خلأی سیاست ایالات متحده امریکا در قبال سوریه

بارک اوباما در کنفرانس مطبوعاتی اش به روز پنج شنبه خواست نشان دهد که او بیکار ننشسته است و تصریح کرد که روی یک طرح جامع برای مقابله با گروه تروریستی اسلام گرای "دولت اسلامی" کار می کند، که نه تنها در عراق بلکه در سوریه نیز در حال پیشروی اند. اما، اوباما پیام بسیار صادقانه تری را سهواً بیان داشت و آن اینکه «ما هنوز یک استراتژی نداریم».

کارشناسان امریکایی شرق میانه به این مسأله باهم اتفاق نظر دارند که اوباما در ارتباط با سیاست هایش در قبال سوریه از اول ناکام بوده است. نه تنها با در نظر داشت تهدید های فعلی از جانب "دولت اسلامی" بلکه از آغاز جنگ داخلی در سوریه. شادی حمید کارشناس شرق میانه در مرکز تحقیقاتی "بروکینگ" به این باور است که «خطر و تهدید از جانب» دولت اسلامی «از اول قابل پیش بینی بود. این تهدید از آغاز خود را آشکار کرده بود». او در ادامه می گوید حکومت امریکا در سال 2012 در واکنش به حملات هوایی سوریه، روی حمایت گروه های معتدل بحث می کرد. در عوض، ایالات متحده امریکا موفق گردید تا سلاح های کیمیایی سوریه را از بین ببرد. این کارشناس شرق میانه به این نظر است که این کار منجر به مشروعیت بیشتر رژیم اسد گردید.

فقدان عملیات اکتشافی

حمید به این نظر است که فعلاً زمان آن فرا رسیده است که اوباما متوجه شود که یک مداخله نظامی در سوریه ضروری است. اما تا حال چنین چیزی معلوم نمی شود. با این حال مشکل بزرگ این است که ایالات متحده در مورد وضعیت کنونی در سوریه آگاهی کافی ندارد. فقط دو روز پیش ایالات متحده به سرعت پروازهای اکتشافی را به راه انداخت. به قول حمید «روی این مسأله باید از دیر زمانی کار صورت می گرفت».
علاوه بر این، عملیات اکتشافی در مورد سوریه به مقایسه عراق بسیار مشکل تر است. در عراق ایالات متحده با نیروهای زمینی عراق و کرد ها همکاری دارد که کار را بسیار ساده می سازد. افزون بر آن بغداد خود بطور خاص خواهان کمک گردیده است. این یک سناریوی کاملا متفاوت نسبت به سوریه است. در سوریه ایالات متحده تا کنون نه با اپوزیسیون و نه هم با رژیم اسد در تماس بوده است.

«ما در جنگ با "دولت اسلامی" قرار داریم»

سوالی که مطرح می گردد این است که فعلاً اوباما در سوریه چه کاری انجام داده می تواند؟ وزیران حکومت اوباما الفاظ معنی داری بیان کرده اند. چاک هیگل، وزیر دفاع ایالات متحدۀ امریکا "دولت اسلامی" را یک "تهدید بلافصل به تمامی منافع ما" عنوان کرد و گفت که " همه چیز ازحدی تجاوز کرده است که ما تا کنون می دیده ایم». جان کری وزیر خارجه ایالات متحده گفت: «"دولت اسلامی" باید نابود شود».

حتی مایکل اوهانلون کارشناس مسأیل دفاعی از "بروکینگز" به همین نظر است. او می گوید: «ما در یک جنگ با "دولت اسلامی قرار داریم». 500 میلیون دالری را که اوباما برای حمایت از شورشیان سوریه ​​از کنگره خواستار گردید، یک شروع خوبی است. مداخله امریکا در سوریه باید بسیار فراتر از آن باشد که تا حال انجام داده است. اوهانلون می گوید: «آموزش های نظامی و ارسال سلاح باید از دیر زمانی صورت می گرفت». همچنین در پهلوی حملات هوایی باید نیروهای امریکایی بیشتری در عراق حضور داشته باشند. ایالات متحده باید با 5000 تا 10.000 سرباز برای مدت محدود، با هدف مبارزه علیه جنگجویان "دولت اسلامی" به عراق اعزام دارد. اوهانلون می گوید: «احتمال خسارات زیاد می رود، اما به نظر من هیچ بدیلی برای این مسأله وجود ندارد». همچنان امریکایی ها باید نیروهای عراقی را آموزش دهند، طوری که آنها موفق گردند بصورت دراز مدت و به تنهایی بر علیه "دولت اسلامی" مبارزه شان را ادامه بدهند.

همرا یا بدون کنگره

اینکه ایالات متحده امریکا در سوریه دقیقاً چه کاری کرده می تواند، در مورد تا حال تنها گمانه زنی ها وجود دارد. بر اساس گزارش رسانه ها، مشاوران رئیس جمهور امریکا احتمال دارد به زودی عملیاتی را با طیاره های بدون سرنشین و حملات هوایی را پیشنهاد کنند. این عملیات را قبلاً ایالات متحده امریکا در کشورهایی مانند افغانستان و پاکستان انجام داده است. تفاوت اینجاست که این کشورها هرکدام حمایت ایالات متحده امریکا را درخواست کرده بودند. اما در قسمت سوریه این مسأله صدق نمی کند. در اینجا وزیر خارجه سوریه اوباما را قبل از ورود به حریم هوایی کشور اش هشدار داد.

شماری از مقام های ایالات متحده انتظار دارند تا اوباما در جریان ماه دسامبر سال روان میلادی، پس از نشست سران ناتو در ولز بریتانیا در هفته آینده، تصمیم اش را اعلام کند. رئیس جمهور اوباما روز پنج شنبه تصریح کرد که" مبارزه علیه "دولت اسلامی یک پروژه درازمدت است". هنوز مشخص نیست که آیا اوباما برای مداخله در سوریه باید تصویب کنگره کشور اش را با خود داشته باشد یا خیر؟ در ایالات متحده امریکا گنگره کشور مسئول تصمیم گیری های جنگی است.

ائتلاف بر علیه "دولت اسلامی"

در ایالات متحده امریکا، حمایت کشور های عضو اتحادیه اروپا در جنگ بر علیه "دولت اسلامی" نقش اندکی بازی می کند. با وجودی که ارسال برنامه ریزی شده سلاح برای عراق توسط آلمان، خوب استقبال شد، اما اعتبار به رهبری از جانب اروپایی ها آنقدر وجود ندارد. میشل دون از موسسه "کارنگی" برای صلح بین المللی در مورد می گوید: «اگر ایالات متحده امریکا یک تصمیم واضح در مورد بگیرد، اروپا نیز این تصمیم را حمایت خواهد کرد».
همچنان شادی حمید، کارشناس شرق میانه به این نظر است که اروپایی ها تردید دارند. او می گوید: «هیچ کس نمی خواهد در قبال مسأله سوریه قبل از ایالات متحده امریکا داخل عمل شود. وقتی امریکا عمل کند بعد دیگران نیز امریکا را دنبال می کنند». او اضافه می کند که جنگجویان "دولت اسلامی بیشتر از همه برای اروپایی ها یک تهدید بزرگتر است. تخمین زده می شود که در مجموع حدود 2000 جنگنجو با ریشه های اروپایی با "دولت اسلامی" اند که می توانند به بسیار سادگی با پاسپورت های اروپایی شان دوباره به اروپا بیایند و در آنجا دست به حملات و دهشت افگنی بزنند.

در ایالات متحده امریکا هم اکنون بحث بر سر شرکای این کشور در شرق میانه است. ترکیه و دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس پایگاه های نظامی شان را برای حملات هوایی در اختیار گذاشته اند و اوباما می خواهد در منطقه حمایت بیشتری کسب کند. جان کری وزیر خارجه ایالات متحده امریکا قرار است به منطقه سفر کند تا در مبارزه علیه گروه های افراطی اسلامگرا یک ائتلاف را بوجود آورد. چاک هیگل وزیر دفاع ایالات متحده امریکا در عین حال وظیفه دارد امکانات لازم را برای مبارزه علیه "دولت اسلامی" تنظیم کند. به باور حمید اگر بر علیه "دولت اسلامی" اقدام صورت نگیرد، فاجعه بار خواهد بود. او اضافه می کند: «اگر اوباما اقدامی نکند، ما باید قبول کنیم که در آینده قابل پیشبینی "دولت اسلامی" ما را دنبال خواهد کرد».