز سرمایه گذاری کند. گفته شده است که همکاری های نظامی به توسعه تکنالوژی هوایی جنگی و مسافربری تمرکز خواهد داشت.
بیلانس تجاری دو جانبه بین دو کشورکه تا کنون بالغ بر ده میلیارد دالر امریکایی بوده است، تنها بخش کوچکی از مبلغی است که بین روسیه و چین مبادله می شود. مودی به معاملات تجاری بیشتری نیاز دارد تا به اهداف اش نایل آید.

حمایت دیپلماتیک متقابل

به همین دلیل تعجب آور نیست که پوتین و مودی می خواهند روابط بین دو کشور را برای بیش از ده سال آینده نزدیک تر گردانند. برای پوتین هند یک جایگزین خوب برای کاهش وابستگی روسیه از بازارهای غربی است. مودی در مقابل می خواهد با روسیه و غرب معاملات تجاری انجام دهد و هیچ فرصتی را در این زمینه از دست ندهد. به همین دلیل هند تحریم های غرب علیه روسیه را به دلیل بحران اوکرایین بار ها رد کرده است. در مقابل روسیه هند را در قبال ادعا های ارضی اش در منطقه مناقشه برانگیز کشمیر حمایت می کند.

همه این واقعیت ها نکاتی منفی اند که بر سفر بارک اوباما، رئیس جمهور ایالات متحده امریکا در ماه آینده به هند اثر می گذارند. غرب باید گوش به آواز باشد که محور جدید قدرت، یعنی دهلی و مسکو، احتمالاً به ایجاد یک "جامعه کشور های نیازمند و هم سرنوشت" منجر خواهد شد. چنین چیزی می تواند نسبت به آنچه که تا چند ماه پیش تصور می شد، تاثیرات عمیقتری را در قرن معاصر آسیا بگذارد.