توقف کمک به پاکستان؛ اولین گام جدی ترامپ علیه اسلام آباد

پس از آن که دونالد ترامپ وعده سپرد تا فشار بر پاکستان را افزایش می دهد، حکومت او نخستین گام مشخص در این راستا برداشت و کمک ۲۵۵ میلیون دالری به این کشور را متوقف کرد.

در استراتژی جدید جنگ شانزده ساله افغانستان، پاکستان به خاطر پناه دادن به رهبران طالبان و دیگر گروه های ملیشه که نیروهای امریکایی را در خاک افغانستان هدف قرار می دهند، زیر انتقاد قرار داد. سخنان تند ترامپ علیه پاکستان، شریک امنیتی جنجالی ایالات متحده در منطقه، باعث خشم اسلام آباد و بروز اعتراضات ضد امریکایی شد، طوری که نیروهای امنیتی پاکستان برای مقابله با معترضان از گاز اشک آور استفاده کردند. 

هرچند حکومت ترامپ از اقدامات مختلف علیه پاکستان از جمله قطع کمک ها، وضع تحریمات و حتا بیرون کردن آن به عنوان متحد بزرگ غیرعضو ناتو سخن گفته بود اما تا روز پنجشنبه مشخص نبود که این حکومت چه تمهیداتی را علیه اسلام آباد روی دست می گیرد و به چه سرعتی آن را انجام می دهد.

رئیس جمهور امریکا در سخنان خود پیرامون مسئله افغانستان گفته است: «ما به پاکستان میلیاردها و میلیاردها دالر می پردازیم اما آنها همزمان به تروریست های بسیار خطرناک پناه می دهند که ما علیه آنان می جنگیم». او در ادامه گفته است: «ما مجبوریم که این رویه را تغییر دهیم».

با این حال، حکومت ایالات متحده تا ۳۰ ماه سپتمبر مهلت دارد تا درباره سرنوشت این ۲۵۵ میلیون دالر تصمیمگیری کند. پیش از این موعد، حکومت به کانگرس امریکا گفته است که این پول را به هر ترتیب به مصرف می رساند اما یا در پرداخت آن "وقفه" ایجاد می کند یا آن را به برخی از تجهیزات نظامی مشخص برای اردوی پاکستان تخصیص می دهد.

اما مقامات وزارت خارجه امریکا که نخواستند نامشان فاش شود، به خبرگزاری "اسوشیتد پرس" گفته اند که این کمک مالی به پاکستان پرداخت نخواهد شد تا زمانی که اسلام آباد بیش از پیش و موفقانه به نگرانی های ایالات متحده درباره پناهگاه های امن گروه های شورشی به شمول شبکه حقانی توجه کند. شبکه حقانی که متحد گروه طالبان افغان است، مسئول خونبارترین حملات در افغانستان خوانده می شود.

اما پاکستان همواره گفته است که پیوندهای خود با شورشیان طالبان را قطع کرده است و در برابر گروه های افراطی هیچگونه رواداری ندارد. این کشور می گوید که پیش از این هر کاری از دستش می آمده برای امریکا در جهت با ثبات ساختن افغانستان انجام داده است. به گفته این کشور، مقامات ایالات متحده توضیح نداده اند که چه گام مشخصی را از سوی اسلام اباد توقع دارند.

درخواست مبهم ایالات متحده که با قطع کمک مالی به پاکستان همراه شده شده است، نشان می دهد که حکومت ترامپ هنوز در حال تقلا است تا سیاست خود را در قبال پاکستان مشخص و معین گرداند. در مورد افغانستان نیز، برنامه حکومت امریکا هنوز زیر کار است و مقامات پنتاگون هنوز در حال بررسی شمار نهایی سربازان اضافی به افغانستان هستند.

با این همه، سفیر جیم جفریس، دیپلومات سابقه دار امریکایی که در حال حاضر در "انستیتوت سیاست شرق نزدیک" در واشنگتن کار می کند، می گوید: «این مسئله (توقف کمک مالی) برای هر دو طرف، بیشتر یک کار نمادین است تا کاری موثر». او توضیح می دهد: «پاکستانی ها از همان روش همیشگی استفاده می کنند و کلیک را می زنند تا معترضان به جاده ها بریزند؛ شکایت می کنند و خشم دیپلوماتیک از خود نشان می دهند اما آنها همچنان فکر خواهند کرد و از خود می پرسند که "آهای، اقدام بعدی ترامپ چی خواهد بود؟"»

اسلام آباد پیش تر به اظهارات ترامپ مبنی بر این که پاکستان به افراطیان پناهگاه می دهد، با خشم واکنش نشان داده است؛ طوری که مجلس عوام پارلمان این کشور هفته گذشته قطعنامه ای را منتشر کرد و سخنان ترامپ را محکوم نمود.

با این حال، تحلیلگران امنیتی می گویند که منزوی ساختن پاکستان ممکن است این کشور را به سوی روسیه، ایران و چین سوق دهد؛ قدرت های رقیبی که ایالات متحده مدت هاست از حوزه نفوذ آنها در منطقه نگران است.

ایالات متحده پیش از این کمک های مالی زیر نام "کمک حمایت ائتلاف" را به پاکستان می پرداخت تا این کشور در مسئله افغانستان همکاری کند. اما حالا ترامپ به منظور ترساندن پاکستان، گفته است که اگر پاکستان همکاری بیشتری در مسئله افغانستان از خود نشان ندهد، احتمال دارد که به جای آن پای هند، کشور رقیب پاکستان، به این مسئله کشیده شود.

پاکستان چندین سال با طالبان پاکستانی و افراطگرایان داخلی خود جنگیده است اما در قبال طالبان افغان و شبکه حقانی با رواداری رفتار کرده است. به طور گسترده ای این مسئله پذیرفته شده است که رهبران طالبان در پاکستان زندگی می کنند و حتا شفاخانه های این کشور زخمی های شورشیان طالبان را تداوی می نمایند.

اسوشیتد پرس / ع. ح.