حمله هوایی کندز؛ تلفات گسترده ملکی یا ضربه بزرگی بر طالبان؟
۱۳۹۷ فروردین ۱۵, چهارشنبهاغلب کاربران افغان شبکههای مجازی به دو دسته تقسیم شده اند: یکی آنهایی که از هدف قرار گرفتن اجتماع طالبان در یک مدرسه دینی در کندز ستایش میکنند و دوم هم آنهایی که از کشته و زخمی شدن غیرنظامیان شدیداَ انتقاد میکنند.
ریاست جمهوری افغانستان هرچند این حمله را برای خنثیسازی برنامه وسیع تخریبی گروه طالبان نهایت موثر دانسته است، اما به گونه تلویحی پذیرفته که در آن شماری از غیرنظامیان هم قربانی شده اند.
در بخشی از اعلامیه ریاست جمهوری آمده است: «تامین امنیت و حفاظت از سر و مال مردم افغانستان از مسئولیتهای اساسی حکومت میباشد. نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان همیشه تلاش میکنند که در همه عملیاتهای خود از دقت کامل و هماهنگی کار بگیرد تا به افراد ملکی آسیبی نرسد.»
یک روز پس از این رخداد، وزارت دفاع ملی افغانستان در توجیه این حمله هوایی یک کلیپ ویدیویی را به نشر رساند. این ویدیو ظاهراَ جمعی از طالبان را نشان میدهد که مسلح اند و پرچم طالبان نیز دیده میشود. وزارت دفاع همچنین نامهای چهرههای طالبان را که مدعی است در این حمله کشته شده اند، نشر کرده است.
یک مقام برجسته وزارت دفاع افغانستان گفته است که در نتیجه این حمله ۳۸ عضو گروه طالبان که در میان آنها ۱۳ چهره برجسته این گروه نیز شامل میباشند، کشته شده اند.
اما باشندگان محل از تلفات گسترده ملکی سخن میگویند. سید جان که یک باشنده ولسوالی دشت ارچی ولایت کندز است، چشم دید خود را چنین بیان میکند: «دو گور دسته جمعی بود که در آن قربانیان حمله هوایی دفن شدند. در یک گور ۱۶ تن و در گور دیگر ۲۱ تن به خاک سپرده شدند. بسیاری آنان نوجوانان بودند. یک گور دیگر هم بود که مردم آن را کندنکاری میکردند.»
محمد رادمنش، سخنگوی وزارت دفاع این کشور گفته است: «اطلاعات کشفی وزارت دفاع ملی نشان میدهد افرادی که چاشت روز دوشنبه سیزدهم حمل سال روان در ساحه باجوری ولسوالی دشت ارچی هدف قرار گرفتند و از ولایت های اطراف در قالب شورای شمال شرق طالبان در این محل تجمع کرده بودند، با انجام رژه های نظامی طرح حمله گسترده بر ولایت کندز را داشتند.»
هیئت معاونت ملل متحد در افغانستان (یوناما) روز گذشته خبر داد که تحقیقی را در مورد گزارشهای مبنی بر تلفات ملکی در این حمله انجام میدهد.
گروه کاری مشترک جامعه مدنی افغانستان نیز در برابر این حمله واکنش نشان داده است. در اعلامیه خبری این گروه آمده است :«حمله بر غيرنظاميان نقض صریح قوانین جنگی و قوانین بشردوستانه است. كشتار غيرنظاميان در دشت ارچی ولایت کندز که کودکان نیز شامل آن میشوند، بايد بررسى دقیق گردد تا مردم بدانند افراد ملكى توسط كدام یک از طرفین جنگ، هدف قرار گرفته اند.»
ریاست جمهوری افغانستان همچنان به هیئتی متشکل از نهادهای مختلف وظیفه سپرده است که جوانب مختلف این رخداد را مورد ارزیابی قرار بدهد. قرار است یافتههای این هیئت به شورای امنیت این کشور ارائه گردد. افزون بر این، اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان به نهادهای مربوط دستور داده است که برای خانوادههای قربانیان همکاریهای لازم انجام شود و به زخمیان رسیدگی جدی صورت بگیرد.
برخی افغانها و مقامها به این نکته اشاره کرده اند که طالبان با برجسته ساختن تلفات ملکی، در تلاش تحریک روحیه عمومی علیه حکومت است. گروه طالبان با نشر یک اعلامیه خبری اعلام کرد که در جریان این حمله دست کم ۱۵۰ دانشآموز مدرسه و غیرنظامیان جان باخته اند. این گروه حضور فرماندهان خود را در این تجمع رد کرده است.