تحلیلگران: از مبارزه بر سر قدرت در کابل طالبان نفع می برند

حکومت ایالات متحده امریکا، پس از آنکه با وجود تلاش های چند هفته یی به یک توافق میان محمد اشرف غنی و عبدالله عبدالله دست نیافت، اظهار ناامیدی کرد. مایک پومپئو وزیر خارجه ایالات متحده در اعلامیه ای گفته است که این ناکامی مناسبات میان دو کشور را خدشه دار می سازد و همزمان یک بی حرمتی در برابر کسانی است که در راه ساختن آینده افغانستان جان های خود را فدا کرده اند.

پومپئو اقدامات سخت کشورش را در نتیجه این اختلافات اعلام کرد. او گفت که یک میلیارد دالر از همکاری های انکشافی برای افغانستان برای سال جاری کاسته می شود. علاوه بر آن ایالات متحده امریکا هنوز هم بر تصمیم خود مبنی بر بیرون کشیدن قطعات خود از افغانستان طی ۱۴ ماه ثابت قدم می ماند.

این اقدامات برای کشوری با اقتصاد ضعیف، می تواند پیامدهای گسترده ای داشته باشد. مایکل کوگلمن، کارشناس امور آسیای جنوبی در مرکز تحقیقات بین المللی وودرو ویلسون در واشنگتن، می گوید که بخش اعظم بودجه دولت افغانستان به کمک های خارجی وابسته است. کوگلمن در صحبتی با دویچه وله این اقدام را آخرین گزینه واشنگتن خواند: «ایالات متحده امریکا با کاستن کمک های مالی خود می خواهد آخرین تلاش خود را به خرج بدهد تا غنی و عبدالله اختلافات خود را کنار بگذارند.»

کابل شانس صلح را به خطر می اندازد

محمد اشرف غنی، رئیس جمهور جدید و برحال افغانستان و رقیبش عبدالله عبدالله، رئیس اجرائیه پیشین که خود را «رئیس جمهور حکومت همه شمول» می خواند،‌برای به دست گرفتن قدرت در کابل در برابر هم مبارزه می کنند. پس از انتخابات ریاست جمهوری، که شمار رأی دهندگان در آن اندک بود و تحت شعاع اتهامات مبنی بر تقلب قرار داشت، کمیسیون مستقل انتخابات محمد اشرف غنی را با به دست آوردن ۵۰.۶۴ درصد آرا برنده انتخابات و رئیس جمهور منتخب اعلام کرد. با آنهم هردو رقیب به عنوان رئیس جمهور مراسم تحلیف به جا آوردند. تا کنون هیچ جانبی خواستار یک سازش نیست.

اشرف غنی تحت تأثیر این هشدار ایالات متحده نرفته و در یک سخنرانی اش از طریق تلویزیون دولتی گفت: «می توانم به شما اطمینان بدهم که کاهش کمک های مالی هیچ تأثیر مستقیمی بر سکتور های مهم و کلیدی نخواهد داشت. هر کشوری در چنین موارد یک برنامه بدیل دارد.» او افزود که حالا بودجه دولت افغانستان از نو مورد ارزیابی قرار می گیرد و مطابق با آن برنامه ریزی می شود. اشرف غنی همزمان از ایالات متحده امریکا به خاطر کمک ۱۵ میلیون دالری برای مبارزه در برابر شیوع ویروس کرونا در افغانستان سپاسگزاری کرد.

مردم خود را در بیچارگی تنها مانده احساس می کنند

اما بسیاری از افغان ها این تهدید کاهش کمک های مالی را آنقدر خوشبینانه نمی نگرند. آنها هراس دارند که کشور شان، که در هر صورت فقیر و دستخوش فساد گسترده است، خودش خود را محروم می سازد.

به اساس گزارش سازمان خیریه «کمک به گرسنگان جهان»، ۸۰ درصد جمعیت افغانستان زیر خط فقر زندگی می کنند. به قول این سازمان از جمع تخمیناً ۳۶ میلیون نفر جمعیت این کشور، ۹.۸ میلیون آن به کمک های عاجل نیاز دارند. با وجود تلاش های میانجگرانه ایالات متحده امریکا و جامعه جهانی، جنگ در افغانستان ادامه دارد. آیا افغانستان توان آن را دارد که یک میلیارد دالر امریکایی را رد کند؟

قرار بود که مذاکرات بین الافغانی در میانه ماه مارچ امسال برگزار شود. اما همه جوانب هنوز از چنین مذاکراتی بسیار فاصله دارند. توماس روتیگ، کارشناس امور افغانستان و از بنیانگذاران شبکه تحلیلگران افغانستان می گوید که سالیان درازی از پارچه پارچه شدن طالبان سخن گفته می شد، اما در واقعیت طالبان "همواره موفق گردیدند صفوف خود را بسته بسازند". به گفته وی امروزه از نخبه های سیاسی افغانستان همچو چیزی را نمی توان انتظار داشت.

طالبان از اختلاف ها در کابل نفع می برند

هرچند پومپئو برای قشر سیاسی منشعب در کابل حرف زیادی برای توصیف نداشت، اما از طالبان به خاطر تلاش ها و آمادگی شان برای همکاری در راه صلح ستایش کرد. او اکیداً اظهار داشت: «از زمان امضای توافقنامه تا کنون هیچ حمله ای بالای سربازان امریکایی صورت نگرفته است.»

کوگلمن می گوید که گروه طالبان در ۲۰ سال اخیر اغلب برنده بزرگ بوده است. به قول وی طالبان می توانند این خسارت مالی حکومت افغانستان را یک پیروزی برای خود بخوانند، زیرا این اعلام ایالات متحده امریکا حکومت افغانستان را، که در هرصورت ضعیف گردیده است، بیشتر از پیش صدمه خواهد زد. کوگلمن اظهار داشت: «پیامد آن این است که تصمیم واشنگتن یک پیروزی قوی تبلیغاتی را برای طالبان نشان می دهد.» او افزود که اگر حکومت افغانستان به تامین وحدت موفق نگردد، در آن صورت ایالات متحده امریکا شاید در پس زمینه نقش بگیرد اما از مفکوره مذاکرات صلح بین الافغانی منصرف خواهد شد و به بیرون کشیدن قطعات خود از افغانستان را، مطابق به تصمیم قبلی، ادامه خواهد داد.

توماس روتیگ می گوید که "طالبان ثمره بی اتفاقی در کابل را برای خود جمع آوری می کنند". اما به قول وی بازندگان اصلی بازهم آنهای اند که بیشتر از هر کس دیگر متضرر می شوند، یعنی مردم افغانستان.