ترامپ، قطر و قرارداد فروش ده‌ها فروند جت جنگی

با آنکه دونالد ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده در بحران سیاسی قطر با شماری از کشورهای عربی، جانب عربستان سعودی را گرفته است؛ اما با آنهم به ارزش میلیون ها دالر قرارداد تسلحیاتی با قطر به امضاء رسانده است.

پس از قطع مناسبات شماری از کشورهای عربی به شمول عربستان سعودی با قطر که همچنان سبب انزوای اقتصادی این کشور نیز گردید، چنانچه تنها میدان هوایی دوحه در ادامه یک هفته اخیر از ۲۵ درصد زیان مالی خبر داد، ترامپ نیز با موقف گیری صریح به تاریخ ششم ماه جون ضمن یک پیام تویتری قطر را متهم به حمایت از ایدیولوژی های افراطیت نمود. ترامپ نوشت: "حین سفرم در همین تازگی ها به شرق میانه با وضاحت توضیح دادم که تمویل ایدیولوژی های افراطی نباید ادامه یابد." 

ترامپ با این پیام تویتری اش بر نزدیکی با عرسبتان سعودی و کشورهای متحد این پادشاهی تأکید کرد، هرچند با بهایی که باید قطر پرداخت می کرد. زیرا این کشور درست در همین میعاد زمانی به شدت با بحران سیاسی و اقتصادی پس از قطع مناسبات با سعودی و کشورهای دیگر همسایه عربی اش مواجه بود.

این که چرا ترامپ با وجود این وضعیت به صراحت در کنار عربستان سعوی موقف گرفت، همچنان یکی از نکات داغ مباحثات روزهای اخیر را تشکیل می دهد.

این مباحثات به ویژه بیشتر و متمرکز بر مناسبات دو کشور ایالات متحده و قطر مطرح می گردند، زیرا قطر از چندین سال به این سو یکی از کشورهای متحد ایالات متحده محسوب می شود. از سال ۲۰۰۳ به اینسو از میدان هوایی العدید قطر به عنوان پایگاه هوایی ایالات متحده استفاده صورت می گیرد و این پایگاه به عنوان مرکز فرماندهی نیروهای امریکایی در منطقه از اهمیت خاصی برخوردار است.

این پایگاه برای حدود ۱۲۰ هواپیما جا داشته و پایگاه عملیات هوایی نیروهای امریکایی به سمت افغانستان، عراق و سوریه محسوب می شود. قبل از سال ۲۰۰۳ پایگاه هوایی ایالات متحده در عربستان سعودی بود.

" کسی که در منزل شیشه یی نشسته است ..."

اما با وجود نزدیکی ایالات متحده با عربستان سعودی، مقام های زیر دست ترامپ تمایلی چندانی به این ندارند که در مناسبات با قطر وارد قمار گردند. در همین راستا، جیمز ماتیس وزیر دفاع ایالات متحده با همتای قطری اش خالد العطیه، درست در اواسط همین هفته قرارداد فروش ۷۲ فروند جت جنگی نوع «اف ـ ۱۵» را به ارزش مجموعی ۱۲ میلیارد دالر امریکایی به امضاء رساند.

وزیر دفاع ایالات متحده پس از امضای این قرارداد تأکید کرد که این در تحکیم مناسبات هردو کشور در بخش امنیتی خیلی مؤثر می باشد. سخنگوی نیروهای نظامی ایالات متحده نیز در همین ارتباط افزود: "ایالات متحده و ائتلاف ضد "داعش" مدیون همکاری ها و حمایت دوامدار قطر در قبال حضور ما و مأموریت های متداوم ما برای امنیت منطقه می باشد."

همچنان سخنگوی حکومت قطر نیز با خوشبینی در این زمینه گفت: "تجارت تسلیحاتی خود نشانه دقیق آن است که ساز و برگ نظامی ایالات متحده با ماست. آنچه که ما نیز هیچگاهی بر آن تردید نداشته ایم. "

اما برخلاف موقف وزیر دفاع ایالات متحده، موقفگیری ترامپ در برابر قطر و عربستان سعودی را حتی کارشناسان نیز نمی توانند به سادگی ارزیابی کنند. چنانچه استیفن کوک از مرکز تحقیقاتی «شورای روابط خارجی» با تردید در این زمینه گفت که درست همین موقف گیری ترامپ سبب تشجیع افراطگرایی می گردد. او افزود: "این مساله روشن است که قطری ها از شرکای به شدت دشوار محسوب می گردند و سیاست های نامناسبی را دنبال می کنند، اما این موارد قطر را از شرکای دیگر ایالات متحده در منطقه تفکیک نمی کند."

به گفته او در تمام این کشور ها مسئاله رعایت حقوق بشر خیلی تردید برانگیز است. حتی شماری از همین کشورها در حمایت از افراطگرایی سینه سپر کرده اند.

کوک با اشاره به عربستان سعودی افزود: "آن کسی که در منزل شیشه یی نشسته است، نباید به سوی دیگران سنگ پرتاب کند. و درست در حال حاضر همین مورد در شرق نزدیک اتفاق می افتد."

کرستین کنیپ/ ن. ف.