جنگ ارتفاعات قره باغ و رنج مردم به روایت تصویر

ارمنستان و آذربایجان متقابلاً همدیگر را متهم به بمباران مناطق مسکونی می کنند. شهر شوشا یکی از این مناطق است. حتی کلیسای جامع معروف این شهر از قرن ۱۹ در آغاز اکتوبر به شدت تخریب شد. به گفته منابع محلی ارتفاعات قره باغ، نیروهای نظامی آذربایجان تا چند کیلومتری نزدیک به این شهر مهم استراتژیک پیشروی کرده اند.

خانه رقیبه گلیوا در گنجه، دومین شهر بزرگ آذربایجان با اصابت یک راکت کاملاً ویران شده است. او می‌گوید: «من در آشپزخانه بودم که دفعتاً تکه های کلان سنگ بر من افتادند. من تا حدی که می توانستم فریاد زدم. گنجه دوازده کیلومتر دور از جبهه جنگ موقعیت دارد. آذربایجان نیروهای نظامی ارمنستان را متهم به این حملات کرده است.

مقام‌های آذربایجان گفته اند که در حملات بر شهر گنجه شمار زیادی کشته شده اند. ارتور، نواسه رقیبه گلیوا نیز در جمع قربانیان است. این کودک فقط ۱۳ سال زندگی کرد. در مراسم سوگواری او در کلیسا، معلمان و همصنفی هایش اشتراک کرده بودند. بنا بر منابع رسمی رقم قربانیان ملکی این جنگ در دو جانب دست کم به ۱۳۰ تن می رسد.

مقامات نگورنی قره باغ گفته اند که از آغاز منازعه در پایان ماه سپتمبر، حدود ۱۲۰۰ سرباز کشته شده اند. آذربایجان تا اکنون از رقم تلفات خود چیزی نگفته است. پوتین رئیس جمهور روسیه گفته است که در این منازعه جمعاً ۵۰۰۰ تن در هر دو طرف کشته شده اند. با وجود آن، جوانان زیادی به طور داوطلبانه در جبهات جنگ اشتراک می کنند. مثل این تصویر در استپاناکرت، مرکز ارتفاعات قره باغ.

اختلافات بر سر ارتفاعات قره باغ از چندین دهه به این ادامه دارد. این نواحی تحت کنترول جدایی طلبان ارمنی می باشد و اما از نگاه قوانین بین المللی به آذربایجان تعلق دارد. در جنگ سی سال قبل، آذربایجان کنترول این منطقه را از دست داد. از سال ۱۹۹۴ به بعد یک آتش بس شکننده در این مناطق حاکم بود. این نقاشی سربازانی را به یاد می آورد که در جنگ کشته شده اند.

در آذربایجان که یک حکومت اقتدارگرا حاکم است، پروپاگندا در مورد جنگ یک مساله عادی و روزمره است. حکومت آذربایجان از کشور «برادر» اش ترکیه حمایت‌های تسلیحاتی و همبستگی دریافت می کند. روسیه نیز به عنوان یک قدرت حامی حکومت ارمنستان در این جنگ نقش دارد. ناظران هشدار می دهند که دخالت مستقیم هر دو قدرت منطقه در این جنگ بعید نمی باشد.

زندگی کردن در مخفیگاه های زیرزمینی برای مردم ستپاناکرت، مرکز ارتفاعات قره باغ، به روزمرگی مبدل شده است. در این زیرزمینی ها مردم در فضای تنگ و بدون هوای تازه شب و روز خود را سپری می‌کنند. دست کم از بمباران در امن می باشند. این درحالیست که ویروس کرونا نیز به سرعت شیوع کرده و داکتران از وخامت اوضاع هشدار می دهند. رقم دقیق مبتلایان معلوم نیست.

در آذربایجان نیز مردم مجبور به فرار شده اند؛ مثلاً از محلات نزدیک به جبهات جنگ. شماری در شهر باردا در ۲۰ کیلومتری ارتفاعات قره باغ پناه برده اند. شمار زیادی از مکاتب این نواحی از پایان سپتمبر به اینسو به پناهگاه های اضطراری تبدیل شده اند. اما در این پناهگاه ها هم، مردم واقعاً در امنیت نیستند.

درگیری ها ادامه دارند. آذربایجان به خروج کامل نیروهای نظامی ارمنستان از این مناطق تأکید دارد. نیکول پاشینیان نخست وزیر ارمنستان اکنون رسماً از متحد خود روسیه خواهان کمک شده است. وزارت خارجه روسیه در رابطه به این تقاضای نخست وزیر، «هرنوع حمایت لازم»‌ را وعده داده است و گفته است اگر دامنه این جنگ ها به مناطق ارمنستان برسند، از هیچ نوع کمکی دریغ نمی شود.