سفر در شاهراه دوزخ؛ مسافران زیر تهدید خشونت طالبان

سفر زمینی در افغانستان خطرناک و غالبا مرگبار است. مسافران همواره با گلوله باران طالبان، جنگ، دزدی، آدمربایی و بمب های جاده ای روبرویند. سفر از طریق شاهراه "شماره ۱" که کابل را به غزنی وصل می کند، یکی از خطرناکترین راه هاست.

محمد (نام مستعار) می گوید که ناگهانی و بی برنامه نمی توان سفر کرد. او بیست و چند ساله است و غالبا بین کابل و غزنی سفر می کند.

محمد وقتی می خواهد به سفر برود، حداقل از دو هفته پیش آمادگی می گیرد؛ اول از همه او ریشش را بلندتر می ماند تا به این ترتیب از طالبان در امان باشد.

بعد از آن، او روی ارتباطات خود کار می کند و از اقارب و همسایگان مورد اعتماد خود درباره وضع راه و فعالیت طالبان معلومات می گیرد. محمد به خبرگزاری فرانسه گفت: «شما باید مراقب باشید که با چه کسی تماس می گیرید چون ممکن است بدون آن که بدانید به طالبان فروخته شوید».

در روز سفر، لباس های پاک و اتوکشیده خود را می کشد و لباس های ژنده و کهنه می پوشد تا بیشتر شبیه روستائیان دیده شود. او همچنان تمام تماس های خود را در موبایل پاک می کند چون ممکن است باعث درد سر شود.

محمد توضیح می دهد: «شما نمی توانید فقط به موتر بنشینید و کابل بروید، اگر می خواهید که جانتان امن باشد».

هنگامی که محمد اخیرا شنید که شورشیان طالبان به دلیل عملیات نیروهای افغانستان در مسیر راه مخفی شده اند، سفر خود را سه روز به تاخیر انداخت. اولین چیزی که طالبان کنترول می کنند، تذکره مسافران است. محمد می گوید: «اگر تذکره شما از غزنی باشد، مشکلی نیست؛ اما اگر نباشد، آنها فکر می کنند که شما احتمالا عضو نیروهای امنیتی هستید و از کدام ولایت دیگر برای جنگ به غزنی آمده اید».

پس از نام نویسی در انتخابات پارلمانی ۲۰ اکتوبر، محمد یک تذکره مثنی گرفته است چون در تذکره اول او ستیکری زده شده است که نشان می دهد او در انتخابات شرکت کرده است. شورشیان طالبان مخالف برگزاری انتخابات بودند و هشدار داده بودند که حوزه های انتخاباتی را هدف قرار می دهند.

محمد می گوید: «چیزهای زیادی هستند که باعث نگرانی و اضطراب می شوند. حتا اگر طالبان شما را نکشند، آنها شما را به عنوان گروگان با خود می برند و در بدل آزادی پول طلب می کنند. اگر آن ها مرا بیشتر از یک شب نگه دارند، مادرم زنده نخواهد ماند».

سفر یک طرفه از کابل به غزنی با موتر تیوتا کرولا برای محمد ۲۵۰ افغانی خرج دارد. او کوشش می کند با رانندگانی برود که آشنا و قابل اعتماد هستند.

محمد روزهای دوشنبه و چهارشنبه به سفر نمی رود؛ زیرا در این روزها اردوی افغانستان به نیروهای خود در ولایات اکمالات و مهمات تقسیم می کند و شاهراه ها غالبا زیر حمله قرار می گیرند.

روز پنجشنبه نیز روز بدی برای سفر است چون شورشیان طالبان به کمین کارمندان و نیروهای حکومت افغانستان می نشینند که برای تعطیلی آخر هفته غزنی را ترک می کنند. با این حال او می گوید که هر وقت ممکن باشد با زنان برقع پوش سفر می کند.

در جامعه به شدت سنتی و بسته افغانستان، جایی که تماس فیزیکی بین زنان و مردان در ملاءعام ممنوع است، مسافران زن می توانند به سادگی تلفون های موبایل و دیگر اشیاء حساس را زیر برقع خود پنهان کنند چون می دانند که طالبان آنها را تلاشی و بازرسی نمی کنند.

وقتی محمد به سفر می رود با دقت به مکالمه تلفونی راننده یا دیگران گوش می کند تا مبادا او یا کس دیگری به طالبان فروخته شود. او می گوید: «جاسوسان طالبان از رمز استفاده می کنند و مثلا می گویند که ما همان خروس را که خواسته بودید، با خود آورده ایم؛ یا می گویند که ما ماستی را که خواسته بودید، یافتیم».

از نشانه های خطرناک دیگر این است که موتری از روبرو با چراغ های چشمک زن بیاید یا این که موترها بی دلیل در جاده متوقف باشند. محمد می گوید: «جنگ و کمین غالبا اتفاق می افتد. شما باید قبول کنید که احتمالا با این وقایع روبرو می شوید».

با وجود خطر زیاد، قهوه خانه ها و فروشگاه های کابل وقت خوبی را برای محمد می سازد. او می گوید که حتا برای چند روز دور شدن از شهر شدیدا نظامی شده غزنی و "تازه شدن" در کابل می ارزد.

با این حال، محمد هر کاری می کند تا در راه در امان بماند. او حتا به مستمندان خیرات و صدقه می دهد. این جوان افغان می گوید: «من هنوز از مرگ می ترسم اما کوشش می کنم آرام باشم».

خبرگزاری فرانسه / ع. ح.