جنجال روی اصلاحات انتخاباتی پنج ماه قبل از برگزاری انتخابات

ارگ ریاست جمهوری روز جمعه گذشته طرح تعدیل قانون انتخابات را با احزاب سیاسی و نمایندگان تیم‌های انتخاباتی شریک کرد. حکومت این طرح را برای برگزاری انتخابات ریاست جمهوری پیشرو موثر می‌داند ولی احزاب سیاسی با این طرح مخالفت کرده و در حال حاضر کمیته مشترک احزاب و حکومت برسر این طرح کار می‌کنند.

تیفا یا بنیاد انتخابات شفاف افغانستان روز دوشنبه در یک نشست خبری گفت که طرح تعدیل حکومت، انتخابات را به سوی «حکومتی شدن» می‌برد و بیشتر صلاحیت‌ها در تعیین مسئولان انتخاباتی را به رئیس جمهور منتقل شده است.

 نعیم ایوب‌زاده رئیس تیفا گفت: «با این وضعیت برگزاری [شفاف] انتخابات ریاست جمهور و اصلاحات انتخاباتی ناممکن است و به نحوی از آدرس کمیسیون‌ها و حکومت تلاش می‌شود تا اصلاحات را سیاسی بسازند.» آقای ایوب زاده افزود که کمیسیون انتخابات نشان داده است که ظرفیت برگزاری انتخابات را ندارد.

طرح تعدیل حکومت

در طرح جدید قانون انتخابات، کمیته گزینش که صلاحیت انتخاب افراد واجد شرایط برای کمیشنران کمیسیون انتخابات را داشت، حذف شده و این صلاحیت به رئیس جمهور منتقل شده است. همچنین در طرح جدید تعدیل قانون انتخابات، رئیس کمیسیون‌های انتخاباتی نیز انتخاباتی نخواهد بود. در متن این طرح آمده است که رؤسای دارالانشای کمیسیون‌های انتخاباتی نیز توسط رئیس جمهور تعیین خواهند شد.

آقای ایوب زاده گفت در صورتی که از سیاسی شدن اصلاحات انتخاباتی جلوگیری نشود، انتخابات آینده نمی‌تواند راه را برای انتقال مسالمت آمیز قدرت هموار سازد.

صغرا سعادت، عضو دیگر تیفا گفت که در طرح تعدیل قانون انتخابات باید دیدگاه نهادهای انتخاباتی و احزاب سیاسی مدنظر گرفته شود: «حذف این ساختار و تفویض صلاحیت تعیین کمیشنران به رئیس جمهور منطقی و عادلانه نیست و کمیته گزینش باید بجای خود باقی بماند.»

تیفا تاکید کرد که اصلاحات انتخاباتی یک روند حقوقی است و این روند نباید سیاسی شود. این نهاد می‌گوید هر نوع اصلاحات باید با استفاده از کاستی‌های انتخابات پارلمانی به میان آید، نه براساس مصلحت‌های سیاسی. آقای ایوب زاده گفت که تنها یک ماه دیگر برای تحقق اصلاحات انتخاباتی باقی مانده و در صورتی که از این زمان استفاده نشود، جامعه جهانی نیز از انتخابات ریاست جمهوری حمایت نخواهد کرد.

احزاب سیاسی گفته‌اند که رئیس جمهور غنی خود در انتخابات پیشرو نامزد است و باید سایر تیم‌های انتخاباتی نیز در گزینش کمیشنران کمیسیون انتخابات سهم داشته باشند و آقای غنی به تنهایی تصمیم گیرنده نباشد.

داکتر عبدالله عبدالله رئیس اجراییه حکومت که خود نیز در انتخابات پیشرو کاندیدا است، بر اصلاحات انتخاباتی تاکید کرد. آقای عبدالله روز دوشنبه در جلسه شورای وزیران گفت: «کار روی اصلاحات و تعدیل قانون انتخابات جریان دارد و نتیجه اش نظام و سیستم بهتر برای برگزاری بهتر انتخابات خواهد بود.»

تاکید بر محدود شدن صلاحیت رئیس جمهور

در همین حال خان محمد وحدت، عضو کمیته سیاسی احزاب به دویچه وله گفت که کمیته تعدیل قانون انتخابات کارش را به خوبی به پیش برده است: «جلوگیری شده از این که همه صلاحیت‌ها در مورد تعیین کمیشنرها و رئیس کمیسیون به رئیس جمهور داده شود. در این طرح تعدیل نظارت قوی هم صورت می‌گیرد و تغییر نظام انتخاباتی نیز پیشنهاد شده است.»

حکومت وحدت ملی انتخابات پارلمانی را با سه سال تاخیر برگزار کرد و دلیل تاخیر نیز اصلاحات انتخاباتی بود. با وجود این تاخیر طولانی مدت، انتخابات پارلمانی مملو از تقلب و کاستی‌های اداری بود و با گذشت بیش از چهار ماه از انتخابات پارلمانی، هنوز نتایج نهایی انتخابات اعلام نشده است.

کمیشنران کمیسیون انتخابات به دلیل ضعف مدیریتی با انتقادهای شدید روبرو هستند. اما رهبری کمیسیون‌های انتخاباتی گفته‌اند که برگزاری انتخابات در کشوری مانند افغانستان بدون تقلب امکان ندارد زیرا ابزارهای انتخابات شفاف در این کشور موجود نیست.

ح. همراز/ کابل