مهاجران معترض افغان در ترکیه: «فقط جواب می خواهیم»

پناهجویان افغان از شهرهای مختلف ترکیه در انقره گردهم آمده اند تا اعتراض خود را به خاطر ثبت نام نشدن مهاجران تازه وارد افغان و آنچه بی توجهی کمیشنری عالی سازمان ملل در امور پناهندگان نسبت به پناهجویان افغان می خوانند، بیان کنند.

این مهاجران می گویند که کمیشنری سازمان ملل متحد از سال 2012 رسیدگی به پرونده های مهاجران افغان را برای گرفتن پناهندگی از کشور سومی متوقف کرده و از ماه اپریل سال 2013 به این سو پناهجویان تازه وارد به ترکیه را ثبت نام نمی کند. این روند باعث شده تا صدها مهاجر افغان در این کشور بی سرنوشت بمانند.

وزارت امور مهاجرین افغانستان می پذیرد که در حال حاضر بیش از 13 هزار مهاجر افغان در ترکیه زندگی می کنند که از این جمع 11 هزار تن در "کمیشنری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان" ثبت نام شده اند و از سوی دولت ترکیه ویزای اقامت طولانی مدت را به دست آورده اند؛ اما بیش از دو هزار تن دیگر نه ثبت نام شده اند و نه ویزای اقامت دارند.

تهدید به اعتصاب غذا

محمد علی حکمت، هماهنگ کننده مهاجران افغان در ترکیه به دویچه وله گفت: «کمیشنری به سفارت افغانستان اطلاع داده است و وزارت خارجه به وزارت مهاجرین گفته است که بعد از این پرونده های پناهندگان افغان در ترکیه به حالت معلق قرار می گیرند و روی آنها کار نمی شود. فعلا 350 تن اینجا دست به اعتصاب زده اند که میان آنان زنان، کودکان، معلولین و افراد کهن سال نیز هستند».

حکمت می افزاید چند روز پیش هفت تن از این مهاجران دست به اعتصاب غذا زدند که به دلیل وخامت اوضاع صحی به شفاخانه منتقل گردیدند. به گفته وی اعتصاب غذا شکستانده شد؛ اما احتمال دارد از سر گرفته شود: «ما امیدواریم که اینها کوتاه بیایند، ثبت نام را آغاز کنند و کار بالای پرونده ها را از سر بگیرند. اگر به خواسته هایمان توجه نشود، ما به اعتراض خود ادامه می دهیم و احتمالا اعتصاب غذایی خود را شروع خواهد کردیم».

به تازگی "انجمن بین المللی پناهجویان افغان" با راه اندازی یک کمپاین انترنتی در شبکه های اجتماعی برای جمع آوری سه هزار امضا اقدام کرده است تا دادخواست این پناهجویان را به کمیشنری عالی ملل متحد در ژنیو و رئیس جمهور ایالات متحده امریکا ارسال کند.

فاطمه که همراه با کودکانش چند روز است در جمع پناهجویان معترض می باشد، می گوید که راه طولانی را برای شرکت در این تجمع اعتراض آمیز پیموده است: «ما در بدترین شرایط در اینجا به سر می بریم. نه آبی، نه مواد غذایی، نه دستشویی و نه هم مواد بهداشتی و دوا وجود دارد. ما دست از اعتراض بر نمی داریم تا که سازمان ملل به ما یک جواب قطعی بدهد».

سرنوشت نامعلوم

برخی از این پناهجویان معترض ادعا می کنند که سفارت افغانستان با اینکه فقط 300 متر با محل تجمع آنان فاصله دارد، هیچ توجهی به آنان ندارد. اما وزارت امور مهاجرین افغانستان می گوید که از طریق سفارت افغانستان در انقره و وزارت خارجه از تجمع اعتراضی پناهجویان افغان و وضعیت آنان معلومات کسب می کند.

اسلام الدین جرئت، سخنگوی وزارت امور مهاجرین و عودت کنندگان افغانستان می گوید قانون اساسی ترکیه و تغییر پالیسی کشورهای مهاجر پذیر بر روند کاری کمیشنری عالی ملل متحد در امور پناهندگان تاثیرات منفی عمیق گذاشته است. به گفته وی مهاجران افغان در ترکیه قربانی قوانین داخلی کشورهای مهاجر پذیر شده اند .

به گفته این مقام افغان از سال 2012 به این سو کشورهای مهاجر پذیری مانند آسترالیا، ایالات متحده امریکا و برخی کشورهای اروپایی با کمیشنری سازمان ملل متحد در میان گذاشته اند که اولویت پذیرش مهاجر را به متقاضیانی از کشورهای سوریه و عراق در ترکیه و به مهاجران افغان در کشورهای ایران و پاکستان می دهند.

جرئت می افزاید این همه باعث شده است که مهاجران افغان دیگر در کشور ترکیه ثبت نشوند و پرونده هایشان معلق گردد: «کاری که در این قسمت به دولت افغانستان تعلق می گیرد این است که ما از کمیشنری عالی ملل متحد در امور پناهندگان خواسته ایم که در حال حاضر برای این مهاجران توضیحات داده شود و راه کارهای اساسی دیگری روی دست گرفته شود تا به مشکل این افغان ها که شمارشان بیش از دو هزار نفر هستند، رسیدگی شود. از سال 2013 تا کنون دو تا سه مکتوب بین ما و "یو. ان. اچ. سی. آر" در این زمینه رد و بدل شده است».

دولت ترکیه تا کنون در این رابطه اظهار نظری نکرده است. مهاجرین می گویند برخورد مردم این کشور با مهاجران افغان به مراتب از برخوردشان با مهاجران کشورهای دیگر بهتر است. وزارت مهاجرین افغانستان می گوید ترکیه هنوز هم کنوانسیون 1951 ژنو و الحاقیه 1967 آن را امضا نکرده و به ثبت نام پناهجویان کشور سومی مکلف نمی باشد.

این وزارت می گوید افغانستان در 75 کشور در پنج قاره زمین بیش از شش میلیون پناهجو و پناهنده دارد. این در حالی است که مهاجرت از این کشور همچنان ادامه دارد. اما با این همه ساله شماری از مهاجران افغان دوباره به کشورشان عودت می کنند که بیشترشان در کشورهای ایران و پاکستان مسکن گزین بوده اند.