دیده بان حقوق بشر: ایران حقوق مهاجران افغان را نقض می کند

دیده بان حقوق بشر روز چهار شنبه (29 عقرب/ 20 نوامبر) با نشر یک گزارش 124 صفحه یی گفت که سیاست های ایران ، "مکلفیت های قانونی اش برای حفاظت از گروه های آسیب پذیر از خشونت و بدرفتاری" را نقض می کند. دیده بان حقوق گفته است که بدرفتاری هایی را به شمول خشونت فزیکی، بازداشت در مکان های غیربهداشتی و وضعیت غیرانسانی، پرداخت جبری پول برای انتقال به کمپ ها، کار اجباری و جدایی اجباری از خانواده ثبت کرده است.

این سازمان حقوق بشری مستقر در نیویارک در گزارشی تحت عنوان "مهمانان ناخوانده؛ نقض حقوق مهاجران و پناهجویان افغان توسط ایران"، به نقل از مقام های افغان بدون ذکر نام آنها نوشته است که ایران از اخراج مهاجران افغان به عنوان ابزار سیاسی علیه دولت افغانستان استفاده می کند.

دیده بان حقوق بشر گفته است: «در سال های اخیر وضعیت بدتر شده و فشارها تقریباً بر همه افغان هایی که در ایران زندگی می کنند افزایش یافته است». به گفته این سازمان، مهاجران افغان در ایران "با موانع بزرگی در کمک های بشری و خدمات اجتماعی، بازداشت و توقیف خودسرانه مواجه اند».

به گفته دیده بان حقوق بشر، پالیسی ایران در قبال مهاجران افغان خطر جدی را متوجه امنیت نزدیک به یک میلیون افغانی می کند که ایران آنها را به عنوان مهاجر به رسمیت شناخته و همچنان هزاران افغان دیگری که از کشور شان فرار کرده و در ایران به عنوان مهاجر پذیرفته نشده اند.

جوی استورک، معاون بخش خاور میانه در دیده بان حقوق بشر گفت: «ایران هزاران افغان را اخراج می کند و به کشوری می فرستد که خطر در آنجا هم جدی است و هم واقعی». به گفته او، ایران به جای این که این مهاجران را خارج کرده و به مرز می فرستد، باید به تقاضای مهاجرت آنها گوش دهد.

استورک افزود که ایران یکی از جمعیت های بزرگ مهاجران را برای بیشتر از سه دهه میزبانی کرده است، اما در برخوردهایش باید معیارهای بین المللی را رعایت کند. به گفته او، «افغانستان حالا خطرناکتر از زمانی است که بسیاری مهاجران افغان کشور شان را ترک کردند. حالا وقت آن نیست که ایران آنها را به کشور شان بفرستد».

در این گزارش از یک مهاجر افغان یادآوری شده است که همراه با زن و کودک صغیرش اخراج شده و سه فرزند 10، 12 و 18 ساله اش در ایران مانده است. این مهاجر اخراج شده به نام عارف گفته است: «ما در یک مینی بس سفر می کردیم که افسر پولیس آمد و کارت شناسایی (مهاجرت) ما را خواست. افسر پولیس کارت شناسایی ما را گرفت و گفت فردا ساعت هشت بیایید و کارت تان را ببرید. من رفتم که کارتم را بگیرم، آنها ما را سوار یک موتر کردند و به بازداشتگاه (اخراج) بردند. من نمی دانم چه کار کنم. نه پول دارم و نه کسی را در مشهد که کمک کند».

دیده بان حقوق بشر در این گزارش به محدودیت های اداری و قانونی برای مهاجران افغان در ایران نیز اشاره کرده است. به گفته این سازمان، محدودیت هایی که مانع از مکتب رفتن کودکان مهاجران افغان می شود، در تضاد با قانون بین المللی قرار دارد. در گزارش گفته شده است که قوانین ایران فقط اجازه برخی کارهای خطرناک و کم مزد را به مهاجران ثبت شده افغان می دهد بدون این که مهارت های کاری آنها مد نظر گرفته شود. همچنان افغان هایی که زن ایرانی گرفته اند نمی توانند تابعیت این کشور را بگیرند و کودکان آنها نیز با موانع جدی برای گرفتن تابعیت رو به رو اند.

در گزارش گفته شده است که کابینه وزیران ایران در ماه نوامبر 2012 مقرراتی را تصویب کرد که به حکومت اجازه می دهد تا پایان سال 2015، حدود 1.6 میلیون خارجی را که "به صورت غیرقانونی در ایران زندگی می کنند"، از کشور اخراج کند. این مقررات که توسط معاون رییس جمهور نیز تایید شده است، به وزارت داخله ایران هدایت داده است که زمینه بازگشت داوطلبانه 200 هزار مهاجر قانونی افغان را مساعد ساخته و وضعیت مهاجرت 700 هزار افغان دیگر را پایان دهد.