صادرات افغانستان ۵۰۰ درصد افزایش یافته است

اما در كنار اين جهش مثبت، صادرکنندگان كالا از افغانستان به کشورهای دیگر، همواره از مشكلاتي در بخش های حمل و نقل كالاها شكوه داشته اند. همچنان نبود هماهنگي بين دولت و بخش خصوصي و اخاذي های غیرقانونی در مسير راه ها را دیگر مشكلات دانسته می شود. در این زمینه گفتگویی داریم با احمد جاید، رییس اداره انکشاف صادرات افغانستان.

دويچه وله: رشد صادرات افغانستان در مقايسه با سال هاي قبل چگونه بوده است؟

احمد جاويد: ما از سال ۲۰۰۴ سالانه ازدياد در صادرات داشتيم. در سال ۱۳۸۳ صادرات افغانستان ۱۰۰ ميليون دالر بود كه در سال ۱۳۸۷ اين رقم به ۵۲۱ ميليون دالر رسيد. در سال گذشته ما عوامل و مشكلات خاصي در جمع آوري ارقام داشتيم، ولي اگر مقايسه كنيم از سال ۱۳۸۳ تا ۸۷، ۵۰۰ در صد صادرات افغانستان رشد كرده است.

دويچه وله: اقلام عمده صادراتي افغانستان را كدام تولیدات و مواد تشكيل مي دهد؟

احمد جاويد: ميوه جات خشك و تازه، قالين، پشم گوسفند و بز، پوست، نباتات طبي و درشت ترين اقلام قبلا قالين بود اما حالا در صادرات قالين كاهش آمده. در اين اواخر بيشتر ميوه جات خشك افغانستان قلم عمده صادرات افغانستان را تشكيل مي دهد.

دويچه وله: اداره صادرا ت افغانستان چه سهولت هايي را براي تاجران فراهم كرده است؟

احمد جاويد: قسمي كه از نام اين اداره پيداست، اداره صادرات افغانستان بيشتر هر نوع فعاليتي كه منجر به رشد صادرات افغانستان بشود انجام مي دهد، چه از نگاه تشويق صادرات و پيدا كردن بازار‌، چه سهولت از نگاه دور كردن موانع از سر راه صادرات و چه از لحاظ بالا بردن ظرفيت صادركننده ها باشد‌.

دويچه وله: تاجران افغان از هزينه هاي بالاي گمركات شكايت دارند. اداره انكشاف صادرات در اين راستا چه اقدام هایی انجام داده است؟

احمد جاويد: ما تا سال هاي قبل به طور موقت سالانه تكسي را كه بالاي صادرات بود از طريق حكومت معاف مي ساختيم. اما خوشبختانه سالي كه گذشت، ما در اداره انكشاف صادرات به حمايت مستقيم وزارت صنايع و تجارت افغانستان و ديگر نهادها توانستيم كه تكس را بالاي صادرات براي هميشه معاف كنيم. البته به غير از سنگ هاي معدني بالاي تمام اقلام صادراتي تكس معاف شد.

دويچه وله: اخيرا بين افغانستان و ‌پاكستان موافقت نامه ترانزيت كالا امضا شد و قبلا هم بين افغانستان و چين و بعضي ديگر كشورها چنين موافقت نامه هايي به امضا رسيده است. اين موافقت نامه چقدر مي توانند در ترانزيت كالاها و رفع مشكلات تاجران براي صدور كالاها به ‌پاكستان يا هند سهولت ايجاد كند؟

احمد جاويد: خب، دقيقا اين موافقت نامه هم مانند موافقت نامه هاي ديگر به هدف سهولت بيشتر در تجارت و ترانزيت افغانستان رويش بحث شده، فيصله به عمل آمده و امضا شده، دقيقا تا حال در عمل پياده نشده است، به خاطر اين كه بايد پارلمان دو كشور آن را تصويب كنند تا در عمل پياده شود ولي نتايجی که ما توقع داريم اين است كه رفت و آمد مال ما به هندوستان و پاکستان، چه واردات ما باشد چه صادرات ‌‌‌ما، از سهولت بيشتري برخوردار شود.

مثلا ، قبلا لاري هاي حامل مواد صادراتي افغانستان در پشاور بايد تخليه مي شدند و به لاري هاي پاكستاني كه آن ها اجازه نامه رفتن به سرحد هندوستان را داشتند بارگيري مجدد مي شدند. اين كار از يك طرف خصوصا براي ميوه جات و سبزيجات تازه ما از نگاه وقت و زمان يك ضربه قوي بود و خراب مي شد و از نگاه ديگر وقتي از يك موتر پايين مي شد و غيرمسلكي به موتر ديگر بار مي شد، اين كار باعث از بين رفتن بسته بندي مال تجار افغان مي شد.

اگر اين موافقت نامه توسط پارلمان دو كشور تصويب و عملي شود، ما از اين مشكل توسط اين موافقت نامه بيرون مي آييم. براساس این موافقت نامه لاري هاي افغانستان هم می توانند با يك اجازه نامه كه از طرف پاكستان داده مي شود، بدون اين كه داخل شهر پشاور پاكستان شوند مستقيم از طرف شاهراه به سرحد هندوستان بروند.

دويچه وله: صادرکنندگان كالا كه در اداره انكشاف صادرات افغانستان ثبت شده اند چه تعداد هستند؟

احمد جاويد: متاسفانه ما هنوز روي عضويت اداره كار مي كنيم و پيش ما راجستر نيستند. ولي تاجرانی كه با ما كار مي كنند تخمينا دو تا سه هزار تاجر هستند كه در تمام افغانستان به پيمانه كوچك، متوسط و بزرگ صادرات مي كنند.

گفتگوکننده: پروانه علی زاده

ویراستار: فرهمند