خطر تبدیل شدن افغانستان به "دولت مواد مخدر- جنایتکار"

جان ساپکو، بازرس کل امریکا برای بازسازی افغانستان به سناتوران امریکایی هشدار داد که با وجود اجرای برنامه های پرهزینه بین المللی برای مبارزه با مواد مخدر در بیش از یک دهه، تولید کوکنار که در عین زمان به تمویل شورشگری طالبان کمک می کند، نسبت به هر وقت دیگر بیشتر است.

رئیس دفتر نظارت بر بازسازی افغانستان (سیگار) در گزارش اش نوشته است که در نتیجه، رشد تجارت تریاک می تواند باعث مسلط شدن کامل شبکه های قاچاقبران مواد مخدر بر افغانستان شود.

جان ساپکو با ذکر دیدگاه های کسانی که در افغانستان کار می کنند، گفته است که بعد از خروج بخش اصلی نیروهای زیر فرماندهی ناتو در اخیر سال جاری، افغانستان می تواند یا به یک دولت مدرن موفق، یا یک دولت اسلامگرای طالبانی و یا "یک دولت مواد مخدر - جنایتکار" تبدیل گردد.

او نوشته است: «با فقدان برنامه های موثر در مبارزه بر ضد مواد مخدر و فقدان اراده سیاسی در افغان ها برای جلوگیری جدی این مشکل خطرناک، امکان سوم می تواند واقعیت یابد».

فعلا 209 هزار هکتار زمین در افغانستان کوکنار کشت شده اند و این بیانگر تولید 90 درصد تریاک جهان است. ساپکو گفته است که کشاورزان افغانستان «امروز بیشتر از هر وقت دیگر در تاریخ معاصر این کشور کوکنار می کارند».

هنگامی که نیروهای امریکایی طالبان را در سال 2001 به دلیل اتحاد شان با القاعده از حکومت برکنار کردند، در افغانستان 8000 هکتار زمین کوکنار کشت می شد.

ساپکو به کمیته کنترول مواد مخدر بین المللی در مجلس سنای امریکا نوشته است: «به عقیده تقریباً همه کسانی که من با آنها گپ زده ام، اوضاع در افغانستان خوف انگیز است و چشم انداز اندکی برای بهبود در سال 2014 و بعد از آن وجود دارد».

این مقام امریکایی افزوده است: « به نظر می رسد که امروز نه ایالات متحده امریکا و نه حکومت افغانستان دارای کدام استراتژی واضح و اولویت یافته برای مبارزه موثر با تجارت مواد مخدر است، و بعد از سال 2014 این برنامه ها بسیار کمتر خواهد بود».

او می گوید با وجود آن که از سال 2002 به این سو هفت میلیارد دالر برای پروژه های مبارزه با مواد مخدر هزینه شده است و سه میلیارد دالر دیگر صرف برنامه های بدیل زراعتی شده است، واشنگتن هنوز هم فاقد یک استراتژی منطقی و بهم مرتبط برای مهار کردن این مشکل می باشد.

در سال های اول ماموریت ائتلاف بین المللی، پیش از آن که در سال 2010 تغییری در دیدگاه واشنگتن به وجود آید و تمرکز روی مبارزه با فساد و جلوگیری از رسیدن پول تریاک به طالبان شود، ایالات متحده امریکا جانبدار امحای مزارع کوکنار بود.

جان ساپکو گفته است که شیوع قاچاق تریاک و هیرویین سکتور مالی افغانستان را «مسموم» می سازد و افزایش فساد در حالی که «شبکه های جنایتکار را پرورش می دهد»، مشروعیت دولت را تضعیف می کند.

ساپکو نوشته است: «قبلاً علایمی وجود دارند که عناصری در نیروهای امنیتی افغانستان با جماعات روستایی به توافق می رسند تا به کشت کوکنار اجازه بدهند و یا حتا آن را تشویق کنند».

بنا به سنجش های ایالات متحده امریکا و جامعه بین المللی، شورشگری طالبان مستقیماً از تجارت مواد مخدر سود می برد. طوری که جنگجویان سالانه بین 100 تا 400 میلیون دالر از قاچاق مواد مخدر، اخازی، مالیات، آدم ربایی و سایر انواع قاچاق به دست می آورند.

در اوج جنگ زیر فرماندهی ایالات متحده امریکا در افغانستان، افسران عالی رتبه نظامی و مقام های ارشد تلاش هایی را برای منع تجارت مواد مخدر به زبان آوردند و چنین مبارزه ای را برای تضعیف طالبان و متحدان آن ها نهایت مهم خواندند.