ریاست جمهوری "بورد مشورتی صلح" ایجاد می‌کند
۱۳۹۷ آبان ۲۶, شنبه
همزمان با تلاش‌های زلمی خلیلزاد نماینده وزارت خارجه امریکا برای صلح افغانستان، ریاست جمهوری تصمیم گرفته است تا بورد مشورتی صلح را ایجاد کند. این بورد قرار است "همه شمول" باشد و نمایندگان اقشار مختلف جامعه افغانستان در آن حضور داشته باشند.
در تازه‌ترین مورد محمد اشرف غنی رییس جمهور افغانستان روز شنبه با شماری از اعضای جامعه مدنی دیدار کرد. این نهادها گفته‌اند که نظرات آنان در مورد صلح افغانستان بسیار مهم است. رییس جمهور غنی نیز از نهادهای مدنی خواسته است تا پیشنهاد‌های نهادهای مدنی را که "ملی و همه شمول" باشد، تهیه و برای حکومت تسلیم دهند.
موازی با شورای عالی صلح؟
ریاست جمهوری روز شنبه اعلامیه‌ای نشر کرد که در آن آمده است: «رییس جمهور خاطرنشان کرد که صلح یک گفتمان ملی است و ارزش های ما را تنها مردم افغانستان می‌توانند تعریف کنند. وی افزود که ما باید اراده و جهت واضح داشته باشیم و تجربه‌های تلخ گذشته را تکرار نکنیم.»
شاه حسین مرتضوی معاون سخنگوی ریاست جمهور در گفتگو با دویچه وله گفت: «این بورد اداره موازی با شورای عالی صلح نیست. در این بورد رییس جمهور با مردم گفتگو می‌کند و هدفش نشست‌های مشورتی است که دیدگاه جامعه را در رابطه به گفتگوهای احتمالی آینده ما داشته باشیم.»
آقای غنی گفته است که رسیدن به صلح، خط مستقیم و هموار نیست و باید فراز و نشیب را در این عرصه تجربه کنیم. او افزوده است که تیم مذاکره کنندۀ صلح در هر مرحلۀ فرصت و دشواری، با مردم افغانستان مشوره خواهد کرد.
آگاهان به این باورند که شورای عالی صلح نمی‌تواند به نمایندگی از "همه مردم افغانستان" با طالبان گفتگو کند، به همین دلیل ریاست جمهوری تلاش دارد تا نظر همه مردم را در این عرصه جویا شود.
صالح محمد سلجوقی نماینده پارلمان به دویچه وله گفت: «شورای عالی صلح موجود بنا بر دلایلی نزد افکار عامه وجود دارد، برای تطبیق صلح ناکام شده است.» این نماینده پارلمان می‌گوید زلمی خلیلزاد نماینده ویژه امریکا برای صلح افغانستان تلاش دارد تا در مدت شش ماه طالبان را بر سر میز مذاکره بکشاند و روند صلح موفق شود.
در همین حال برخی از جریان‌ها خواهان شریک ساختن کشورهای منطقه در گفتگوهای صلح شده است. حامد کرزی رییس جمهور پیشین افغانستان گفته است صلح زمانی در این کشور تامین می‌شود که همه کشورهای منطقه در آن نقش داشته باشند.
گفتگو با احزاب سیاسی
رییس جمهور غنی در روزهای اخیر در رابطه با ایجاد این بورد با احزاب جمعیت اسلامی، حزب اسلامی و عبدالرب رسول سیاف گفتگو کرده است. آقای غنی در گفتگو با رهبران احزاب سیاسی گفته است که تلاش می‌کند در مورد صلح اجماع به وجود آید و در هر مرحله از گفتگوهای صلح، جزییات آن با مردم افغانستان در میان گذاشته شود.
حکومت افغانستان تاکنون ماموریت بورد مشورتی صلح را مشخص نکرده، اعضای آن مشخص نیست و همچنین معلوم نیست که این بورد چه ارتباطی با شورای عالی صلح دارد. در همین حال جمعیت اسلامی با تشکیل این بورد مخالفت کرده و گفته است که روند صلح باید توسط شورای عالی صلح به پیش برده شود.
نقش کشورهای منطقه
در حال حاضر کشورهای روسیه، ایران، پاکستان و عربستان در صلح و جنگ افغانستان نقش دارند. حکومت افغانستان به این باور است که این کشور ها طالبان را حمایت می‌کنند. از سوی دیگر ایالات متحده امریکا تلاش دارد تا نظر شماری از کشورهای دخیل در قضیه افغانستان را جلب کند.
زلمی خلیلزاد حد اقل دو بار به پاکستان، عربستان و برخی دیگر از کشورهای منطقه سفر کرده ولی ایران و روسیه که گفته می‌شود از طالبان حمایت می‌کنند، در این روند شامل نیستند.
آقای سلجوقی نیز می‌گوید صلح زمانی در افغانستان تامین می‌شود که کشورهای منطقه در این مورد توافق نظر داشته باشند: «تنها بین حکومت و طالبان نه گفتگوی موثر صورت خواهد گرفت و حتا اگر این گفتگو انجام هم شود، نتیجه‌ای نخواهد داشت.»
قانون اساسی شرعی
خروج نیروهای خارجی از افغانستان و تغییر قانون اساسی مهمترین‌خواست‌های طالبان است. روزنامه ۸صبح در مطلبی نوشته است که طالبان خواهان ایجاد یک حکومت موقت هستند که طالبان نیز در آن حضور داشته باشند.
به قول روزنامه نامبرده وظیفه این حکومت موقت براساس خواست طالبان، نوشتن یک "قانون اساسی شرعی" است و با نوشتن این قانون اساسی زمینه تشکیل دولت "شرعی مشارکتی" فراهم خواهد شد. هرچند جزییات این طرح هنوز مشخص نیست ولی این نگرانی وجود دارد که ممکن است طالبان با برداشت‌های تندروانه از دین و شریعت، به نظام مردم سالار و دست آوردها در عرصه حقوق بشر پایان دهد.
آقای سلجوقی می‌گوید طالبان باید بپذیرند که بردن مردم افغانستان به عصرهای گذشته آن هم در شهرها کار ناممکن است: «نگرانی در حوزه شهرها وجود دارد زیرا نهادها دموکراتیزه شده و مردم شهر نگران اند.» او افزود: «امریکا به هیچ عنوان آنگونه صلح را بر افغانستان تحمیل نخواهد کرد که ما به امارت اسلامی ۱۷ سال قبل برگردیم.»
تاکنون حکومت افغانستان و امریکا جزییات گفتگو با طالبان را با مردم افغانستان شریک نکرده است. آگاهان می‌گویند معلوم نیست که امریکا برای پایان جنگ دست آوردهای ۱۷ ساله را قربانی خواهد کرد یا نه.
در همین حال روزنامه ویسا در سرمقاله اش را با عنوان "اول صلح بعد انتخابات" آغاز کرده و نوشته است در صورتی که تعویق شش ماهه انتخابات سبب تامین صلح شود، تامین صلح بهتر از جنگ است و مردم افغانستان از یک جنگ تعریف ناشده رها خواهند شد.
در همین حال سید اکبر آغا یک عضو پیشین طالبان می‌گوید انتخابات به شرطی به تعویق افتد که امریکایی ها برسر خروج شان از افغانستان توافق کنند.
حسین همراز - کابل