دو سالگی تصرف قدرت توسط طالبان و سرنوشت کارمندان محلی آلمان

۲۰ سال مبارزه با دهشت‌افکنی و فقر در افغانستان تا اندازه زیادی بی‌فایده بود. ماموریت بین المللی افغانستان که از همان آغاز بحث برانگیز بود در سال ۲۰۰۱ آغاز شد و در ۱۵ اگست ۲۰۲۱ در نهایت با شکست مواجه شد. در این روز ملیشه‌های طالبان توانستند پس از خروج شتاب زده نیروهای خارجی که توسط امریکا رهبری می‌شدند، قدرت را دوباره به دست بگیرند.

انگلا مرکل وعده حمایت داده بود

اردوی آلمان فدرال در شرایط پرهرج و مرج پرسونل آلمانی و افغان خود را تخلیه کرد. کارمندان محلی افغان سال‌های طولانی در بخش‌های نظامی و ملکی با نهادهای آلمانی همکاری کرده بودند.

اما در آن زمان همه کارمندان محلی انتقال داده نشدند. انگلا مرکل، صدراعظم پیشین آلمان ده روز پس از این ناکامی نیروهای بین المللی در افغانستان، با نشر یک بیانیه حکومتی وعده حمایت داد و گفت: «ما هرکاری از دست مان بربیاید انجام می‌دهیم تا به خصوص به آن دسته از شهروندان افغان که به حیث کارمند محلی اردوی فدرال، پولیس و همکاری‌های توسعه‌ای در کنار آلمان ایستاده بودند و برای (ایجاد) یک کشور امن و آزاد با چشم‌اندازی برای آینده تلاش کرده بودند، در ترک کشور کمک کنیم.»

کارمندان محلی هنوز منتظر انتقال به آلمان اند

اما از زمانی که انگلا مرکل این وعده را داد، دو سال گذشته است و هنوز هم هزاران کارمند محلی سابق، خانواده‌های آن‌ها و اشخاص دیگری که در معرض خطر هستند، برای انتقال به آلمان انتظار می‌کشند.

هنوز معلوم نیست که چه تعداد از آن‌ها در بلاتکلیفی به سر می‌برند. یک دلیل آن این است که در کنار مراکز دولتی، سازمان‌های متعدد غیردولتی نیز به وضعیت شهروندان افغان در معرض خطر رسیدگی می‌کنند.

نانسی فئزر، وزیر امور داخله آلمان در ماه جون در برابر کمیته حقوق بشر پارلمان آلمان (بوندس تاگ) در مورد جزئیات تلاش‌ها برای کمک به کارمندان محلی سابق توضیح داد. او گفت که آلمان از ماه جنوری ۲۰۲۲ تقریبا ۲۰ هزار کارمند پیشین محلی و خانواده‌های شان را پذیرفته است. آن‌ها بیشتر برای اردوی فدرال و همکاری در بخش توسعه به کار مشغول بودند.

بیشتر بخوانید: آیا برنامه پذیرش افغان‌های در معرض خطر از سر گرفته می‌شود؟

یک گروه کاری به درخواست‌های پذیرش افراد در معرض خطر رسیدگی می‌کند

گفته های شاهدان در کمیته تحقیقات بوندستاگ راجع به افغانستان ثابت می‌کند که آلمان هنوز هم در کمک به کارمندان سابق محلی مشکل دارد.

در اواخر اپریل یک کارمند بلندپایه وزارت همکاری اقتصادی و توسعه آلمان «BMZ» اعلام کرد که یک و نیم سال پس از سقوط کابل، یک گروه کاری هنوز به درخواست‌های پذیرش کارمندان محلی سابق افغانستان که در معرض خطر هستند، رسیدگی می‌کند.

رئیس بخش آسیای مرکزی، افغانستان و پاکستان در این وزارت اذعان کرد که وزارتش آمادگی کافی برای انجام این وظیفه را نداشته و مدیریت آن از حد توانش خارج بوده است. به گفته او مسئولان قصد داشته اند، کارمندان محلی سابق را پس از خروج از افغانستان در کشورهای همسایه مانند تاجیکستان، ازبکستان و یا پاکستان اسکان دهند. اما به گفته او هیچ حکومتی حاضر به پذیرش پناهجویان از افغانستان نبوده است.

وزارت همکاری انکشافی وعده پذیرش ۱۵ هزار تن را داده است

به گفته سخنگوی وزارت همکاری اقتصادی و توسعه «BMZ» از زمانی که طالبان دوباره به سر کار آمدند، این وزارت  به حدود ۱۵ هزار کارمند محلی سابق اش و خانواده های شان وعده پذیرش داده است. از این تعداد تا اول جولای سال ۲۰۲۳ حدود ۱۱ هزار و ۶۰۰ تن به آلمان وارد شدند.

این سخنگو در ادامه گفت که از ۳۴۰۰ فرد باقی مانده حدود ۱۶۰ تن در یک کشور همسایه به سر می‌برند. به گفته او وزارت همکاری اقتصادی آلمان با کمک سازمان همکاری انکشافی آلمان (جی آی زید) از کارمندان محلی سابق برای ورود به آلمان و همچنین تامین نیازهای اولیه و اسکان در کشورهای ترانزیت حمایت می‌کند.

از نظر «جی آی زید» عملکرد تخلیه به خوبی جریان دارد. رئیس بخش افغانستان و پاکستان این سازمان در اوائل ماه جولای ۲۰۲۳ در کمیته تحقیقات گفت: «ما همیشه می‌دانستیم که چه کسی از چه طریقی می‌تواند از کشور خارج شود. ما برای هرکدام از آن‌ها یک طرح امنیتی داشتیم.»

کمیته تحقیقات پارلمان آلمان همچنین می خواهد بداند که چرا در زمان تصرف قدرت توسط طالبان ظاهرا هیچ طرح تدوین شده ای برای نجات نیروهای محلی وجود نداشته است. به گفته اعضای این کمیته، اظهارات اشخاص انتقال داده شده از افغانستان نیز این تصور را تایید می کند.

بیشتر بخوانید: شماری از کارمندان محلی در معرض خطر در افغانستان ویزا دریافت نکرده اند

آغاز یک برنامه جدید توسط وزارت خارجه

در این میان طالبان به صورت فزاینده ای موازین حقوق بشر را نقض می کنند که بیشتر زنان و دختران از آن متاثر می شوند.

به این خاطر حکومت آلمان فدرال به ابتکار انالنا بئربوک، وزیر خارجه این کشور، یک برنامه کمکی دیگر را به جریان انداخت. قرار است که برعلاوه کارمندان محلی پیشین، مدافعان حقوق بشر و همچنین اشخاصی که به خاطر گرایش‌های مذهبی یا جنسی شان ممکن است مورد هدف طالبان قرار گیرند، از این برنامه مستفید شوند.

اما به گفته سازمان های حامی حقوق بشر باید کارهای بیشتری در این زمینه انجام شود. در یک تحلیل که توسط عفو بین الملل نشر شده، آمده است: «فقط اشخاصی می‌توانند به این برنامه دسترسی یابند که هنوز در افغانستان هستند. ارائه درخواست از کشورهای ثالث مانند ایران و یا پاکستان امکان ندارد. این گونه محرک خطرناکی برای ماندن این اشخاص در افغانستان ایجاد می‌شود.»

بیشتر بخوانید: وزیر خارجه آلمان تلاش می‌کند امکانات خروج افراد در معرض خطر از افغانستان را فراهم کند

به کمک‌های بشردوستانه به افغانستان ادامه داده می شود

گرچه هزاران کارمند محلی سابق افغانستان را ترک کرده اند، آلمان به ارسال کمک های بشردوستانه ادامه می دهد.

وزارت همکاری اقتصادی و توسعه «BMZ» گفته است، از زمانی که طالبان دوباره بر سر کار آمده اند، هیچ کارمند محلی جدیدی را به کار نگماشته و یا استخدام نکرده اند.

همزمان سخنگوی این وزارت در پاسخ به سوال دویچه وله تاکید کرد: «برای این که بتوان به حمایت از مردم رنج دیده افغانستان ادامه داد، هیچ راهی به غیر از استخدام کارمندان محلی در داخل کشور وجود ندارد.»

اینستاگرام دویچه وله دری را دنبال کنید

به گفته او برای فعالیت های حکومت آلمان فدرال در بخش سیاست توسعه، انجمن همکاری‌های انکشافی آلمان (جی آی زید) در محل پرسونل استخدام کرده است. این سخنگو در ادامه گفت: «کارمندان افغان (جی آی زید) از اگست ۲۰۲۱ در درجه اول در بخش های اداری، تکنیکی و لوجیستیکی به کار گماشته شده اند، به خصوص برای ارزیابی وضعیت امنیتی.»

سازمان های غیردولتی کماکان به اشتغال کارمندان محلی ادامه می‌دهند

به گفته وزارت همکاری اقتصادی و توسعه آلمان، سازمان های غیردولتی کماکان در افغانستان به کار مشغولند و به اشتغال کارمندان محلی ادامه می دهند.

یوتیوب دویچه وله دری را ببینید

سخنگوی این وزارت در ادامه گفت که حکومت آلمان فدرال وضعیت امنیتی و خطراتی را که ممکن است کارمندان محلی را تهدید کند، دقیقا زیر نظر دارد. او افزود: «از زمان تصرف قدرت توسط طالبان، کارمندان جدیداَ استخدام شده (جی آی زید) در بخش هایی که ممکن است سیاسی باشند و اینگونه به صورت بالقوه یک خطر احتمالی می تواند باشد، کار نمی کنند.»