«فرار زنان از منزل نباید جرم پنداشته شود»

کینت روت، مدیر اجرایی دیده بان حقوق بشر روز چهارشنبه، 9 حمل 1391/ 28 مارچ 2012، در کابل گفت: «در زمانی که جامعه جهانی نیروهایش را از افغانستان بیرون می کند، این بسیار مهم است که حکومت افغانستان و جامعه جهانی تعهد شان را در رابطه به حقوق تمام افغان ها به شمول زنان، تجدید کنند».

آقای روت از حامد کرزی، رییس جمهور افغانستان خواست تا با صدور فرمانی، جرم بودن فرار از منزل را لغو کند و زنانی که به این جرم زندانی هستند از زندان آزاد شوند.

این گزارش بیشتر به وضعیت زنان و دخترانی تمرکز دارد که به دلیل ازدواج اجباری، خشونت های خانوادگی و تجاوز جنسی دست به فرار از منزل می زنند.

در این گزارش با 58 زن و دختری که به اتهام فرار از منزل و ارتکاب جرایم اخلاقی در زندان های افغانستان زندانی هستند، مصاحبه شده است.

مسوولان دیده بان حقوق بشر می گویند در حال حاضر حدود 400 زن و دختر در زندان های افغانستان محبوس اند که نیمی از آن ها به اتهام جرایم اخلاقی زندانی هستند.

براساس یافته های دیده بان حقوق بشر، مردهایی که مرتکب خشونت و یا تجاوز علیه زنان می شوند در موارد اندک مجازات می شوند. اما زنانی که قربانی این خشونت ها هستند زندانی شده مورد پیگرد عدلی و قضایی قرار می گیرند.

«فرار از منزل جرم است»

براساس گزارش دیده بان حقوق بشر، با وجودی که فرار از منزل در قوانین افغانستان جرم پنداشته نشده، اما زنانی که در اثر خشونت از منزل فرار می کنند مجازات می شوند.

ستره محکمه افغانستان با انتشار مقرره ای گفته است فرار از منزل در شریعت جرم است اما دیده بان حقوق بشر تاکید دارد که فرار از منزل در هیچ کشور اسلامی جرم نیست و افغانستان تنها کشوری است که فرار از منزل در آن جرم محسوب می شود.

براساس این مقرره ستره محکمه، در صورتی که زنان و دختران از خانه فرار کنند و به خانه های امن بروند مجرم نیستند ولی در صورتی که با یک مرد فرار کنند، این عمل آنها جرم محسوب می شود.

اما دیده بان حقوق بشر می گوید بیشتر زنانی که از منزل فرار کرده اند به اتهام فرار از منزل مورد پیگرد عدلی و قضایی قرار گرفته اند نه به اتهام ارتکاب فرار با مردان بیگانه.

در همین حال، سیما سمر، رییس کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان نیز که در این کنفرانس حضور داشت، گفت در موارد مشخص فرار از منزل جرم نیست: «ما باید بین دو نوع فرار فرق بگذاریم. این راپور نیز گفته است کسانی که به خاطر خشونت ها و ازدواج های اجباری و قبل از وقت از خانه فرار می کنند، نباید مجرم محسوب شوند چون هیچ گونه جرم در قوانین افغانستان به خاطر فرار از منزل تسجیل نشده است».

مسوولان دیده بان حقوق بشر می گویند با وجودی که وزیر عدلیه افغانستان قبول دارد که  فرار از منزل براساس قوانین جرم نیست و نباید مجازات داشته باشد، ولی مجازات زنان و دختران در این مورد همچنان ادامه دارد.

نگرانی دیده بان حقوق بشر این است که مجازات فرار از منزل سبب می شود تا زنان و دخترانی که در خانواده های شان مورد خشونت قرار می گیرند، سکوت کنند و خشونت ها را تحمل نمایند.

به باور مسوولان دیده بان حقوق بشر وضعیت زنان در افغانستان شکننده است و تصویر کاذبی از زندگی زنان افغان به جهانیان ارایه شده است. این سازمان می گوید با وجودی که پیشرفت هایی در عرصه دسترسی زنان به تعلیم و تربیه وجود داشته اما هیچ گاه کافی نبوده است.

گزارشگر: حسین سیرت، کابل

ویراستار: عارف فرهمند