زنان تجارت‌پیشه: به دوره سرکوبگر طالبانی برنمی‌گردیم

هر توافقی که در نتیجۀ گفتگوها میان اسلامگرایان تندرو طالبان و ایالات متحده برای پایان جنگ به دست بیاید، به طالبان اجازه خواهد داد تا به بخشی از نقش شان در حکومت بازگردند.

اما زنانی که پس از سقوط رژیم طالبان در سال ۲۰۰۱ به تجارت پرداخته اند، می‌گویند که برای به دست آوردن این دست‌آوردها راه درازی را پیموده اند.

کامله صدیقی، سرمایه گذار ۴۱ ساله ای که در تجارت هایی چون خدمات تکسی کاویان، نخستین نرم افزار تکسی در افغانستان، تشبث دارد، گفت: "فکر نمی‌کنم که زنان افغانستان هرگز به عقب برگردند."

صدیقی که در زمان حکمرانی طالبان بر کابل ۱۸ ساله بود، خوب می‌داند که آرزوهای بلند چگونه از بین می‌روند.

او گفت: "آن زمان ها، همه در خیال تحصیل و یادگیری بودیم و آموزش مهم ترین چیز برای ما بود، اما زندگی ما تغییر کرد."

طالبان زنان را از تحصیل و کار در بیرون از خانه محروم کرده بودند و تنها در صورتی به آنان اجازه بیرون شدن از خانه را می‌دادند که با یک مرد محرم همراهی می‌شدند. زنان در لای پوشش مکمل برقع یا چادری غایب شدند و فعالیت شان در خانه ها محدود مانده بود.

صدیقی و خواهرانش یک تجارت خیاطی کوچکی را ایجاد کردند که رونق گرفت. او پس از سقوط طالبان و پیش از این که کار و بار شخصی خود را شروع کند، با سازمان های بین المللی کار می‌کرد.

کمک های بین المللی که با نیروهای خارجی به این کشور سرازیر شدند، آموزش دختران و توانمندسازی زنان را در مرکز توجه خود قرار دادند اما نگرانی هایی وجود دارد که خروج کامل نیروهای ایالات متحدۀ امریکا، کاهش تعهدات بین المللی و آمدن دوبارۀ طالبان به صحنه سیاست به پیشرفت های حاصل شده آسیب خواهند رساند.

صدیقی، اما می‌گوید که زنان به عقب گام نخواهند برداشت. او می گوید: "هیچ زنی به عقب بر نمی‌گردد."

"غیر قابل قبول"

طالبان، با گفتن این که اسلام به زنان در زمینه های تجارت و مالکیت، میراث، آموزش، کار، انتخاب همسر، امنیت و رفاه حق داده است، خود را معتدل تر نشان داده اند. 

آنان، در عین حال، بر علیه تجمعات مختلط مردان و زنان هشدار داده اند و کسانی را که به گفتۀ آنان، زنان را به کارهایی بر خلاف عنعنات افغانی تشویق می‌کنند، محکوم کرده اند.

نرگس عزیز شاهی، سرمایه گذار ۲۹ ساله می‌گوید که امکان آن وجود دارد تا طالبان محدودیتی بر تجارت زنان نیاورند، اما اگر در این زمینه کوشش کنند، او در برابر شان مبارزه خواهد کرد.

یکی از پروژه های او، پروژۀ "آی کافه" است که در سال ۲۰۱۷ آغاز شده و یکی از تجارت های انگشت شمار در کابل در زمینۀ فرهنگ قهوه خانه است که در آن مردان و زنان جوان گرد هم می آیند تا با هم گپ بزنند و کتاب بخوانند.

او گفت: "اگر طالبان با افکار قدیمی خود برگردند، طبعاً به زنان اجازۀ کار را نخواهند داد، که این کار غیر قابل قبول است."

شاهی علاوه کرد: "من اجازه نخواهم داد که قهوه خانۀ من بسته شود و دست آوردهای دو ساله ام برباد برود. من برای این مبارزه خواهم کرد. ما صلحی را می‌خواهیم که در آن حقوق زنان تأمین باشد."

منیژه وافق، معاون ریاست اتاق تجارت و صنایع زنان گفت که این گروه تجاری ۱۲ هزار عضو دارد که در زمینه های مختلف از رسانه و فن آوری معلوماتی گرفته تا مکتب های خصوصی، کلنیک ها و صنایع دستی، فعالیت دارند.

او می‌گوید که آنان بیش از ۷۰ میلیون دالر سرمایه گذاری کرده اند و سالانه تا ۸۰۰ میلیون دالر صادرات دارند. وافق گفت که با تغییرات پیچیده در چشم انداز سیاسی، در هر فرصتی موضوع حقوق زنان را مطرح کرده است و امیدوار است.

او گفت: "ما از این که موضوع حقوق زنان و نظام اقتصادی در کل از سوی طالبان حفظ خواهد شد، خوش بین استیم. زنان همواره مجادله و تلاش کرده اند تا راهی برای پیشرفت را دریابند."

Ss/me (Reuters)