«جهاد انترنتی» اسلام گرایان رو به افزایش است

روز دوم مارچ سال 2011 یک جوان 21 ساله به نام ارید اوکا دو سرباز امریکایی را در میدان هوایی فرانکفورت آلمان کشت و چند تن دیگر را زخمی کرد. او انگیزه اش را نفرت از سربازان امریکایی در ماموریت افغانستان بیان کرد. ارید اوکا پیش از این در صفحه انترنتی یوتیوب، یک کلیپ ویدیویی از تجاوز سربازان امریکایی به زنان مسلمان را دیده بود.

همان طور که بعدها مشخص شد، اوکا در صفحات مجازی بحث اسلام گرایی در انترنت زیاد شرکت می کرد و به مشاهده ویدیوهایی از واعظان افراطی مشغول بود. اما ظاهرا این جوان 21 ساله هیچگاه با جهادی ها در ارتباط مستقیم نبوده است.

الکساندر ایس فوگل، معین اداره فدرال استخبارات داخلی آلمان می گوید که مورد ارید اوکا نشان می دهد که جوانان چگونه از طریق انترنت افراطی می شوند. ایس فوگل به روزنامه آلمانی «فرانکفورتر الگماینه سایتونگ» گفت که مردم در حال حاضر یک نوع جهاد مجازی را تجربه می کنند. انترنت آن کاری را به عهده گرفت است که پیش از این تنها واعظان، دعاخوان ها و یا مدارس انجام می دادند، یعنی تشکیل گروه های اجتماعی به قصد تاثیرگذاری بر دیگران.

از فکس تا فیس بوک

بنیاد "دانش و سیاست" در برلین تبلیغ های جهادی 15 سال گذشته را دقیق تر بررسی کرده و اکنون یک کار تحقیقاتی جامع در این باره تهیه کرده است. انترنت تا آغاز سال 2000  در این زمینه نقش چندان بزرگی نداشت. القاعده اعلامیه های خود را با فکس می فرستاد و یا نوار ویدیویی ثبت می کرد که به شبکه تلویزیونی الجزیره فرستاده می شدند. اما مدت کوتاهی پس از حمله های 11 سپتمبر سال 2001، سایت های مختلف عربی زبان ایجاد شدند که جهاد را ستایش می کردند.

گیدو شتاینبرگ، محقق تروریسم در بنیاد "دانش و سیاست" در برلین می گوید که در سال های 2003 تا 2008 اعلامیه های زیادی نشر شدند که توجه عموم را برانگیختند. از آن جمله می توان از اعدام تاجر امریکایی نیکولاس برگ در سال 2004 نام برد. براساس این کار تحقیقاتی، گروه های ترور در آن زمان ویدیوهای شان را خود نشر می کردند.

با محبوبیت فیس بوک و تویتر در سال های گذشته، جهادی ها فعالیت های شان را به شبکه های اجتماعی انتقال دادند و در کشورهای مختلف به تبلیغ های افراطی شروع کردند.

وضعیت خاص در آلمان

ایجاد شبکه های افراطی در آلمان در سال های گذشته از دیگر کشورها اندکی متفاوت بوده است. گیدو شتاین برگ می گوید که ظاهرا زبان عربی تبلیغات اسلام گرایی مدت زیادی باعث این شد که افراطی های ساکن آلمان جذب این گونه سایت ها نشوند.

او می گوید: «افراد ترک و کرد تبار در اجتماع های افراطی آلمان حضور بسیار قوی دارند. آن ها در سال های پس از آن در بسیاری از موارد به سازمان های ازبکی پیوسته اند». 

این وضعیت به گفته شتاین برگ خاص آلمان است و احتمالا به زبان ارتباط دارد. زیرا زبان های ترکی و ازبکی ریشه مشترک دارند. گروه های ازبک مانند «اتحاد جهاد اسلام» و یا «حرکت اسلامی ازبکستان» با نبود مشکلات زبانی جوانان را به دام می اندازند و آن ها را برای جنگیدن آموزش می دهند.

با ابزار مدرن در جنگ با جهان مدرن

مورد ارید اوکا نشان می دهد که همیشه نیاز به آموزش در یک کمپ تروریستی نیست. او ظاهرا مجذوب تبلیغات افسونگر سایت های انترنتی آلمانی زبان شده  بود. گیدو شتاین برگ می گوید که چنین حادثه ای غیر منتظره نیست: «کیفیت ساخت این گونه ویدیوها بسیار زیاد حرفه ای شده است». 

نیکو پروشا، دانشمند اتریشی و یکی از مسوولان کار تحقیقاتی برلین درباره این نوع تبلیغات افراطی ابراز تعجب می کند و می گوید: «عجیب است که جهادی ها با مدرن ترین وسایل ارتباطات به جنگ با جهان مدرن می روند». 

گیدو شتاین برگ می گوید: «اگر این روند در آینده ادامه پیدا کند، باید تمام جوانب مبارزه با تروریسم کاملا از نو تنظیم شود». 

به عقیده شتاین برگ یک طرح کلی برای حل این معضل وجود ندارد. او می گوید که تلاش های مختلف و مثبتی برای مبارزه با این مشکل آغاز شده است. البته براساس این کار تحقیقاتی، در آلمان فقط چند صد "جهادی" و چندهزار حامی و طرفدار آنها وجود دارند. شتاین برگ می گوید مسوولان باید به طور مثال تا حد امکان افراد شناخته شده جهادی را پس از گذراندن دوره زندان به ترک این گروه ها تشویق کرده و آن ها را متقاعد کنند که جنگ مسلحانه یک راه اشتباه است.