تلاش برای ترویج فرهنگ «حق نشر» در افغانستان

این وزارت روز چهارشنبه نشستی را زیر عنوان «ترویج فرهنگ کاپی رایت» در کابل برگزار کرد. در این کنفرانس شماری از چهره‌های سرشناس رسانه‌ای و فرهنگی حضور داشتند و بر رعایت حق کاپی رایت تاکید کردند. فعالان رسانه‌ای گفتند برخی از رسانه‌های نوظهور از محتوا و تولیدات رسانه‌های دیگر خلاف قانون حق نشر استفاده می‌کنند.

زردشت شمس معین وزارت اطلاعات و فرهنگ در این نشست گفت با آنکه برخی اصول در این راستا نافذ است، ولی رسانه‌ها در برخی موارد بدون این که به حق مولف توجهی داشته باشند، آثار و تولیدات فرهنگی و رسانه‌های را بدون اجازه و بدون نام اثر، نشر و پخش می‌کنند.

براساس حق نشر هر اثر هنری و رسانه‌ای صاحب و مالک معنوی همان اثر است و دیگر نمی‌توانند بدون اجازه این اثر را بنام خود و یا بدون نام خالق اثر نشر و پخش کنند. اما حق کاپی رایت در رسانه‌های افغانستان مراعات نمی‌شود. بسیاری رسانه‌های کوچک و متوسط خبرنگار ندارند و با استفاده از کاپی کردن تولیدات خبری رسانه‌های دیگر به فعالیت ادامه می‌دهند.

آقای شمس گفت: «مولف، هنرمند و یا هم صاحب یک مفکوره یا اثر که برای نخستین بار با تطبیق طرح خود برنامه‌ای را ایجاد میکند باید، به عنوان مالک معنوی آن شناخته شود.»  از کاپی رایت در آلمان بخوانید:بحث مشکل حق نشردرعصر دیجیتال درآلمان

حق کاپی رایت بیشتر توسط ناشران و صاحبان نشریات چاپی نقض می‌شود. مسئولان وزارت اطلاعات و فرهنگ می‌گویند برخی از ناشران بدون اطلاع مولف، دست به نشر دوباره کتاب و یا اثر نویسندگان می‌زنند در حالی که کاپی رایت چنین حقی را به ناشران نمی‌دهد.

مسئولان وزارت اطلاعات و فرهنگ که چالش کاپی رایت در تلویزیون‌ها نیز وجود دارد. همچنین برخی از نشریات چاپی با کاپی کردن خبرها و گزارش‌های دیگر بدون درنظرداشت حق کاپی رایت دست به نشر تولیدات رسانه‌های دیگر می‌زنند.

معین وزارت اطلاعات و فرهنگ گفت قانون کاپی رایت در سال ۱۳۸۷ هجری تصویب شد، اما پس از امضای برخی کنوانسیونها، تفاهمنامهها و عضویت سازمان جهانی تجارت، نیاز به آوردن تعدیلات در این قانون دیده میشود.

وزیر عدلیه افغانستان در این نشست گفت وزارتهای تجارت و اطلاعات و فرهنگ در قانون کاپی رایت برخی پیشنهادات را مطرح کردهاند که پس از تصویب از سوی شورا نافذ خواهد شد. بصیر انور وزیر عدلیه افزود که قرار است قانون جدید حق کاپی رایت در هفت فصل و چهل و شش ماده تدوین و به سند تقنینی تبدیل خواهد شد.

حسین سیرت، کابل