روابط امریکا و اروپا در آستانه سفر اروپایی اوباما

بارک اوباما سال 2009 در دیدارش از اروپا گفته بود: «فکر میکنم که در هفت یا هشت سال گذشته تشنجات زیادی میان ایالات متحده امریکا و اروپا به میان آمده است. یکی از اهداف حکومت من این است تا پیمان تاریخی بار دیگر تجدید شود».

اوباما از آغاز احراز مقام ریاست جمهوری، شش بار در اروپا مهمان بوده است. از او در برلین، پراگ و بروکسل، در همه جا با شور و اشتیاق فراوانی استقبال شده است. اما این شور و شوقها اکنون فروکش کرده است. در روابط امریکا با شرکای اروپاییاش نیز تاهنوز از تجدید روابط ویژه خبری نیست.

ورنر وایدنفیلد، پروفیسور علم سیاست در دانشگاه شهر مونشن آلمان که سالها ناظر روابط امریکا و اروپا بوده است، میگوید: «تلاشهای زیادی برای نوسازی این [روابط] به مفهوم قدیمی آن جریان دارد، یعنی برای ایجاد یک پیمان استراتژیک، یک مشارکت استراتژیک در رابطه با همه مسایل سیاست جهانی. این مسایل نیرو و فعالیت زیادتر از آنچه که امریکاییها و اروپاییها به عمل آورده اند، لازم دارد».

موضع گیری ایالات متحده امریکا همیشه با موقف کشورهای اروپایی دمساز نیست که اخیراً بحران لیبیا آن را آشکار کرد. زمانی که آلمان در شورای امنیت سازمان ملل متحد به مصوبه حمله به لیبیا رای ممتنع داد، این امر در ایالات متحده امریکا به عنوان روش ویژه در سیاست آلمان تلقی شد.

همین طور آنچه مربوط به عملیات مشترک در افغانستان میشود، به قول ورنر وایدنفیلد، تا امروز اختلافها در شیوههای برخورد متحدین جنگ علیه تروریسم نمایان است.

او می گوید: «هر دو شریک، اروپاییها و امریکاییها در رابطه با افغانستان کمبودیهایی دارند. امریکاییها احساس کمی برای جامعه مدنی دارند و اروپاییها میخواهند تا ماشین قوی قدرت را بیشتر به امریکاییها واگذار کنند. این اختلاف نظر فرهنگی اساسی میان این دو قاره است».

اوباما آرمانها و شعارهای سالهای حکومت بوش را به دور انداخته است. هدف جنگ افغانستان برای او ایجاد دموکراسی نیست، بلکه ایجاد وضعیتی است که شبکه القاعده دیگر از خاک افغانستان نتواند حملات ترویستی را برنامه ریزی کند.

با این مقایسه، اوباما دیگر تکیه زیادی بر ایجاد جامعه مدنی که در آن به طور مثال همه دختران اجازه رفتن به مکتب را داشته باشند، ندارد. هدف بیشتر این است که زمینه خروج سربازان و مذاکرات صلح با طالبان مهیا شود. براین اساس، طالبان در کنفرانس بن در ماه دسامبر امسال شرکت خواهند کرد.

دانیل شیش کویتز/ احمد حسین مبلغ
ویراستار: عارف فرهمند