دانشجویان افغان و دورنمای تاریک کاریابی

براساس آمار وزارت تحصیلات عالی 250 هزار دانشجو در 31 دانشگاه دولتی و بیش از 70 موسسه تحصیلات عالی مصروف تحصیل اند.

جمشید دانشجویی که یک سال پیش از دانشگاه فارغ شده می گوید به اداره های مختلف دولتی و غیردولتی مراجعه کرده تا کاری برایش پیدا کند. او می گوید: «من چندین بار برای پیدا کردن وظیفه به ادارات دولتی و غیردولتی مراجعه کرده ام اما حاکمیت روابط بر ضوابط باعث شده که نتوانم اشغال وظیفه کنم.»

سالانه هزاران جوان از دانشگاه های دولتی و خصوصی فارغ می شوند اما زمینه جذب آن ها در نهادهای دولتی و غیردولتی محدود است.

جمشید می گوید خود شاهد بوده است که شماری از جوانان، تحصیل را ترک کرده و به کارهایی رو آورده اند که می توانند حداقل در بازار درآمد ناچیزی داشته باشند: «امروز تعداد زیاد از فاکولته ها تعجیل می گیرند، یا فاکولته را ترک می کنند و به کسب و کار رجوع می کنند. آن ها می دانند که ساحه کار علمی بسیار کم شده است.»

شرایط دردسر ساز

یکی از شرط های استخدام در اداره های دولتی، داشتن سه سال تجربه کاری است اما جوانانی که تازه فارغ می شوند، چنین تجربه ای را ندارند.

تواب یک تن از جوانانی که برای پیدا کردن کار سرگردان شده می گوید: «یکی از مواردی که مشکل ساز است برای ورود جوانان در بازار کار سه سال تجربه کاری است. جوانی که تازه فارغ می شود از کجا سه سال تجربه کاری پیدا کنند تا شامل کار شوند؟»

این در حالی است که حکومت افغانستان همواره از کمبود کادرهای جوان شکایت کرد ه است. بیشتر کارمندان سابقه دار حکومتی با کمپیوتر و شیوه های جدید کار اداری آشنایی ندارند و این مساله سبب فساد و کندی کار در اداره ها شده است.

تواب می گوید تبعیض سنی دلیل دیگری است جوانان نمی توانند برای شان کار پیدا کنند: «جوانان امروز وقتی فارغ می شوند آراسته هستند با تکنولوژی پیشرفته، با کمپیوتر، انترنت، زبان های خارجی و روش های جدید اداره و مدیریت را می دانند. اما وقتی این جوانان وارد کار می شوند، کلان سن های ما در ادارات چنان عرصه را برای شان تنگ می کنند که این جوان مجبور شود استعفا کند و خانه نشین شود.»

در همین حال کمیسیون اصلاحات اداری افغانستان می گوید پروسه استخدام رقابتی به شکل درستی پیش نمی رود. مداخله متنفذان محلی، مقام های محلی و افراد با نفوذ دلیل اصلی این مساله خوانده شده است.

مقام ها در این کمیسیون می گویند به دلیل ناامنی، هزاران پست دولتی در ولسوالی های ناامن خالی هستند و کسی حاضر نیست برای کار در این مناطق برود.